Trước nhiệm vụ thu ngân sách trong điều kiện vẫn đảm bảo chính sách động
viên doanh nghiệp, phù hợp tiến trình hội nhập, nhiều cục thuế đã thẳng
thẳn chỉ rõ những “rào chắn” còn tồn tại trong quá trình thực thi nhiệm
vụ.
Kiểm tra thuế, nợ thuế luôn là vấn đề nóng được đặt ra tại các cục thuế
mỗi khi tìm giải pháp thực hiện thu của năm. Năm nay cũng không phải là
một ngoại trừ.
Trước nhiệm vụ thu ngân sách trong điều kiện vẫn đảm bảo chính sách động
viên doanh nghiệp, phù hợp tiến trình hội nhập, nhiều cục thuế đã thẳng
thẳn chỉ rõ những “rào chắn” còn tồn tại trong quá trình thực thi nhiệm
vụ.
Thiếu cơ sở dữ liệu tin cậy
Cơ sở dữ liệu thiếu tin cậy là vấn đề đang tồn tại của nhiều cục thuế
khi đề cập tới công tác thanh, kiểm tra thuế trong năm nay. Mục tiêu
được đặt ra toàn ngành trong năm nay là đảm bảo số thu nội địa không kể
dầu thô vượt tối thiểu 8% dự toán pháp lệnh đã được Quốc hội, Chính phủ
giao; đồng thời thực hiện thanh, kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế đạt
tối thiểu 18% số lượng doanh nghiệp thuộc diện quản lý thuế, tăng thu
qua thanh tra, kiểm tra trên 13.000 tỷ đồng; số nộp ngân sách trên
10.000 tỷ đồng.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhiều đơn vị thuế đang “vướng” trong khâu
kiểm tra, đặc biệt đối với thanh, kiểm tra chống chuyển giá khi còn
thiếu cơ sở dữ liệu tin cậy.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Công, Cục trưởng Cục Thuế Đồng Nai, cho
biết Đồng Nai có số lượng lớn doanh nghiệp FDI đầu tư tại địa phương,
trong quá trình thanh, kiểm tra, cơ quan này cũng phát hiện, nhận diện
được trường hợp có dấu hiệu chuyển giá.
Tuy nhiên thực tế cho thấy, ngành thuế đang còn thiếu cơ sở dữ liệu đáng
tin cậy để thực hiện đối chiếu số liệu trong quá trình thanh, kiểm tra
(đặc biệt xác định mức lãi đối với doanh nghiệp có dấu hiệu chuyển giá).
Đây chính là nguyên nhân khiến công tác đấu tranh chống gian lận thuế
thời gian qua gặp khó khăn.
Về điểm này, ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Tài Chính, cho rằng
ngành thuế muốn thanh tra, đấu tranh chống chuyển giá phải xây dựng được
cơ sở dữ liệu của người nộp thuế, chỉ tiêu kinh tế, tài chính thu nộp
ngân sách. Tuy nhiên, cơ sở dữ liệu này phải được dựa trên nguồn số
liệu, tờ khai chính thức của cơ quan chịu trách nhiệm chứ không thể tập
hợp tùy tiện.
Ông Tuấn cũng nhấn mạnh: “Không thể bắt từng cục thuế phải xây dựng được
cơ sở dữ liệu. Bởi làm sao Cục Thuế Đồng Nai có cơ sở dữ liệu của Cục
Thuế ở Bình Dương, của các nhà máy may ở Hải Phòng."
Muốn xây dựng được cơ sở dữ liệu này đòi hỏi ngành thuế phải điện tử
hóa. “Chúng ta đòi hỏi, liên hệ công việc với doanh nghiệp thông qua
điện tử. Nhưng toàn ngành đã điện tử hóa chưa? Ông đội trưởng, đội phó
đã giải quyết công việc thông qua điện tử? Bao giờ ngành thuế mới chấm
dứt tình trạng báo cáo giấy, hồ sơ sổ sách giấy trong toàn ngành," Thứ
trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn băn khoăn.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn cũng thẳng thắn chỉ ra những
vấn đề còn tồn tại của ngành. Cụ thể, trong thanh tra chưa có cách nhìn
nhận, đánh giá phân tích thực trạng chi tiết để đưa ra ưu tiên nguồn lực
trong vấn đề xử lý. Ngành tuy cũng đã có đánh giá đơn vị làm tốt, chưa
tốt nhưng vẫn thiếu sự lượng hóa cụ thể bằng các bảng biểu, phụ lục đính
kèm.
