Tổ chức cơ sở đảng trong quân đội là hạt nhân chính trị ở cơ sở, nơi trực tiếp triển khai đường lối, chủ trương và các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ở mỗi đơn vị. Cùng với đội ngũ cán bộ, đảng viên, tổ chức cơ sở đảng trong quân đội có vai trò rất quan trọng đối với sự tồn tại, phát triển của Đảng và sự nghiệp cách mạng.

Trong mọi giai đoạn cách mạng, Đảng ta rất quan tâm đến xây dựng, củng cố tổ chức cơ sở đảng, hướng về cơ sở và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, coi đó là một định hướng cơ bản trong công tác của minh.

Những năm qua, Quân ủy Trung ương và cấp ủy các cấp đã có nhiều chủ trương, biện pháp xây dựng đảng bộ trong sạch vững mạnh, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên góp phần xây dựng Đảng bộ Quân đội vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức lãnh đạo các cơ quan, đơn vị hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Xuất phát từ vị trí, vai trò của tổ chức cơ sở đảng và tính cấp thiết của việc nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng trong quân đội, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 2/2/2008 về “Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên”.  

Văn kiện Đại hội XII của Đảng tiếp tục khẳng định: “Để thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, phải tiếp tục giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý, tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với Quân đội nhân dân, Công an nhân dân và sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc”(1)

Việc “tiếp tục giữ vững, tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng” đối với Quân đội nhân dân chỉ có thể đảm bảo khi năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong quân đội được giữ vững và nâng cao chất lượng, nhất là trong bối cảnh và tình hình hiện nay.

Để duy trì và nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong quân đội, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ, theo chúng tôi, cần thực hiện có hiệu quả những giải pháp cơ bản sau:

Một là, tạo sự chuyển biến về nhận thức, trách nhiệm của cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên đối với việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng trong quân đội.

Từ quan điểm, mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng tổ chức cơ sở đảng, xây dựng đội ngũ đảng viên và tình hình hiện nay, đòi hỏi các cấp uỷ, tổ chức đảng, đảng viên ở đơn vị cơ sở phải có sự chuyển biến mạnh mẽ về ý thức coi trọng công tác xây dựng Đảng, có nhận thức mới và trách nhiệm chính trị cao đối với vấn đề xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch vững mạnh, xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên. Làm cho mọi cán bộ, đảng viên  nhận thức rõ: Tổ chức cơ sở đảng trong quân đội không những là hạt nhân chính trị lãnh đạo các mặt công tác, mọi hoạt động của cơ sở, mà còn là nền tảng của Đảng, là cầu nối giữa Đảng với dân. Xây dựng tổ chức cơ sở đảng trong sạch vững mạnh là cơ sở bồi đắp năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng các cấp từ cơ sở đến toàn quân. Các cấp uỷ, mọi cán bộ, đảng viên dù ở bất kỳ cấp nào, cương vị nào cũng phải tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, sâu sắc về nhận thức và ý thức trách nhiệm chính trị, tích cực thường xuyên tiến hành công tác xây dựng Đảng.

Để nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên, các cấp uỷ, tổ chức đảng phải tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng làm cho mọi cán bộ, đảng viên quán triệt sâu sắc các quan điểm, mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ và các nội dung trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đồng thời trang bị cho cán bộ, đảng viên ở đơn vị cơ sở những kiến thức cơ bản làm cơ sở để củng cố, xây dựng bản lĩnh chính trị, phẩm chất cách mạng; có phương pháp luận khoa học, có định hướng đúng đắn trong nhận thức, hành động, xử lý những diễn biến phức tạp theo đúng quan điểm, đường lối của Đảng; phê phán, đấu tranh với những biểu hiện của chủ nghĩa cơ hội, thực dụng, lối sống vị kỷ, đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích chung.

Đồng thời làm tốt việc đánh giá phân loại tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên ở đơn vị cơ sở; lấy kết quả hoàn thành nhiệm vụ chính trị trung tâm là căn cứ chính, kết hợp chặt chẽ với mọi mặt chính trị, kinh tế-xã hội... ở đơn vị cơ sở để đánh giá cán bộ, đảng viên, cấp uỷ, tổ chức cơ sở đảng.

