PV: ASEAN đang tiến đến mục tiêu vào năm 2015 sẽ hình thành một Cộng đồng ASEAN dựa trên 3 trụ cột chính là: Chính trị an ninh, kinh tế và văn hóa – xã hội. Để hoàn thành được mục tiêu này, ASEAN cần phải làm những gì trong thời gian tới, thưa ông?

Tổng Thư ký Lê Lương Minh: Chỉ còn 2,5 năm nữa là đến thời hạn mà ASEAN phải hoàn thành mục tiêu đạt tới Cộng đồng ASEAN vào năm 2015.

ASEAN đã khẳng định quyết tâm tăng cường nội lực và cố gắng để thành lập Cộng đồng vào năm 2015 trên cả ba trụ cột.

Các biện pháp sẽ được triển khai đồng bộ, với một quá trình theo dõi sát sao các bước tiến triển.

5 năm tới, ASEAN sẽ có hai thời điểm quan trọng là đạt tới Cộng đồng ASEAN năm 2015 và kỷ niệm 50 năm thành lập vào năm 2017.

Ngay từ bây giờ ASEAN đã chuẩn bị công việc xây dựng nhãn quan, phương hướng để phát triển trong giai đoạn sau năm 2015-tức là giai đoạn sau khi đã có Cộng đồng ASEAN, để xây dựng các cơ chế cho ASEAN đủ năng lực triển khai các biện pháp đảm bảo Cộng đồng ASEAN tiếp tục phát triển, tiếp tục hội nhập sâu hơn toàn diện hơn, đảm bảo ASEAN tiếp tục trở thành khu vực có sự cạnh tranh kinh tế cao, có sự phát triển đồng đều bền vững và công bằng.

ASEAN cũng xem xét việc cải tổ các cơ quan của tổ chức này, trong đó có cả nỗ lực nâng cao năng lực Ban thư ký.

PV: Theo ông, đâu là những thách thức lớn trong quá trình thành lập Cộng đồng ASEAN. Và ASEAN sẽ làm gì để vượt qua thách thức này?

Tổng Thư ký Lê Lương Minh: Điều quan trọng nhất là các nước khẳng định quyết tâm tích cực triển khai các biện pháp còn lại trong ba bộ biện pháp để tiến tới thành lập Cộng đồng ASEAN dựa trên ba trụ cột, đó là: Chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội.

Cho đến nay, các nước đã thực hiện được khá nhiều biện pháp, ví dụ việc xây dựng Cộng đồng Kinh tế. Tính đến 3/2013, các nước đã thực hiện được gần 80% các biện pháp đề ra trong bộ biện pháp để tiến tới thành lập Cộng đồng ASEAN.

Từ nay đến 2015, các nước cần nỗ lực nhiều hơn nữa trong mức độ cam kết để sớm đi tới đích đúng thời gian. Thêm vào đó, các đối tác đều phải thể hiện quyết tâm sẵn sàng hỗ trợ ASEAN trong quá trình thành lập.

PV: An ninh cũng là một thách thức của ASEAN, trong đó có cả những vấn đề nội tại và tác động bên ngoài. Đặc biệt, những quan ngại an ninh lớn hiện nay là mâu thuẫn trên Biển Đông. Ông đánh giá thế nào về quan điểm của các nước ASEAN trong vấn đề được cho là rất nhạy cảm này?

Tổng Thư ký Lê Lương Minh: Có sự nhất trí cao của các nước thành viên về xử lý và giải quyết vấn đề Biển Đông trên cơ sở Nguyên tắc 6 điểm của ASEAN và sự nhận thức về tầm quan trọng của việc xử lý vấn đề Biển Đông duy trì an ninh và ổn định khu vực.

Nhận thức việc xử lý giải quyết vấn đề Biển Đông trên cơ sở các nguyên tắc trên không chỉ có ý nghĩa đối với việc duy trì hòa bình ổn định cho các nước ASEAN mà cho cả Trung Quốc, và các nước trực tiếp liên quan trong việc tranh chấp này.

Nhận thức về các vấn đề Biển Đông không chỉ là vấn đề hòa bình an ninh khu vực mà còn là vấn đề đảm bảo an ninh hàng hải, an ninh biển – Đây cũng là những vấn đề được sự quan tâm của tất cả các nước trên thế giới.

PV: Ông đánh giá thế nào về quan điểm của các đối tác đối với các vấn đề của ASEAN như xây dựng Cộng đồng ASEAN hay giải quyết vấn đề tranh chấp trên Biển Đông?

Tổng Thư ký Lê Lương Minh: Cho đến thời điểm này, tất cả các nước đối tác của ASEAN đều khẳng định tiếp tục ủng hộ và tăng cường ủng hộ nội lực của ASEAN tiến tới xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015.

Tất cả các nước đối tác đều ủng hộ lập trường của ASEAN về giải quyết vấn đề Biển Đông trên cơ sở nguyên tắc 6 điểm của ASEAN.

Các nước đối tác của ASEAN đều ủng hộ nội lực của ASEAN xử lý giải quyết vấn đề Biển Đông đối với Trung Quốc trên cơ sở làm sao đảm bảo an ninh ổn định khu vực cũng như đảm bảo được an ninh về hàng hải, an ninh biển.

Trong quan hệ đối ngoại, hiện nay ASEAN có tới 74 nước không phải thành viên cử đại sứ tại ASEAN thể hiện nguyện vọng và quan tâm của các nước tăng cường hợp tác với ASEAN trong bối cảnh ASEAN rất cần sự hỗ trợ hợp tác của các đối tác để triển khai các biện pháp đạt tới mục tiêu thành lập Cộng đồng vào năm 2015.

PV: Xin cảm ơn ông./.