Kết quả giám sát việc thực hiện chính sách hỗ trợ di dân, thực hiện định canh, định cư cho đồng bào dân tộc thiểu số theo Quyết định số 33/2007/QĐ-TTg ngày 5/3/2007 và Quyết định số 1342/2009/QĐ-TTg ngày 25/9/2009 của Thủ tướng Chính phủ đã chỉ ra những mặt còn tồn tại: sự phối hợp của các Bộ, ngành trong công tác chỉ đạo triển khai, thực hiện chưa chặt chẽ; việc tham mưu thẩm định phê duyệt nhiệm vụ, kế hoạch định canh, định cư chưa sâu sát; công tác kiểm tra, theo dõi đánh giá chưa thường xuyên, chưa có sức tập trung, thống nhất để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.

Theo báo cáo của Ủy ban Dân tộc cuối năm 2009, tại 35 tỉnh mới thực hiện định canh, định cư được 1030 hộ, đạt khoảng 3,5% kế hoạch; giá trị khối lượng thực hiện vượt so với vốn cấp là 125 tỷ đồng nhưng thiếu vốn thanh toán. Công tác điều tra, rà soát, tổng hợp đối tượng thụ hưởng chính sách chậm, thiếu chính xác, một số nơi đối tượng không đúng theo tiêu chí quy định. Công tác lập kế hoạch, xác định nhiệm vụ thiếu chính xác dẫn đến có sự chênh lệch quá lớn về số hộ, số khẩu, số lượng dự án, nhu cầu vốn giữa đề án trình để ban hành chính sách di dân, thực hiện định canh, định cư theo Quyết định số 33/2007/QĐ-TTg với Quyết định số 1342/2009/QĐ-TTg. Công tác quy hoạch thiếu sự thống nhất từ Trung ương đến địa phương; chất lượng quy hoạch, lựa chọn địa điểm cũng như thẩm định, phê duyệt một số dự án định canh, định cư tập trung và các điểm định canh, định cư xen ghép nhiều nơi làm chưa tốt, chưa đáp ứng yêu cầu thực tế về đất ở, đất sản xuất, nguồn nước… nên khó triển khai thực hiện.

Kết quả triển khai thực hiện các dự án di dân, định canh, định cư chậm, kế hoạch đạt thấp, chưa đảm bảo tiến độ và nhu cầu, nhiều điểm dự án định canh, định cư còn dở dang; kết quả giải ngân của các địa phương đạt thấp. Đến nay mới có 126/297 dự án di dân, định canh, định cư được triển khai thực hiện, chiếm 42%. Đến cuối năm 2009, có 4 tỉnh hoàn thành di dân định canh, định cư xen ghép; chưa có dự án tập trung nào hoàn thành. Các dự án mới dừng lại ở các hạng mục san ủi, đền bù giải phóng mặt bằng, làm đường giao thông; các hạng mục công trình nhằm đảm bảo ổn định cuộc sống và sản xuất cho người dân như đất sản xuất, công trình phúc lợi chưa được chú ý đầu tư.


Trên cơ sở báo cáo kết quả giám sát, Hội đồng Dân tộc kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, các địa phương kiểm tra, phúc tra lại số hộ di dân, định canh, định cư của các tỉnh, số dự án định canh, định cư hiện nay; đưa ra khỏi kế hoạch những hộ không đảm bảo tiêu chí. Tập trung bố trí nguồn lực, chỉ đạo kiên quyết để hoàn thành việc di dân, thực hiện định canh, định cư cho số hộ đồng bào dân tộc thiểu số còn du canh, du cư vào năm 2012 theo Quyết định 1342. Chỉ đạo các địa phương xây dựng chương trình quy hoạch, sắp xếp bố trí dân cư gắn với tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Hội đồng Dân tộc kiến nghị các tỉnh rà soát lại, tập trung nguồn lực thực hiện dứt điểm các dự án còn dở dang, nhất là những dự án có tính khả thi và những điểm dự kiến sẽ hoàn thành trong năm 2010. Làm tốt công tác tuyên truyền vận động, công khai các chính sách hỗ trợ của Nhà nước để người dân yên tâm, tự nguyện di chuyển vào điểm định canh định cư, hoà nhập với nơi ở mới./.