“Ngành thuế đánh giá Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai thực hiện
tốt công tác thanh kiểm tra phải cụ thể hóa bằng các con số. Trong các
phụ lục đi kèm, phải chỉ rõ được địa phương nào thanh, kiểm tra bao
nhiêu doanh nghiệp, đạt chỉ tiêu không? Nguyên nhân khách quan, chủ
quan," ông Tuấn chỉ rõ.
Nếu làm được như vậy, ngành thuế mới có thể đánh giá chính xác hiệu quả
của công tác thanh tra để động viên kịp thời đối với những địa phương
làm tốt và cùng tháo gỡ khó khăn đối với cục thuế, chi cục thuế còn thực
hiện chưa tốt.
Năm 2016, toàn ngành rà soát, phân loại nợ, tổng hợp chính xác số tiền
thuế nợ, phân tích nguyên nhân nợ của từng đối tượng nợ thuế để có giải
pháp đôn đốc thu nợ hiệu quả; đồng thời thuyết phục doanh nghiệp có kế
hoạch phân chia nguồn tiền để đảm bảo vừa duy trì, phát triển sản xuất
kinh doanh, vừa có tiền nộp nợ thuế.
Phân kỳ tiền nợ thuế trên giấy
Trong những năm gần đây, trước những khó khăn của doanh nghiệp, để có
chính sách động viên kịp thời, biện pháp phân kỳ trả nợ thuế đã được
ngành tài chính thực hiện. Tuy nhiên, qua phản ánh, biện pháp này chưa
phát huy hiệu quả như mong muốn.
Ông Nguyễn Văn Hải, Cục trưởng Cục Thuế Bắc Ninh, chia sẻ quy định
trường hợp doanh nghiệp nợ thuế được nộp dần theo hình thức phân kỳ phải
có ngân hàng bảo lãnh đang gây khó khăn cho doanh nghiệp.
Bởi trên thực tế, hầu hết doanh nghiệp ở Bắc Ninh không nhận được sự bảo
lãnh này từ ngân hàng. Như vậy, đồng nghĩa, doanh nghiệp cũng không thể
thụ hưởng chính sách ưu đãi.
“Ngân hàng cho rằng, chẳng ai bảo lãnh doanh nghiệp nợ thuế để nộp thuế," Cục trưởng Cục Thuế Bắc Ninh cho biết.
Trước khó khăn này, Cục Thuế Bắc Ninh đề nghị, thay việc bảo lãnh của
ngân hàng bằng biện pháp trao quyền cho cơ quan thuế, quyết định một số
trường hợp doanh nghiệp được nộp theo phương pháp phân kỳ.
Bởi theo ông Hải, nhiều doanh nghiệp nợ thuế do gặp khó khăn tạm thời
trong sản xuất kinh doanh. Vì vậy, nếu cơ quan thuế áp dụng biện pháp
cứng như cưỡng chế có thể khiến doanh nghiệp tới chỗ phá sản, kéo theo
nhiều hệ lụy như hàng trăm lao động mất việc làm…
Đối với việc thu nợ thuế, Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho rằng, giống
như thanh, kiểm tra thuế cũng cần lượng hóa cụ thể các con số, báo cáo
phải thể hiện chi tiết được cục thuế nào có số nợ tăng, cục thuế nào
giảm, nguyên nhân khách quan, chủ quan.
Theo đó, ngành thuế đánh giá chính xác đơn vị thực hiện tốt, chưa tốt.
Đây cũng là cơ sở để đánh giá việc chấp hành pháp luật thuế của doanh
nghiệp.
Bên cạnh đó, ngành thuế cũng phải tập trung xây dựng Nghị quyết về xóa
nợ phạt chậm nộp đối với những trường hợp do nguyên nhân bất khả kháng
và không có đối tượng thu. Cục trưởng Cục Thuế giao nhiệm vụ thu nợ cụ
thể, chi tiết tới từng trưởng phòng, chi cục trưởng, đội trưởng và từng
cán bộ.
Đẩy mạnh việc thực hiện công khai thông tin người nộp thuế, không nộp
tiền thuế đúng hạn trên các phương tiện thông tin đại chúng theo đúng
quy định của Luật Quản lý thuế. Cơ quan thuế kiên quyết áp dụng đầy đủ
các biện pháp cưỡng chế nợ thuế theo đúng quy định của pháp luật./.
Hải Yến (TTXVN)