Tính tiên phong của Đảng và đảng viên là một trong những phẩm chất quan trọng nhất đối với mỗi đảng viên trong mọi giai đoạn cách mạng. Đảng lãnh đạo bằng cương lĩnh, đường lối, Nghị quyết, điều lệ và bằng chính sự tiên phong, gương mẫu của đảng viên.

Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Đảng là gồm các đảng viên mà tổ chức nên. Mọi công việc của Đảng đều do đảng viên làm. Mọi nghị quyết của Đảng đều do đảng viên chấp hành. Để lãnh đạo cách mạng, Đảng phải mạnh, Đảng mạnh là do chi bộ tốt, chi bộ tốt là do các đảng viên tốt” (1). Sức mạnh của toàn Đảng là do sức mạnh của đội ngũ đảng viên tạo nên. Do đó, việc nâng cao chất lượng, phát huy vai trò của đội ngũ đảng viên luôn là khâu then chốt, một nội dung quan trọng, là nhiệm vụ thường xuyên của các cấp ủy.

Quán triệt quan điểm của Đảng về xây dựng đội ngũ đảng viên trong giai đoạn hiện nay. Nhiều năm qua, Đảng bộ Cục Hàng hải Việt Nam đã chủ động tổ chức xây dựng, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ. Từ khi thành lập đến nay, cùng với việc sáp nhập một số tổ chức đảng vào Đảng bộ Cục, số lượng đảng viên của Cục ngày càng tăng mạnh về số lượng, chất lượng.

Hiện nay, trong toàn Đảng bộ Cục có tổng số 44 tổ chức đảng với 839 đảng viên. Đại đa số đảng viên trong Đảng bộ đều có bản lĩnh chính trị vững vàng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, tận tụy, sáng tạo, có ý thức tổ chức kỷ luật, có đạo đức, lối sống lành mạnh, tích cực học tập, rèn luyện, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ: Đa số đảng viên thuộc Đảng bộ Cục Hàng hải Việt Nam được đào tạo bài bản về chuyên môn, số đảng viên có trình độ đại học và trên đại học chiếm hơn 70,3% tổng số đảng viên ( trong đó trình độ cử nhân chiếm tỷ lệ 59,35%, thạc sĩ chiếm 10,77%, tiến sĩ chiếm 2,34%,).

Ngoài ra, số lượng đảng viên là kỹ sư chiếm 25,24%, máy trưởng và sĩ quan chiếm 3,4%, đặc biệt về trình độ lý luận chính trị, nhiều đồng chí được trau rồi, bồi dưỡng nâng cao về trình độ lý luận chính trị; có vốn sống và kinh nghiệm thực tế, tận tụy với công việc, có khả năng đáp ứng và hoàn thành tốt các công việc được giao. Cụ thể, hiện nay trình độ cao cấp lý luận chính trị chiếm tỷ lệ là 15,43%, trung cấp lý luận chính trị 29,71%, sơ cấp lý luận chính trị 54,66% trên tổng số đảng viên (2).

Từ năm 2010 đến nay, qua đánh giá, xếp loại đảng viên hằng năm, toàn Đảng bộ có số lượng đảng viên đủ tư cách hoàn thành tốt nhiệm vụ khá cao, trong đó có 15% số đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Tính riêng năm 2016, số đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ chiếm tỷ lệ 74,8%; đảng viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ tỷ lệ 15,7%; đảng viên hoàn thành nhiệm vụ tỷ lệ 1,43%, đảng viên hoàn thành nhiệm vụ 0,11% trên tổng số đảng viên. Đảng bộ Cục Hàng Hải Việt Nam được chấm điểm là 97 điểm và được Đảng ủy Bộ Giao thông vận tải công nhận tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh năm 2016.

Tuy nhiên, những kết quả đã đạt được, ở Đảng bộ Cục Hàng Hải Việt Nam còn nhiều hạn chế, tồn tại, nhất thời qua qua như: nhận thức, tư tưởng chính trị, phẩm chất và hành động của đội ngũ đảng viên có những biểu hiện thiếu tích cực, trong đó một số tổ chức đảng của các công ty trực thuộc Cục thì một bộ phận giảm sút ý chí phấn đấu, vi phạm nguyên tắc đảng, bệnh cơ hội chủ nghĩa cá nhân còn chiều hướng gia tăng. Một số cán bộ, đảng viên thoái hóa, biến chất về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống làm giảm lòng tin của công, nhân viên, người lao động trong cục và của nhân dân.

Cùng với đó năng lực của đội ngũ đảng viên trong Cục còn hạn chế ở một số mặt như: làm việc theo thói quen, phong cách và lề lối làm việc lề mề, còn ỷ lại vào tổ chức, cấp trên, vào Đảng và Nhà nước. Công tác quản lý, kiểm tra, giám sát đảng viên chưa chặt chẽ, cấp ủy và chi bộ chưa nắm chắc tình hình tư tưởng và đạo đức của đảng viên. Vì Vậy đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng đội ngũ đảng viên ở Đảng bộ Cục, nhất là vừa qua sự việc đồng chí nguyên Bí thư, Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam bị khởi tố bắt giam, khai trừ đảng phần nào ảnh hưởng đến tư tưởng đảng viên trong Đảng bộ.

