Đón chúng tôi trước sân nhà của mình trong cái gió vùng cao hơi se lạnh, ông Nhiếr cười với khuôn mặt hiền hậu và bắt tay thật chặt cùng người miền xuôi lâu ngày với lời mời ấm tình chúng tôi vào nhà. Trong ngôi nhà sàn rộng chừng khoảng 50m2, vào loại truyền thống và đẹp nhất vùng Đắc Tôi còn sót lại trên vùng biên giáp nước bạn Lào nằm khuất sâu trong một khu rừng đầy ắp tiếng chim hót, với suối róc rách và nắng gió, mưa rừng Trường Sơn. Tài sản trong nhà ông Chờ Rum Nhiếr, chẳng có gì đáng giá ngoài những chùm bắp giống, vài xiêng thịt chuột treo trên giàn bếp cùng những gùi lúa mới đầy ắp đã thu hoạch xong, đến những vật dụng sinh hoạt hằng ngày và chiếc đàn Jưl – loại nhạc cụ truyền thống đã cũ kỷ theo thời gian cùng nhiều Bằng khen, Giấy khen của các cấp, ngành Văn hóa-Thông tin huyện Nam Giang tặng ông Nhiếr treo trên vách nhà sàn đã nhóm màu qua thời gian. 

Sau khi mời khách với ly rượu tà vạt nồng ấm để xua tan đi bớt cái lạnh vùng cao, ông Nhiếr cầm Jưl, vừa đàn vừa hát tặng khách bài dân ca của dân tộc Tà Riềng tặng khách vùng xuôi, trong đó có đoạn: “Em hát dưới cây Nêu/ Giọng em bay cao hơn tiếng chim/ Dưói cây Nêu em hát/ Anh nghe như uống rượu tà vạt say/ Ngày mai làm sao đi tìm em. Hơ hơ...”. Xong ông Nhiếr chậm rải cho biết: Ông sinh ra và lớn lên tại xã Đắc Tôi, huyện Giằng (cũ), nay là huyện Nam Giang, là dân tộc Tà Riềng (nhóm Giẻ Triêng). Trước đây, tôi từng tham gia công tác mặt trận ở xã La Dê (cũ). Nghỉ mất sức vào ngày 30/4/2011. Khi xã Đắc Tôi tách ra thành đơn vị hành chính từ xã La Dê (cũ). Từ tháng 12 năm 2011, già được người dân trong thôn Đắc Tà Vâng tin tưởng bầu làm Người có uy tín từ đó đến nay. 

Khi nói về vai trò của Người có uy tín, già Nhiếr bộc bạch: Để vận động bà con dân tộc mình nghe theo thì trước tiên mình phải làm gương. Sau đó, đi đến từng nhà để lắng lắng nghe, tâm tư nguyện vọng, chia sẻ và kiên trì giải thích, phân tích lợi hại để bà con mình hiểu, để bà con nhận thức được vấn đề, từ đó điều chỉnh hành vi của mình, góp phần giúp gia đình, cộng đồng làng yên bình mà từ đó bà con học học theo. Bản thân già cảm thấy rất vui mừng vì được bà con trong thôn Đắc Tà Vâng tin tưởng, bầu chọn là Người có uy tín. Qua đó, già luôn ý thức được trách nhiệm của mình để thay họ thể hiện tiếng nói với các cấp lãnh đạo để bà con thực hiện noi theo.   

Bà Chờ Rum Ơn (78 tuổi), ở thôn Đắk Tà Vâng khi nói về ông Chờ Rum Nhiếr, bà thổ lộ với sự trân trọng: Ông Nhiếr là người sống tình cảm và luôn cởi mở, gần gũi và khéo léo trong cách nói chuyện, nên dễ thuyết phục bà con từng bước làm theo những điều tốt, lẽ phải. Qua quá trình vận động của ông Nhiếr, xóa bỏ hủ tục, thực hiện nếp sống văn minh, bà con trong thôn không tin, không nghe theo những luận điệu xuyên tạc của kẻ xấu, chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Nhiều gia đình trong thôn được ông Nhiếr vận động, bà con cùng thực hiện trồng lúa nước kết hợp chăn nuôi gia súc, gia cầm, trâu bò, làm hàng rào cổng ngõ, sinh hoạt ăn ở sạch sẽ, thôn xóm không có tệ nạn cờ bạc, uống rượu say xỉn.

