(TG) - Về mặt lý luận và thực tiễn, công tác tuyên
giáo và công tác dân vận có sự trùng khớp, đặc biệt là khâu tuyên
truyền và vận động, cùng hướng tới một đối tượng là cán bộ, đảng viên và
người dân để tạo sự đồng thuận về nhận thức, sự thống nhất về hành
động,
Trăn trở trong việc không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tư tưởng và vận động với mục tiêu hướng mạnh về cơ sở theo tinh thần của nghị quyết đại hội Đảng các cấp, phù hợp với thực tiễn tại Lào Cai, sau nhiều chuyến kiểm tra, rà soát tình hình thực hiện công tác tư tưởng và vận động tại các địa phương trong tỉnh, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã phát hiện và nhận diện mối liên hệ mật thiết về mặt lý luận và thực tiễn giữa công tác tuyên truyền và vận động tại cơ sở cũng như những hạn chế, bất cập của hai lĩnh vực này. Với tư duy đổi mới, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy đã phối hợp với Ban Dân vận Tỉnh ủy và các cơ quan tham mưu của tỉnh đề xuất với Ban Thường vụ Tỉnh ủy quyết định triển khai thực hiện Đề án thí điểm thực hiện mô hình Ban Tuyên vận xã, phường và Tổ Tuyên vận thôn, bản, tổ dân phố tại 35 xã xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2011 – 2015 và một phường thuộc thành phố Lào Cai. Sau một năm triển khai thực hiện, mô hình đã cho những kết quả rất khả quan, đặc biệt trong thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới.
Thực tiễn đòi hỏi sự đổi mới và cách làm sáng tạo
Ở xã, phường, thị trấn của Lào Cai hiện nay đang có hai tổ chức chịu sự lãnh đạo trực tiếp và giúp cấp ủy thực hiện công tác tư tưởng và vận động quần chúng là Ban tuyên giáo và Khối Dân vận. Ban tuyên giáo có nhiệm vụ tham mưu về công tác chính trị tư tưởng và khoa giáo; khối Dân vận làm nhiệm vụ tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Công tác tuyên giáo và công tác dân vận có sự giao thoa, quan hệ mật thiết với nhau, đặc biệt trong khâu tuyên truyền và vận động nhân dân để đạt mục tiêu là đồng thuận về nhận thức, thống nhất về hành động cách mạng. Vì vậy ở cơ sở, công tác tuyên giáo và công tác dân vận phải gắn chặt, nhất quán, không tách rời.
Mặc dù có những nội dung tương tự nhưng trong thời gian qua, hoạt động của Ban Tuyên giáo và Khối Dân vận chưa có sự phối hợp chặt chẽ, biểu hiện chồng lấn, bỏ sót, đùn đẩy nhiệm vụ. Cán bộ dân vận ít có điều kiện được nắm sâu về chỉ thị, nghị quyết; cán bộ tuyên giáo lại ít gần dân, chưa sát cơ sở nên hiệu quả tuyên truyền, vận động chưa cao. Đội ngũ cán bộ làm công tác tuyên giáo và dân vận đều kiêm nhiệm; không có cán bộ chuyên trách có chuyên môn sâu, được huấn luyện thường xuyên để nâng cao khả năng tham mưu cho cấp ủy về công tác lý luận, hiệu quả thực hiện công tác tuyên truyền và vận động hạn chế, đặc biệt trong việc triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của Đảng tại cơ sở. Bên cạnh đó, các lực lượng tuyên truyền viên của chính quyền, Mặt trận Tổ quốc đoàn thể, các ngành ở cơ sở hiện nay rất đông nhưng phân tán, hoạt động riêng lẻ theo sự chỉ đạo của ngành, lĩnh vực, nên thiếu sự thống nhất, hiệu quả chưa cao. Ở cấp thôn hiện nay đã và đang xây dựng đội ngũ tuyên truyền viên của cấp ủy cơ sở, nên việc chỉ đạo và thực hiện công tác tuyên truyền của chi bộ chưa được thực hiện một cách hệ thống, đồng bộ và chặt chẽ. Theo đó, công tác vận động quần chúng của chi bộ thôn, bản, khu phố còn gặp nhiều khó khăn.