Hai là, cụ thể hoá chức năng, nhiệm vụ, hoàn thiện quy chế lãnh đạo của tổ chức cơ sở đảng ở các đơn vị cơ sở, giải quyết tốt các mối quan hệ, đặc biệt là mối quan hệ giữa cấp uỷ và chính quyền trong xây dựng và hoạt động của các tổ chức cơ sở đảng.

Sự lãnh đạo của các tổ chức đảng tại các đơn vị là điều kiện tiên quyết đảm bảo cho đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ. Tổ chức cơ sở đảng cần nắm chắc những nhiệm vụ chung trong Điều lệ Đảng và cụ thể hoá thành các quy chế lãnh đạo cụ thể trong từng lĩnh vực phù hợp với loại hình đơn vị cơ sở, xác định chính xác nhiệm vụ chính trị trung tâm của mình. Trong lãnh đạo cần tập trung ở những nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm, những vấn đề bức xúc do thực tiễn đặt ra, biết khai thác, tận dụng những mặt tích cực của cơ chế thị trường, hội nhập mở cửa để tranh thủ cơ hội, năng động, nhạy bén trong quyết sách để phát triển, đồng thời hạn chế những tác động tiêu cực, chủ động dự báo những nguy cơ thách thức, đặc biệt là những ảnh hưởng trực tiếp nhất tới nhiệm vụ chính trị của đơn vị để có biện pháp giải quyết hiệu quả.

Sau khi xác định đúng phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, cấp uỷ phải lãnh đạo biến chủ trương đó thành quyết tâm và chương trình hành động của chính quyền và các tổ chức trong đơn vị; xây dựng và hoàn thiện hệ thống quy chế, quy định cho mọi hoạt động của đơn vị; xây dựng, hoàn thiện và thực hiện nghiêm quy chế làm việc của đảng uỷ, chi bộ; giải quyết tốt các mối quan hệ trong lãnh đạo, giữa cấp uỷ và chính quyền, giữa bí thư với chỉ huy đơn vị. Trước hết các cấp uỷ phải thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, những vấn đề trọng yếu trong công tác lãnh đạo của đơn vị như: tổ chức biên chế, quản lý tài chính, công tác tổ chức, cán bộ... đều được các cấp uỷ bàn bạc, thảo luận quyết định chủ trương lãnh đạo. Chỉ huy đơn vị chỉ đạo các ban, ngành thể chế hoá thành các qui chế, qui định trên các lĩnh vực đảm bảo tính chất dân chủ, khoa học và tính pháp lý cao, xuất phát từ thực tiễn của đơn vị.

Để nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến dấu của các tổ chức cơ sở đảng phải giải quyết tốt các mối quan hệ trong nội bộ, đặc biệt là quan hệ giữa cấp uỷ và chính quyền, giữa bí thư và chỉ huy đơn vị. Giải quyết tốt mối quan hệ này sẽ tạo điều kiện thuận lợi giải quyết các mối quan hệ khác ở đơn vị và ảnh hưởng trực tiếp tới nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng.

Ba là, kết hợp nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên và đội ngũ cán bộ, nâng cao chất lượng cấp uỷ và chất lượng đội ngũ cán bộ chủ trì.

Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng phụ thuộc cơ bản vào chất lượng đội ngũ đảng viên, cấp uỷ và đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ chủ trì. Vì vậy, cần phải thực hiện tốt “hai kết hợp” ngay từ đơn vị cơ sở.

Công tác giáo dục, rèn luyện và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên phải được coi là khâu then chốt trong xây dựng Đảng ở đơn vị cơ sở hiện nay. Cán bộ, đảng viên là người tổ chức, thực hiện đường lối, biến đường lối của Đảng thành hiện thực, góp phần xây dựng, cụ thể hoá đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng. Chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên là yếu tố cơ bản trước tiên, quyết định năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng trong quân đội. Đội ngũ cán bộ có phẩm chất, đạo đức cách mạng vững vàng, trong sáng, có kiến thức, năng lực ngày một nâng cao là điều kiện cơ bản đảm bảo cho việc hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ của đơn vị cơ sở. Cán bộ, đảng viên phải tự giác rèn luyện đạo đức, lối sống, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Đây là một nội dung, biện pháp có ý nghĩa then chốt vì đội ngũ cán bộ, đảng viên ở đơn vị là chủ thể quyết định chất lượng, hiệu quả nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng trong quân đội.

