Tuy nhiên, dự kiến sẽ có nhiều thay đổi quan trọng trong kỳ thi THPT quốc gia 2019 cả về ra đề thi, chấm thi và xét tốt nghiệp.

Huy động nguồn câu hỏi thi từ các giáo viên

Bộ GD-ĐT cho hay quá trình xây dựng đề thi sẽ tăng cường công tác thử nghiệm để từng bước chuẩn hóa ngân hàng câu hỏi thi. Bộ cũng sẽ huy động câu hỏi thi đề xuất từ nhiều nguồn, nhất là chú trọng câu hỏi thi từ nguồn đề xuất của các giáo viên, giảng viên, chuyên gia. Đáng chú ý, quy trình xây dựng đề thi chính thức sẽ chú trọng cải tiến khâu phản biện và thẩm định để bảo đảm đề thi phù hợp với yêu cầu kỳ thi THPT quốc gia cả về độ khó và độ cân bằng giữa các mã đề.

Tuy nhiên, những thay đổi này cũng dấy lên không ít băn khoăn. Theo phân tích của một chuyên gia giáo dục, quy trình xây dựng ngân hàng câu hỏi thi chuẩn hóa phục vụ ra đề thi THPT quốc gia mà Bộ GD-ĐT ban hành gồm: Xây dựng ma trận đề, soạn thảo câu hỏi thô, thẩm định, chỉnh sửa câu hỏi sau thử nghiệm và lựa chọn câu hỏi vào ngân hàng đề thi chuẩn hóa... Điểm đặc biệt là các câu hỏi sau khi được thẩm định sẽ được tiến hành thử nghiệm, bảo đảm mỗi câu phải có tối thiểu 50 lượt học sinh làm thử. Các câu hỏi này sau đó tiếp tục được chỉnh sửa và lại thử nghiệm một lần nữa, ít nhất 50 lượt học sinh sẽ làm thử các câu hỏi này. Sau khi được hoàn thiện, các câu hỏi được rà soát, lựa chọn để đưa vào ngân hàng thi chuẩn hóa. Như vậy, với những thay đổi như năm nay, Bộ GD-ĐT có đủ thời gian cho việc xây dựng một ngân hàng đề thi đủ mạnh? Hơn nữa, việc đưa đề thi cho học sinh làm thử thì liệu Bộ GD-ĐT đã có quy trình bảo mật đề thi như dư luận lo lắng lâu nay hay chưa? Liệu với hàng ngàn câu hỏi, mỗi câu lại có ít nhất 50 lượt học sinh làm thử, Bộ GD-ĐT có bảo đảm nội dung các câu hỏi đang được hoàn thiện này không lọt ra ngoài?.

“Rất nhiều vấn đề được đặt ra trong việc xây dựng ngân hàng đề thi cho năm tới. Rõ ràng việc hàng nghìn học sinh lớp 12 được làm thử đề thi đang được hoàn thiện là không công bằng với những học sinh khác. Những học sinh ở những trường không được tiếp xúc các câu hỏi thi thử này sẽ bị thiệt thòi so với các bạn được làm bài trước. Các em này không được biết về nội dung, dạng đề, độ khó dễ để tập dượt trước kỳ thi quan trọng”, chuyên gia này phân tích. 

Về mặt kỹ thuật đối với công tác coi thi, Bộ GD-ĐT cũng đưa ra nhiều điều chỉnh. Theo đó, mỗi tỉnh tiếp tục tổ chức một Hội đồng thi do Sở GD-ĐT chủ trì, tuy nhiên việc điều động cán bộ giảng viên trường ĐH, CĐ tham gia sẽ dựa trên nguyên tắc trường ở địa phương nào thì không tham gia phối hợp tại địa phương đó. Túi đựng bài thi được niêm phong bằng giấy mỏng chuyên dụng, dùng một lần. Đáng chú ý, tại các điểm thi và hội đồng thi sẽ đặt camera giám sát phòng chứa tủ đựng đề thi và bài thi 24/24 giờ.

Bộ GD-ĐT chủ trì tổ chức chấm tập trung

Thay đổi quan trọng trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2019 nằm ở khâu chấm thi. Bộ GD-ĐT dự kiến công tác chấm thi trắc nghiệm sẽ do Bộ GD-ĐT chủ trì tổ chức chấm tập trung. Các phòng chấm thi sẽ phải đặt camera giám sát 24/24 giờ, cán bộ giám sát chấm trắc nghiệm phải am hiểu về công nghệ thông tin… Ngoài ra, phần mềm chấm thi trắc nghiệm sẽ được sửa đổi, nâng cấp theo hướng phân quyền cụ thể và mã hóa dữ liệu để tránh người dùng can thiệp. Cán bộ xử lý bài thi không thể biết được mối liên hệ giữa thông tin cá nhân thí sinh với nội dung trả lời trắc nghiệm (đánh phách điện tử phiếu trả lời trắc nghiệm), người được cấp quyền truy cập có thể mở được nhưng không sửa được thông tin…

Bộ GD-ĐT cũng cho hay việc công bố kết quả thi và xét công nhận tốt nghiệp của kỳ thi THPT quốc gia 2019 sẽ có nhiều thay đổi để đảm bảo công bằng cho các thí sinh. Theo đó, Bộ GD-ĐT sẽ công bố thông tin tổng hợp, phân tích kết quả thi cùng các số liệu, biểu bảng thống kê và phổ điểm các môn thi; phối hợp với các hội đồng thi công bố kết quả cho thí sinh.

Khi xét tốt nghiệp, điểm các bài thi THPT quốc gia sẽ chiếm 70%, còn lại 30% là điểm trung bình năm lớp 12 của thí sinh. Mục tiêu kết quả thi làm cơ sở để xét tuyển ĐH, CĐ sẽ được điều chỉnh theo hướng tăng cường phát huy tính tự chủ của các cơ sở giáo dục.

Về phía các trường ĐH, CĐ, thông tin về tuyển sinh phải chỉ rõ phương thức tuyển sinh. Bộ GD-ĐT nhấn mạnh ngoài việc sử dụng kết quả thi THPT quốc gia, các trường có thể dùng phương thức khác để tuyển sinh.

Theo QĐND