Ngoài thành công xây dựng văn hóa tiêu dùng hàng Việt, thúc đẩy và nâng tầm giá trị hàng sản xuất trong nước, tác động từ Cuộc vận động đã giúp kiềm chế lạm phát, giảm nhập siêu, bảo đảm cân đối cung cầu, đóng góp to lớn vào sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

NHỮNG CON SỐ "BIẾT NÓI"

Những năm gần đây, cùng tốc độ phát triển nhanh của các hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện lợi bán hàng Việt Nam, lượng hàng Việt tại các hệ thống siêu thị trong nước cũng luôn đạt tỷ lệ từ 90% trở lên. Đối với kênh bán lẻ truyền thống, tỷ lệ hàng Việt tại các chợ, cửa hàng tiện lợi đang chiếm ít nhất 60%. Thậm chí, tại các hệ thống siêu thị có vốn nước ngoài, hàng Việt cũng đang chiếm tỷ lệ áp đảo, cụ thể: Lotte (82% theo doanh thu và 84% theo số lượng mặt hàng), Big C (96% theo doanh thu), AEON (80% theo mã hàng), MegaMarket (95% theo mã hàng),...

Sức lan tỏa từ Cuộc vận động đã tác động tích cực đến toàn xã hội, giúp người tiêu dùng, cơ quan, đơn vị, tổ chức nhận thức đầy đủ hơn về trách nhiệm, quyền lợi của người tiêu dùng đối với những sản phẩm hàng hóa sản xuất trong nước. Thông điệp “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” đã lan tỏa mạnh mẽ, trở thành hành động trong mọi tầng lớp nhà sản xuất, người tiêu dùng.

Bộ Công thương nhận định, đây là yếu tố quan trọng giúp tổng mức lưu chuyển hàng hóa bán lẻ và dịch vụ từ năm 2009 đến nay liên tục tăng trưởng ấn tượng khoảng 10% mỗi năm, nhất là trong ba năm gần đây (2016-2018), mức tăng này liên tiếp xác lập các kỷ lục mới lần lượt là 10,2%, 10,9%, 11,7%. Mặt khác, đây cũng chính là động lực thúc đẩy sản xuất công nghiệp trong nước tăng trưởng tích cực, tỷ lệ nội địa hóa được nâng cao. Theo đó, chỉ số tăng trưởng sản xuất công nghiệp qua các năm có sự tăng trưởng đáng kể (năm 2018: 10,2%; năm 2017: 9,4%; năm 2016: 7,5%; năm 2015: 9,8%).

Cùng với đó, nhiều ngành sản xuất hàng Việt Nam có thế mạnh cũng đã tăng được tỷ lệ nội địa hóa và hàm lượng khoa học - công nghệ trong sản phẩm. Chẳng hạn, tỷ lệ nguyên phụ liệu nội địa của ngành dệt may chiếm khoảng 50%, tỷ lệ nội địa hóa ngành da giày chiếm khoảng 40-50%; áp dụng công nghệ 4.0 trong sản xuất ô-tô, chế biến sữa, sợi và dệt nhuộm đã làm tăng năng suất, chất lượng sản phẩm…

Cũng nhờ sức lan tỏa mạnh mẽ từ Cuộc vận động, cộng đồng DN trong nước đã xây dựng được ý thức không ngừng cải tiến, ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới quy trình sản xuất, quản lý nhằm tạo ra sản phẩm có chất lượng; chủ động tạo mối liên kết hữu cơ trong cộng đồng DN nhằm góp phần nâng cao tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm.

Có thể thấy, từ chỗ phải vận động người dân ưu tiên dùng hàng Việt, đến nay nhiều sản phẩm hàng hóa trong nước đã thật sự chinh phục được người tiêu dùng, trong đó nhiều sản phẩm trở thành niềm tự hào của người Việt Nam.

