Nếu chúng ta muốn sử dụng một từ duy nhất để nhắc đến toàn bộ những việc đã diễn ra tại Afghanistan kể từ ngày 11/9, “những cơ hội bị lỡ” sẽ là lựa chọn tốt nhất. Từ khi tái đắc cử đến nay, Tổng thống Karzaï đã không ngừng bỏ lỡ cơ hội. Việc thành lập một nội các không có tính gắn kết tiếp tục là cơ hội bị lỡ cho đất nước Afghanistan.

Trong buổi lễ tuyên thệ nhậm chức, Tổng thống Karzaï đã đưa ra những lời hứa ngọt ngào tới toàn thể dân tộc và cộng đồng quốc tế. Cuộc chiến chống khủng bố, thanh toán tận gốc nạn trồng cây thuộc phiện, giảm tỷ lệ nghèo đói là những chủ đề được ưu tiên mà chúng ta mong muốn chúng sẽ trở thành hiện thực. Chúng ta chờ đợi với một sự lạc quan việc thành lập một nội các vững chắc, có năng lực và hiệu quả sau 8 năm thoả hiệp và uý tín suy giảm. Để giữ lời hứa, tổng thống đã cần tới một nội các vững chắc, gắn bó và có năng lực mà ông có thể tin tưởng. Dường như đã có tất cả các quân bài trong tay để có thể gây sức ép, điều còn thiếu đối với chính phủ của ông trong nhiều năm qua song lại một lần nữa tổng thống “hết hơi”. Bởi vậy, sức ép bên ngoài sẽ là một công cụ tuyệt vời cho ông để thoát khỏi những lời hứa trong bầu cử, từng là sự hỗ trợ gây vướng mắc, và là cần thiết để đáp ứng những mong mỏi hợp lệ của dân tộc ông, cho phép ông chống lại sức ép thân tình của các đối tác nước ngoài.

Thật bất hạnh thay một lần nữa tổng thống đã không cưỡng lại được sức hút khắc nghiệt từ bờ dốc tự nhiên dành cho ông và đã dành sự gắn kết trong nhóm thành viên chính phủ cho các đảng phái chính trị khác nhau đang hỗ trợ ông hay làm ông lo lắng.

Những việc vô ích

Đáng lẽ thông báo việc thành lập một nội các nghiêm túc, điều sẽ cho phép ông thoát khỏi những thách thức, thì đầu tiên ông đã lãng phí nhiều tuần cho những việc vô ích mà không ai yêu cầu. Thực sự không được lãnh đạo từ gần 6 tháng nay, đất nước đã mất đi sự tin tưởng từng có để chờ đợi kết quả của những cuộc mặc cả chính trị bị cho là làm hài lòng những nước gây chiến và những tên trùm ma tuý. Nhiều sự khất lần của tổng thống đã dẫn đến làm quốc hội phẫn nộ. Được cho là sẽ có ¾ đại biểu thông qua và do đã hoàn thành nhiệm kỳ đầu song nhiều bộ trưởng để cử đã bị 2/3 đại biểu phủ quyết.

Vậy là tổng thống trung thành với đường lối của ông đã không rút ra được bài học mà ông đã thất bại. Những đề cử mới được trình bày trước quốc hội vào ngày 9/1 vừ qua đã gây ra những phản ứng khá dè dặt trong công luận, điều này ảnh hưởng xấu đến quyết định bầu cử của các đại biểu. Tuy nhiên, nếu như thành công vẫn chưa đến thì tổng thống lại tiếp tục phải chịu một cú mất thể diện mới: trong khi giới thiệu nội các tại quốc hội, phó tổng thống thứ hai đã nói dối trơ trẽn khi tuyên bố rằng ứng cử viên cho chức vụ Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp đang trên đường tới quốc hội, nhưng hai ngày sau đó ứng cử viên này đã khước từ đề nghị của tổng thống từ Canađa, nơi mà ông đã sống từ lâu. Một ví dụ khác về sự khinh suất mà tổng thống mắc phải trong khi thành lập nội các: trong khi cuộc chiến chống ma tuý là một yếu tố trọng tâm trong chính sách mới của mình thì ứng cử viên cho chức vụ này lại là một cựu bộ trưởng nội vụ bị cách chức cách đây hơn một năm.

Hội nghị quốc tế tại Luân Đôn, sẽ diễn ra vào cuối tháng này để điểm lại tình hình tại Afghanistan, sẽ có nguy cơ là dịp mà Tổng thống Karzaï bỏ lỡ bởi Afghanistan sẽ đưa ra một chính phủ yếu kém, thiếu gắn kết và không nhận được sự tin tưởng từ đất nước ông.

• Thái Hà Theo báo SLATE.fr