Về mặt lý luận và thực tiễn, công tác tuyên giáo và công tác dân vận có sự trùng khớp, đặc biệt là khâu tuyên truyền và vận động, cùng hướng tới một đối tượng là cán bộ, đảng viên và người dân để tạo sự đồng thuận về nhận thức, sự thống nhất về hành động, vì vậy nếu sáp nhập hai tổ chức này là một thì mới có thể bảo đảm gắn kết liên tục ba trạng thái công tác tư tưởng là: “Lý luận - Tuyên truyền - Cổ động (vận động)”, có điều kiện thực hiện thường xuyên, chặt chẽ 5 bước của công tác tư tưởng là “Điều tra – Nghiên cứu – Tuyên truyền – Tổ chức – Tranh đấu” bảo đảm không bị cắt khúc, chồng chéo, bỏ sót nhiệm vụ, đùn đẩy trách nhiệm. Việc thành lập Ban Tuyên vận cấp xã và Tổ Tuyên vận thôn, bản, tổ dân phố là một trong những giải pháp nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên giáo, dân vận ở cơ sở.
Sự chỉ đạo triển khai thực hiện Đề án
Mô hình tuyên vận được Ban Thường vụ Tỉnh ủy quyết định làm thí điểm tại 36 xã, phường tại 9 huyện, thành phố gắn liền với mục tiêu thực hiện thắng lợi chương trình xây dựng nông thôn mới.
Ban Tuyên vận với cơ cấu có từ 7 – 9 thành viên trong đó trưởng ban là đồng chí bí thư hoặc phó bí thư thường trực kiêm nhiệm. Đồng chí phó trưởng ban chuyên trách được chọn trong số định biên cán bộ công chức cấp xã với những chức danh được giao 2 biên chế trở lên, các thành viên khác được lựa chọn từ các đầu mối UBND, Mặt trận Tổ quốc và các ban, ngành, đoàn thể ở xã, phường và hoạt động kiêm nhiệm. Ngoài những yêu cầu chung, cán bộ phó trưởng ban phải đáp ứng được các yêu cầu khắt khe hơn như có khả năng viết được, nói được, thuyết phục được, ứng dụng tốt công nghệ thông tin, có đạo đức tốt, có tinh thần trách nhiệm cao, là đảng viên hoặc đối tượng Đảng.
Hoạt động chủ yếu của Ban Tuyên vận được thực hiện thông qua việc giao ban với các tổ chức chính trị xã hội tại xã, phường để phối hợp chuẩn bị các nội dung cho hội nghị tuyên vận, chỉ đạo các lực lượng tuyên truyền vận động hướng về thôn, bản, tổ dân phố và tổ chức hội nghị tuyên vận định kỳ hàng tháng để thực hiện chức năng thông tin, đánh giá, định hướng nhiệm vụ công tác tuyên truyền, vận động. Ban Tuyên vận còn có chức năng tham mưu cho cấp ủy mở hội nghị sơ kết, tổng kết, triển khai các nghị quyết, chỉ thị của Đảng; xây dựng nghị quyết, chương trình hành động, v.v.. theo chỉ thị, nghị quyết của cấp trên theo 8 lĩnh vực cơ bản, hòa quyện. Công tác Tuyên vận đã không còn sự tách bạch giữa 2 lĩnh vực như tuyên giáo, dân vận trước đây, gồm: Giáo dục lý luận chính trị và quán triệt, triển khai các chỉ thị, nghị quyết của Đảng; công tác báo cáo viên, nắm bắt dư luận xã hội; công tác tuyên truyền, vận động; chỉ đạo, thực hiện công tác khoa giáo; thực hiện học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; công tác dân vận của cấp ủy, chính quyền; vai trò của Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội; nắm bắt công tác tôn giáo, an ninh trật tự.
Các thành viên Ban Tuyên vận chuẩn bị nội dung, kế hoạch chỉ đạo hoặc trực tiếp tuyên truyền, vận động ở cơ sở. Tham mưu chỉ đạo, quản lý và trực tiếp thực hiện công tác tuyên truyền, vận động thông qua các công cụ như: trực quan, văn hóa văn nghệ, biên tập và phát tin bài trên loa truyền thanh xã,... theo dõi, kiểm tra thường xuyên về công tác tuyên truyền, vận động tại cơ sở.