Nguyên nhân của hạn chế đó phần lớn là do công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng uỷ Cục đối với các tổ chức đảng trực thuộc có phần khó khăn bởi xa nhau về khoảng cách địa lý, đảng viên phân tán khắp trên địa bàn cả nước, cho nên việc quản lý và kiểm tra gặp nhiều khó khăn, chưa kịp thời uốn nắn việc tự phê bình và phê bình, điều chỉnh tác phong công tác của đảng viên. Cùng với đó các Uỷ viên Ban Chấp hành Đảng bộ đều là cán bộ kiêm nhiệm nên đôi khi còn hạn chế trong giải quyết công việc theo nhiệm vụ được phân công.

Bên cạnh đó, ý thức trách nhiệm, sự tu dưỡng rèn luyện, phấn đấu vươn lên trong điều kiện mới của nhiều đảng viên vẫn còn thấp. Năng lực, trình độ chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển của nhiệm vụ trong giai đoạn mới, trước những ảnh hưởng tiêu cực của cơ chế thị trường, những cám dỗ vật chất và quyền lực, một số đảng viên đã phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, sai phạm với những mức độ khác nhau. 

Để nâng cao tính tiên phong, gương mẫu của đảng viên, nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam nói chung và đảng viên Cục Hàng hải Việt Nam nói riêng, cần xác định tập trung thực hiện các giải pháp sau: 

Một là, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, đảng viên về vai trò quan trọng của việc nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên. Tập trung sức để xây dựng đội ngũ đảng viên thật sự trong sạch vững mạnh, nêu cao vai trò tiên phong, gương mẫu, có phẩm chất đạo đức cách mạng, có ý thức tổ chức kỷ luật và năng lực hoàn thành các nhiệm vụ được giao, kiên định lập trường giai cấp công nhân, phấn đấu cho mục tiêu lý tưởng của Đảng, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo và tính tự nguyện, tự giác của người đảng viên, để mọi đảng viên vững vàng trước những khó khăn, thử thách của cách mạng.

Hai là, tăng cường giáo dục, bồi dưỡng, nâng cao phẩm chất chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống, chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng công tác cho đội ngũ đảng viên đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ của tình hình mới. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng nhấn mạnh nhiệm vụ: “Nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ trí tuệ, tính chiến đấu của toàn Đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp; không dao động trong bất cứ tình huống nào”(3). Do đó, mỗi cán bộ, đảng viên phải luôn tự mình trau dồi, rèn luyện, tu dưỡng các phẩm chất đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, tích cực thực hiện Chỉ thị số 05, ngày 15-5-2016, của Bộ Chính trị về “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Trong tình hình hiện nay, xây dựng bản lĩnh chính trị cho đội ngũ cán bộ, đảng viên phải bám sát quan điểm của Đảng, nắm vững lý luận Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác cán bộ. Đây là yếu tố quan trọng, quyết định thành bại trong công tác xây dựng bản lĩnh chính trị cho đội ngũ cán bộ, đảng viên.

Ba là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng, cụ thể hóa tiêu chuẩn đảng viên, làm tốt công tác phát triển đảng viên, đánh giá, phân loại và sàng lọc đảng viên, thường xuyên đưa những người không đủ tiêu chuẩn đảng viên ra khỏi Đảng. Thực hiện kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng đối với đảng viên là biện pháp giáo dục, ngăn ngừa, hạn chế tình hình vi phạm kỷ luật đảng của đảng viên. Chính vì thế, công tác kiểm tra, giám sát đảng viên có ý nghĩa hết sức quan trọng và phải được tiến hành thường xuyên, công tâm, khách quan, phải gắn với thi hành kỷ luật Đảng.

Thường xuyên kiểm tra, sàng lọc kiên quyết đưa ra khỏi Đảng, thậm chí xử lý nghiêm minh những đảng viên thoái hóa về chính trị, tư tưởng, vi phạm đạo đức, lối sống, tham nhũng, cố tình vi phạm Điều lệ Đảng, pháp luật của Nhà nước. Đây được coi là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu, tạo nền tảng cho việc bồi dưỡng đạo đức cách mạng đối với đảng viên hiện nay.