SẴN SÀNG ĐỐI MẶT THÁCH THỨC MỚI

Những kết quả thiết thực từ Cuộc vận động cũng như sự khởi sắc từ các ngành sản xuất, dịch vụ,… đã góp phần quan trọng vào kiềm chế lạm phát ổn định kinh tế vĩ mô và phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) từ mức lạm phát phi mã 19,8% năm 2008 đã giảm xuống mức dưới 5% trong các năm gần đây, đặc biệt, nước ta đã chuyển từ nhập siêu sang xuất siêu. Năm 2010, Việt Nam nhập siêu là 12,5 tỷ USD, nhưng đến năm 2018, Việt Nam đã xuất siêu gần 7,2 tỷ USD.

Rõ ràng, Cuộc vận động đã khẳng định chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước, mang ý nghĩa to lớn về nhiều mặt. Đó là đã khơi dậy niềm tự hào, tự tôn dân tộc trong mỗi người Việt Nam, nâng cao trách nhiệm của các ngành, các cấp, góp phần xây dựng nền kinh tế tự cường, tự lực; phát huy sức mạnh dân tộc giúp các DN Việt Nam đứng vững, vượt qua khó khăn trong xu hướng hội nhập; tạo nên nét đẹp trong văn hóa tiêu dùng của người Việt Nam và làm cho mọi người gắn bó, chia sẻ với nhau hơn. Đây là tiền đề quan trọng để Cuộc vận động tiếp tục được triển khai hiệu quả trong thời gian tới, nhất là trong bối cảnh đất nước ngày càng hội nhập sâu rộng, thị trường quốc tế được mở rộng, tạo điều kiện thuận lợi cho hàng hóa sản xuất trong nước và làm tăng tính đa dạng với thương mại nội địa.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi có được, DN Việt Nam cũng sẽ đối mặt sức ép từ việc phải tuân thủ các cam kết trong các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam tham gia cũng như việc mở cửa và cắt giảm các dòng thuế theo lộ trình của các cam kết nêu trên.

Không những vậy, áp lực cạnh tranh ngay tại thị trường trong nước với hàng hóa nhập ngoại cũng như do các DN FDI sản xuất là rất gay gắt, trong đó chủ yếu là khối DN nhỏ và vừa, các hộ sản xuất, kinh doanh nhỏ của Việt Nam do còn hạn chế về vốn, thương hiệu, chưa có khả năng bảo vệ mình trước những vi phạm về thương mại.

Một số hàng hóa của Việt Nam chưa đủ năng lực cạnh tranh về chất lượng, mẫu mã, bao bì sản phẩm, dịch vụ hậu mãi,... Nghiêm trọng hơn, một số DN trong nước còn gian lận thương mại, sản xuất hàng giả gây mất uy tín hàng hóa thương hiệu Việt.

Trong khi đó, kinh tế thế giới mặc dù đã dần đi vào ổn định, nhưng bối cảnh chung cũng không hoàn toàn thuận lợi khi các nền kinh tế chủ chốt, cũng là đối tác thương mại đầu tư lớn của Việt Nam, đang phải đối mặt với nhiều bất định; tình hình biến động địa chính trị tại một số khu vực trên thế giới diễn biến nhanh, chắc chắn gây ảnh hưởng tới thị trường thế giới và trong nước.

Để phát huy hiệu quả hơn nữa chương trình “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, thời gian tới, cần tiếp tục có những nâng tầm Cuộc vận động, trong đó khẳng định vai trò quan trọng của Cuộc vận động trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cách mạng công nghiệp 4.0.

Cùng với đó là tiếp tục tăng cường công tác chỉ đạo theo hệ thống ngành dọc để có sự phối hợp thống nhất, đồng bộ từ Trung ương đến địa phương trong việc tiếp tục thúc đẩy sản xuất và kinh doanh hàng Việt Nam cũng như hỗ trợ, tạo thuận lợi cho DN phát huy vai trò, trách nhiệm trong sản xuất - kinh doanh, đưa sản phẩm đến người tiêu dùng đúng với các quy định hội nhập.

Cùng với các giải pháp đồng bộ khác, chắc chắn Cuộc vận động sẽ được triển khai hiệu quả hơn, tạo tiền đề thuận lợi đưa hàng hóa và thương hiệu Việt Nam ngày càng phát triển và vươn ra thế giới./.

Thái Linh (nhandan.com.vn)