Tổ Tuyên vận thôn, bản, tổ dân phố có 3 người gồm 1 tổ trưởng và 2 thành viên là người giữ các vị trí cán bộ chủ chốt của thôn và có uy tín trong cộng đồng. Hoạt động chủ yếu của Tổ Tuyên vận là họp Tổ tuyên vận mở rộng (định kỳ hoặc không định kỳ) do tổ trưởng Tổ tuyên vận chủ trì, thống nhất nội dung, nhiệm vụ tuyên truyền vận động theo chủ trương của chi bộ và của Ban Tuyên vận xã; phân công nhiệm vụ cho các thành viên theo chức năng nhiệm vụ của tổ chức mình. Các lực lượng tổ chức tuyên truyền, vận động thường xuyên đa dạng các hình thức bảo đảm đạt mục tiêu đặt ra trong từng tháng đã được giao; kiểm tra, đánh giá, báo cáo Ban Tuyên vận xã, phường.
Những kết quả nổi bật
So với các địa phương khác, các xã, phường thực hiện mô hình Tuyên vận đã có sự chuyển biến rõ rệt theo hướng tích cực về tình hình an ninh chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là sự chuyển biến về nhận thức và việc làm cụ thể của nhân dân trong xây dựng nông thôn mới. Nhân dân đã đóng góp hàng trăm tỷ đồng bao gồm tiền mặt, công, hiến đất, v.v.. để xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế; văn hóa – xã hội, nhiều tập tục lạc hậu được khắc phục; quốc phòng an ninh được tăng cường; quy chế dân chủ được mở rộng; năng lực cán bộ xã, thôn được nâng lên rõ rệt; việc xây dựng nhà văn hóa tại những thôn đặc biệt khó khăn, các vấn đề về hòa giải, ổn định tư tưởng nhân dân, v.v.. tại nhiều địa phương nhiều năm trước đây không được giải quyết triệt để, thì nay nhờ hoạt động tích cực, thống nhất của thành viên Ban Tuyên vận, Tổ Tuyên vận nên đã được giải quyết.
Có được kết quả đó là bởi mô hình đã gộp 2 tổ chức Tuyên giáo và Dân vận ở cấp xã và thôn vào một mối nên gọn nhẹ về mặt tổ chức, thống nhất nội dung, phương thức hoạt động của Ban Tuyên vận, Tổ tuyên vận và các tổ chức thành viên. Vai trò, trách nhiệm của Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể tại xã và thôn được nâng cao; khắc phục tình trạng cắt khúc, chồng chéo, bỏ sót nhiệm vụ, đùn đẩy trách nhiệm. Đã bố trí được một cán bộ chuyên trách tham mưu tổ chức và thực hiện nhiệm vụ công tác tư tưởng và vận động ở xã mà vẫn bảo đảm không tăng biên chế, không tăng chế độ chính sách. Có sự thống nhất từ việc ra chủ trương đến điều hành hoạt động do thường trực cấp ủy, bí thư chi bộ với vai trò là trưởng Ban Tuyên vận, tổ trưởng Tổ Tuyên vận nên vai trò của các lực lượng tuyên truyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể càng được phát huy, tạo được sức mạnh tổng hợp trong thực hiện công tác tư tưởng tại cơ sở. Năng lực, trình độ tham mưu, thực hiện công tác lý luận, tuyên truyền, vận động của cán bộ tuyên vận; đặc biệt là năng lực tham mưu xây dựng chương trình hành động, kế hoạch công tác tư tưởng, ứng dụng công nghệ thông tin, vận động quần chúng của cấp ủy, biên soạn tài liệu tuyên truyền, vận động và trực tiếp truyền đạt của đồng chí phó trưởng ban đã được nâng lên rõ rệt. Các thành viên Tổ Tuyên vận như Bí thư chi bộ, trưởng thôn bản, trưởng ban công tác mặt trận, người có uy tín, v.v.. đã được trang bị nhiều kiến thức, tài liệu cập nhật, thông tin thời sự, chính thống, mang tính thống nhất