Bốn là, phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, vai trò giám sát của công chức, viên chức trong cơ quan cùng tham gia quản lý, giáo dục, rèn luyện đảng viên. phối hợp chặt chẽ giữa tổ chức đảng nơi công tác với tổ chức đảng nơi cư trú để quản lý tốt đảng viên, quán triệt và thực hiện Quy định số 76-QĐ/TW, ngày 15-6-2000, của Bộ Chính trị “Về việc đảng viên đang công tác ở các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp thường xuyên giữ mối liên hệ với chi ủy, đảng ủy cơ sở và gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú”, cấp ủy, chi bộ nơi đảng viên công tác cần chủ động liên hệ giới thiệu đảng viên với chi ủy hoặc đảng ủy cơ sở nơi đảng viên cư trú; có kế hoạch kiểm tra, giám sát đảng viên thực hiện các nghĩa vụ công dân nơi cư trú và kịp thời biểu dương những đảng viên thực hiện tốt, đại diện cấp ủy, chi bộ nơi đảng viên đang công tác cần định kỳ hằng năm và khi cần thiết tiến hành trao đổi ý kiến với đại diện cấp ủy, chi bộ nơi đảng viên đang cư trú để nắm tình hình đảng viên.

Năm là, làm tốt công tác đánh giá, phân loại chất lượng đảng viên và thường xuyên đưa những người không đủ tiêu chuẩn đảng viên ra khỏi đảng. Đánh giá đảng viên là khâu quan trọng để đào tạo,bồi dưỡng, bố trí, sử dụng, đề bạt và quy hoạch; là một biện pháp quan trọng và cóhiệu quả để nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên ở Đảng bộ Cục Hàng hải Việt Nam.

Căn cứ Hướng dẫn số 27-HD/TCTW ngày 25/9/2014 của Ban Tổ chức Trung ương về đánh giá chất lượng đảng viên Đảng ủy Cục HHVN cụ thể hóa những tiêu chí đánh giá cho sát với nhiệm vụ chính trị của đơn vị và nhiệm vụ đã giao cho đảng viên. Phải đảm bảo đúng nguyên tắc, tiêu chuẩn và quy trình, phát huy dân chủ, công khai nhằm làm cho việc đánh giá đảng viên chính xác, có sức thuyết phục cao và có tác dụng giúp đảng viên tự giác rèn luyện. Sau khi đánh giá, phân loại phải xử lý nghiêm túc kết quả phân loại. Những đảng viên có thành tích phải được biểu dương, khen thưởng thỏa đáng; những đảng viên có sai phạm tư cách đảng viên phải có kế hoạch phấn đấu, sửa chữa cụ thể; những đảng viên sai phạm đến mức xử lý kỷ luật phải xem xét, xử lý kỷ luật nghiêm minh.

Để đánh giá đúng chất lượng đội ngũ đảng viên trong Đảng bộ Cục phải căn cứ tiêu chuẩn chung và tiêu chuẩn riêng của từng loại cán bộ, chú trọng các yêu cầu về bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, năng lực công tác và một số yêu cầu chuẩn hóa về trình độ các mặt và ý chí phấn đấu của từng cán bộ là đảng viên để đánh giá.Phải lấy hiệu quả công tác, sự đóng góp thực tế và sự tín nhiệm của quần chúng trong cơ quan, đơn vị làm thước đo phẩm chất và năng lực của từng đảng viên.

Sáu là, nâng cao ý thức tự giác phấn đấu, tu dưỡng và rèn luyện của đảng viên ở Đảng bộ Cục Hàng hải Việt Nam. Để  giữ vững tư cách người đảng viên Đảng cộng sản của mình, đội ngũ đảng viên Cục Hàng hải Việt nam phải thấm nhuần tư cách của một người cách mạng theo lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nhấn mạnh rằng “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống, nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố” (5). Chủ động, tự giác, tích cực học tập nâng cao trình độ kiến thức về mọi mặt, nhất là về lý luận chính trị, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, về chuyên môn, nghiệp vụ. Liên hệ mật thiết với quần chúng, tôn trọng, lắng nghe học hỏi quần chúng, quan tâm, luôn phát huy tính chủ động, năng động, sáng tạo, đóng góp ý kiến có giá trị tham gia vào sự lãnh đạo chung của tổ chức và hoàn thành xuất sắc công việc được giao. Giữ nghiêm kỷ luật của Đảng, thực hiện đúng các nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt đảng và chăm lo củng cố sự đoàn kết nhất trí trong Đảng. Thực hiện nghiêm túc tự phê bình và phê bình theo tinh thần nghị quyết Trung ương 4 khóa XII. Sự tự tu dưỡng và rèn luyện của mỗi người đảng viên cần phải được tiến hành thường xuyên, suốt cả cuộc đời, mọi lúc, mọi nơi.

Nguyễn Thị Thúy
Trường Cán bộ quản lý Giao thông Vận tải
___________________________________________________________________
(1) Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t. 15, tr. 113
(2) (3) Đảng ủy Cục Hàng hải Việt Nam (2016) Báo cáo tổng kết kiểm tra, giám sát năm 2016 và phương hướng nhiệm vụ năm 2017.
(4), Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, 2016, tr. 187-188.
(5) Hồ Chí Minh, Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2002, t. 9, tr. 293