Cập nhật tình hình kinh tế-xã hội tháng Năm vừa qua và 5 tháng đầu năm nay, Phó Thủ tướng nêu rõ: Nhờ sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước, tình hình kinh tế-xã hội tháng Năm vừa qua tiếp tục chuyển biến tích cực trên hầu hết các lĩnh vực. Tuy nhiên, như Chính phủ đã báo cáo và ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội đã nêu, kinh tế-xã hội Việt Nam vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức; thêm vào đó là các tác động từ việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou 981) trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam.

Thời gian tới, Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp phát huy kết quả đạt được, khắc phục hạn chế, yếu kém; tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ, tăng cường phối hợp thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra; theo dõi sát diễn biến tình hình, chủ động các phương án ứng phó, phấn đấu hoàn thành cao nhất các chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội năm 2014 mà Quốc hội đã đề ra.

Kiên quyết bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc

Báo cáo và trả lời trực tiếp các chất vấn của đại biểu Quốc hội về tình hình Biển Đông và biện pháp ứng phó, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: Trước diễn biến phức tạp trên Biển Đông, quán triệt tinh thần Hội nghị Trung ương 9 (khóa XI) và sự chỉ đạo trực tiếp, thường xuyên, liên tục và kịp thời của Bộ Chính trị, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân Việt Nam đoàn kết một lòng, kiên quyết bảo vệ độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; đồng thời giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển bền vững đất nước.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo thực hiện quyết liệt và đồng bộ nhiều giải pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế để đấu tranh yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan và tàu hộ tống bảo vệ ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam.

Việt Nam đã tiến hành giao thiệp bằng nhiều hình thức với Trung Quốc, kiên quyết yêu cầu Trung Quốc tôn trọng luật pháp quốc tế, tôn trọng chủ quyền của Việt Nam. Các lực lượng kiểm ngư, cảnh sát biển và ngư dân Việt Nam đã dũng cảm kiên cường bám biển, bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc. Các cơ quan thông tin truyền thông trong nước và nhiều hãng truyền thông quốc tế lớn đã thông tin kịp thời, trung thực về những hành động phi pháp, vô nhân đạo của Trung Quốc.

Nhiều chính phủ, tổ chức, diễn đàn, cá nhân, học giả nước ngoài đã lên tiếng ủng hộ chính nghĩa và những biện pháp đấu tranh của Việt Nam; bày tỏ sự quan ngại sâu sắc và phê phán mạnh mẽ các hành vi sai trái, vi phạm luật pháp quốc tế của Trung Quốc.

Vừa qua, tại một số địa phương, người dân đã biểu tình phản đối hành động sai trái của Trung Quốc, trong đó kẻ xấu và một số người bị kích động đã có hành vi manh động, vi phạm pháp luật, chống người thi hành công vụ, phá hoại tài sản của Nhà nước, cá nhân, doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp đầu tư nước ngoài.

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ: Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các cơ quan chức năng, các địa phương kiên quyết ngăn chặn, nhanh chóng ổn định tình hình, xử lý nghiêm những người có hành vi vi phạm và bảo đảm vững chắc an ninh trật tự. Đồng thời, thực hiện nhiều giải pháp thiết thực để giúp đỡ, hỗ trợ người lao động và các doanh nghiệp bị thiệt hại. Chính phủ cũng yêu cầu các bộ, ngành, các địa phương thực hiện đồng bộ các giải pháp, kiên quyết không để tình trạng này tái diễn, bảo đảm an ninh an toàn cho các cơ quan, doanh nghiệp, người nước ngoài tại Việt Nam và bảo đảm tốt môi trường đầu tư kinh doanh.

Chính phủ cũng đang chỉ đạo các bộ, cơ quan chức năng dự báo các khả năng có thể xảy ra, chủ động xây dựng kế hoạch ứng phó cả trước mắt và lâu dài; theo dõi sát diễn biến tình hình để áp dụng giải pháp phù hợp trong một số lĩnh vực có quan hệ lớn với Trung Quốc như xuất nhập khẩu, đầu tư trực tiếp, các dự án tổng thầu EPC gắn với vốn vay ưu đãi, du lịch...

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đang chỉ đạo các bộ, cơ quan chức năng tập trung nguồn lực đầu tư phương tiện, trang thiết bị và có chế độ, chính sách phù hợp đối với các lực lượng thực thi pháp luật trên biển; nâng cao năng lực thực thi nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo. Đồng thời, bảo đảm an ninh, an toàn, hỗ trợ kịp thời cho ngư dân và các hoạt động kinh tế trên biển; nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các lực lượng thực thi pháp luật và ngư dân trên biển trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển đảo và bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Về quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, du lịch với Trung Quốc, đây là quan hệ bình đẳng, cùng có lợi, trong kinh tế thị trường. Việt Nam chủ trương nhất quán tăng cường hợp tác hiệu quả với Trung Quốc trong các lĩnh vực này, cả song phương và đa phương, nhất là trong khuôn khổ ASEAN và WTO vì lợi ích của mỗi nước.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Bối cảnh hiện nay đòi hỏi Việt Nam càng phải quyết liệt đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế gắn với thực hiện hiệu quả các đột phá chiến lược, nâng cao sức cạnh tranh, đẩy mạnh hội nhập quốc tế đi liền với xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ, mở rộng và tìm kiếm thị trường mới, đa dạng hóa thị trường, nguồn vốn đầu tư và đối tác, tránh phụ thuộc vào một thị trường, một đối tác; tạo nền tảng cho phát triển ổn định, bền vững.