cao. Các kỹ năng trong công tác tuyên truyền, vận động, nhất là thông qua hội nghị tuyên vận xã hàng tháng và tuyên truyền vận động trực tiếp tại thôn do đó đã chủ động, tích cực, tự tin hơn trong việc tiếp xúc và tuyên truyền, vận động nhân dân. Nhiều vấn đề trì trệ trước đây được tháo gỡ và giải quyết kịp thời. Mô hình Tuyên vận giúp cho hoạt động của Ban Tuyên giáo, Ban Dân vận Tỉnh ủy, Huyện ủy, Thành ủy có điều kiện hướng mạnh về cơ sở với những nội dung thiết thực, cụ thể. Cán bộ tuyên giáo, dân vận từng bước khắc phục những hạn chế trước đây, hoặc lý luận suông, giáo điều, hoặc kém lý luận dẫn đến kém hiệu quả trong công tác tham mưu cho cấp ủy cũng như chỉ đạo tổ chức thực hiện công tác tư tưởng và công tác dân vận của Đảng ở cơ sở. Qua đó năng lực công tác của cán bộ tuyên giáo, dân vận các cấp được nâng cao. Mô hình Tuyên vận đã được quan tâm thực hiện đầy đủ về cơ chế, chính sách, đầu tư trang thiết bị phục vụ nhưng vẫn bảo đảm không phát sinh chính sách.
Một số kinh nghiệm bước đầu
Kết quả hoạt động của mô hình Tuyên vận đã cho thấy nếu có sự chỉ đạo, quán triệt thống nhất của các cấp ủy và chính quyền, sự tích cực hướng dẫn, kiểm tra của các cơ quan tham mưu tỉnh, huyện thì mô hình chắc chắn thành công và có thể triển khai ra diện rộng. Thực tế cho thấy, địa phương nào có sự nhận thức đúng, chỉ đạo kịp thời, sâu sát của cấp ủy, chính quyền ngay từ đầu thì hoạt động của mô hình tại đó đạt hiệu quả nổi bật so với địa phương khác. Vai trò của Phó Trưởng Ban Tuyên vận xã, phường là rất quan trọng trong việc tham mưu cho cấp ủy chỉ đạo, triển khai thực hiện công tác chính trị tư tưởng và dân vận tại địa phương. Cho nên phải được tuyển chọn nghiêm túc để chọn người có đạo đức tốt, khả năng viết, nói, thuyết phục, khả năng sử dụng tin học tốt, tinh thần trách nhiệm cao trong tổng số cán bộ, công chức, viên chức xã, phường.
Vai trò của Tổ Tuyên vận và hoạt động Tuyên vận của cả hệ thống tuyên truyền vận động trong thôn có ý nghĩa rất lớn. Xét cho cùng thì mọi hoạt động hướng về cơ sở là hiệu quả hoạt động tuyên vận ở thôn bảo đảm tác động và làm chuyển biến nhận thức, hành động của nhân dân, để người dân hiểu và tự giác thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Hoạt động của Tổ Tuyên vận không chỉ có vai trò quan trọng trong xây dựng nông thôn mới đối với các xã, mà còn góp phần quan trọng trong xây dựng đô thị văn minh. Việc cung cấp, thường xuyên trao đổi thông tin hai chiều giữa cấp tỉnh, huyện, xã, thôn góp phần quan trọng trong việc thực hiện Đề án, đặc biệt là hiệu quả hoạt động của Ban Tuyên vận, Tổ Tuyên vận. Vì vậy, cần thiết phải tiếp tục quan tâm đầu tư kinh phí, điều kiện làm việc cho Ban Tuyên vận, Tổ Tuyên vận từ đó sẽ tạo ra hiệu quả tích cực.
Từ những kinh nghiệm bước đầu trong một năm thực hiện Đề án tại Lào Cai, có thể khẳng định sự phù hợp của mô hình Tuyên vận trong việc kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, là khâu đột phá trong công tác tư tưởng và vận động của Đảng, là cơ sở thiết thực để hướng mạnh về cơ sở có hiệu quả nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ chính trị đã đề ra./.
Cao Đức Hải