Chất lượng cấp uỷ phụ thuộc vào chất lượng từng cấp uỷ viên, xây dựng cấp uỷ lấy tiêu chuẩn làm chính, kết hợp với cơ cấu hợp lý bảo đảm sự lãnh đạo của cấp uỷ bao quát mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Tiêu chuẩn cấp uỷ viên ở cơ sở phải bảo đảm như quy định của Điều lệ Đảng, gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Kết hợp kiện toàn cấp uỷ với xây dựng đội ngũ cán bộ chủ trì cần đặc biệt chú ý vai trò của bí thư và người đứng đầu đơn vị cơ sở, đứng đầu các tổ chức trong hệ thống chính trị  ở đơn vị cơ sở.

Bốn là, đổi mới phương thức và phong cách lãnh đạo, nâng cao chất lượng sinh hoạt, thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt đảng.

Cùng với việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, chất lượng cấp uỷ và cán bộ chủ chốt, tổ chức đảng ở đơn vị cơ sở phải thực sự đổi mới phương thức lãnh đạo nhằm vừa bảo đảm vai trò lãnh đạo của Đảng trên các vấn đề lớn về chủ trương, phương hướng và giải pháp; đồng thời phát huy được tính chủ động, sáng tạo, tinh thần trách nhiệm của người chỉ huy ở đơn vị

Giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, lãnh đạo bằng các quyết định tập thể, thực hiện nề nếp chế độ tự phê bình và phê bình, quy chế chất vấn trong tổ chức đảng cơ sở; thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, đoàn kết, thống nhất trong tập thể cấp uỷ, trong đảng bộ, chi bộ là yếu tố có tính quyết định đảm bảo cho sự ổn định, phát triển của đơn vị cơ sở.

Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, xây dựng và thực hiện quy chế làm việc khách quan, khoa học, sát thực tế của cấp uỷ và các tổ chức trong đơn vị. Nắm vững và vận dụng sáng tạo quan điểm xây dựng đội ngũ cán bộ vào thực tiễn xây dựng cấp uỷ, tổ chức đảng, hệ thống chính trị ở cơ sở. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng trong quân đội.

Tích cực đổi mới phong cách, tác phong lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ đảng và cán bộ chủ trì. Đổi mới phong cách, tác phong lãnh đạo, chỉ đạo phải đảm bảo tính khoa học, tính dân chủ và tính quần chúng.

Đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chức đảng, đây là một nội dung rất quan trọng góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng trong quân đội; đồng thời cũng là yêu cầu cơ bản của công tác xây dựng Đảng và yêu cầu của sự phát triển ở đơn vị cơ sở.

Năm là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn kiểm tra của cấp uỷ cùng các ban ngành, cấp trên cơ sở.

Việc nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng trong quân đội trước hết là trách nhiệm của cấp uỷ, đội ngũ cán bộ đảng viên ở đơn vị cơ sở, song việc lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra của cấp uỷ, cùng các ban, ngành cấp trên là rất quan trọng. Cấp uỷ cùng các ban, ngành cấp trên phải nắm chắc tình hình của cơ sở, của tổ chức đảng cơ sở, kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo các cấp uỷ cơ sở kiện toàn tổ chức lực lượng, xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, tiến hành kiểm tra, uốn nắn, định hướng có biện pháp giúp cơ sở khắc phục khó khăn, sửa chữa sai lầm khuyết điểm. Thực sự lấy phương châm: hướng về cơ sở, không làm phiền cơ sở, tạo điều kiện cho cơ sở; cùng cơ sở tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc nảy sinh trong thực tiễn. Việc gì có lợi cho dân, cho cơ sở thì hết sức tạo điều kiện, việc gì có hại cho dân, cho cơ sở, dù nhỏ đến mấy cũng phải hết sức tránh./.

________________________

(1) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự Thật, H. 2016, tr. 150.
 
Trung tá Lê Văn Mến
Học viện Quốc phòng Việt Nam