Còn ông Tơ Ngôl Nhứn (72 tuổi), ở tại cùng thôn mỗi khi nhắc đến già Chờ Rum Nhiếr, không riêng ông mà người dân thôn Đắc Tà Vâng nơi đây ai cũng yêu mến và kính trọng xem ông Nhiếr là một “thủ lĩnh” gương mẫu, động viên dẫn dắt bà con Tà Riềng nơi đây vượt qua nhiều khó khăn.

Vì lẽ đó, nên mọi người trong thôn rất tin tưởng ông Nhiếr ra sức lao động sản xuất để từng bước xóa đói, giảm nghèo cùng đoàn kết xây dựng thôn Đắc Tà Vâng ngày càng đổi mới.

Qua tìm hiểu của chúng tôi được biết, ông Chờ Rum Nhiếr tuy tuổi cao, sức khỏe không bảo đảm, nhưng ông Nhiếr đảm nhận vai trò Người có uy tín không ngừng phát huy vị trí, vai trò của mình để thực sự trở thành lực lượng nòng cốt trong công tác tuyên truyền, vận động bà con trong thôn Đắc Tà Vâng có 100% là đồng bào dân tộc Tà Riềng sinh sống, với 113 hộ gần 427 nhân khẩu (tính đến tháng 11/2022) thực hiện tốt những quy định của địa phương. Đồng thời, ông Nhiếr kêu gọi bà con trong thôn giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội, cũng cố và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc ở trong thôn ngày một tốt hơn. 

Bên cạnh đó, ông Chờ Rum Nhiếr cũng là một nghệ nhân đa tài đánh đàn Jưl – loại nhạc cụ truyền thống của người Tà Riềng vào loại hay nhất vùng. Ngoài tham gia Đội sáo đinh tút và cồng chiêng của thôn Đắc Tà Vâng. Mỗi dịp trong thôn/làng có lễ hội hay xã Đắc Tôi và huyện Nam Giang tổ chức các hoạt động văn hoá, lễ hội cồng chiêng,...tuy tuổi đã cao nhưng ông Nhiếr luôn tham gia nhiệt tình và vận động dân làng, thế hệ trẻ tích cực tham gia, đóng góp để duy trì những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Ngoài ra, ông Nhiếr còn là người đan mây tre với nhiều sản phẩm thủ công truyền thống của người Tà Riềng rất đẹp. Hơn 10 năm nay, thôn Đắc Tà Vâng luôn giữ được danh hiệu “Thôn văn hóa tiêu biểu” của xã Đắc Tôi, góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc và giá trị văn hóa truyền thống dân tộc Tà Riềng. 

Anh Zơ Râm Nguyên - Bí thư chi bộ thôn Đắc Tà Vâng khi nói về ông Chờ Rum Nhiếr cho biết: Chú Nhiếr là Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số đã hơn 10 năm qua. Là Đảng viên, chi uỷ chi bộ thôn Đắc Tà Vâng cũng luôn tạo điều kiện để chú Nhiếr phát huy vai trò là Người có uy tín vừa dân vận khéo đóng góp tiếng nói tích cực giúp chi ủy rất nhiều trong công tác bảo vệ, xây dựng biên giới vững mạnh. Chú Nhiếr còn là cầu nối quan trọng góp phần tích cực cùng địa phương xây dựng nông thôn mới. Từ nhiều năm qua, sự đóng góp của chú Nhiếr đã được các cấp ghi nhận và tuyên dương khen thưởng, chú Chờ Rum Nhiếr đã nhận Bằng khen, Giấy khen của các cấp, ngành xã Đắc Tôi, huyện Nam Giang vì có nhiều thành tích tiêu biểu, xuất sắc trong công tác dân tộc và thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, đạt danh hiệu Người có uy tín tiêu biểu xuất sắc trong đồng bào DTTS trên địa bàn xã Đắc Tôi năm 2021.

Giờ đây đã hơn 80 tuổi, với chất phác của một người đàn ông Tà Riềng nhìn ông Chờ Rum Nhiếr vẫn nhanh nhẹn, mạnh khỏe, tâm huyết, trách nhiệm với vai trò là Người có uy tín trong cộng đồng mà ông Nhiếr là một trong những tấm gương tiêu biểu, đi đầu trong các phong trào thi đua yêu nước, nhất là trong các chương trình xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, công tác bảo tồn văn hóa truyền thống của các dân tộc, là những hạt nhân đoàn kết, tham gia thực hiện tốt phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc, xây dựng quê hương trên vùng biên cương Nam Giang (Quảng Nam)./.

Văn Sơn