Về hỗ trợ ngư dân, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Phát triển thủy sản, đặc biệt là khai thác hải sản xa bờ không những có ý nghĩa quan trọng về kinh tế mà còn là hiện diện dân sự, khẳng định và góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo. Để khắc phục những khó khăn, hạn chế và trước diễn biến phức tạp trên Biển Đông, Chính phủ chỉ đạo tập trung rà soát, bổ sung và hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển thủy sản, hỗ trợ ngư dân. Ban hành Nghị định về các chính sách và giải pháp phát triển thủy sản; mở rộng phạm vi, đối tượng áp dụng chính sách khuyến khích, hỗ trợ nuôi trồng, khai thác hải sản và các dịch vụ hậu cần, nhất là trên các vùng biển xa.

Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ

Trả lời băn khoăn của đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) cho rằng nền kinh tế Việt Nam đang có sự lệ thuộc, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: Đến nay Việt Nam không phụ thuộc kinh tế bất cứ nước nào. Phó Thủ tướng cho rằng, Việt Nam cần xây dựng nền kinh tế chủ động hơn để ứng phó với mọi tình huống.

Đề cập tới các giải pháp để tiếp tục xây dựng nền kinh tế tự chủ hơn, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế, đặc biệt là chuyển đổi mô hình tăng trưởng để từng bước nâng cấp nền kinh tế hiệu quả, chất lượng.

Phó Thủ tướng nêu rõ: Chúng ta đang có một thế mạnh về thu hút đầu tư, môi trường đầu tư. Vì vậy thời gian tới phải thu hút đầu tư mạnh mẽ hơn, có chọn lọc hơn, đặc biệt là những dự án mang hàm lượng khoa học công nghệ, đảm bảo môi trường tốt hơn cho đất nước. Phó Thủ tướng nhắc tới tiềm năng nội tại của nền kinh tế thông qua các doanh nghiệp, đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp…

Về vấn đề thị trường, Phó Thủ tướng cho biết Việt Nam đã có chủ trương và đang thực hiện mở rộng đa dạng hóa thị trường trong cả nhập khẩu và xuất khẩu; chú trọng phát triển nguồn nguyên liệu trong nước; tập trung khai thác thị trường nội địa mạnh mẽ…

Đánh mạnh, đánh trúng, đánh liên tục vào các loại tội phạm

Trả lời câu hỏi của đại biểu Lê Như Tiến (Quảng Trị) về trật tự an toàn xã hội phức tạp, tội phạm chưa được chặn đứng, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết: Trong những năm qua, Chính phủ đã triển khai nhiều chủ trương, biện pháp để thực hiện các Nghị quyết 37, Nghị quyết 63 của Quốc hội, Chỉ thị 48 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 09 của Chính phủ. Tuy đã đạt được một số kết quả nhất định nhưng Phó Thủ tướng cũng đồng tình với đánh giá của đại biểu Lê Như Tiến là tình hình tội phạm ở Việt Nam còn diễn biến phức tạp, nhất là băng nhóm xã hội đen, tội phạm buôn bán ma túy, tội phạm buôn bán người, tội phạm vi phạm trật tự an toàn xã hội.

Theo Phó Thủ tướng, Chính phủ cần đề ra các giải pháp tốt hơn nữa, đồng bộ hơn nữa để thực hiện tốt chủ trương, nghị quyết của Đảng, Nhà nước, Quốc hội.

Phó Thủ tướng nêu rõ cần tiếp tục hoàn thiện các quy định của pháp luật đặc biệt trong việc sửa đổi Bộ luật Hình sự sắp tới; tiếp tục giữ gìn an ninh trật tự các địa phương; làm tốt hơn nữa công tác dự báo nắm tình hình; điều tra cơ bản ở địa bàn; phát động phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc cũng như đấu tranh ngăn chặn kịp thời xử lý nghiêm minh các vụ liên quan đến trật tự…

Phó Thủ tướng lưu ý vấn đề hợp tác quốc tế, phối hợp giữa lực lượng công an, quân đội, dân quân, dân phòng… Theo Phó Thủ tướng, những kinh nghiệm hay, những mô hình tốt phải được nhân rộng trong cả nước trên tinh thần thực hiện nghiêm túc Chỉ thị 48 của Bộ Chính trị; phải làm tốt công tác chuyển hóa địa bàn, đặc biệt là những địa bàn có tội phạm lộng hành; xử lý nghiêm minh, nơi nào, địa bàn nào tội phạm hoành hành thì nơi đó cấp ủy chính quyền và công an phải chịu trách nhiệm trước tiên… 

Phó Thủ tướng cho rằng vấn đề quan trọng nhất, quyết định nhất là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.

Tại phiên chất vấn, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã báo cáo cáo làm rõ hơn một số vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội và đồng bào cử tri cả nước quan tâm như vấn đề lao động, việc làm; phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả….

Phiên chất vấn được cử tri cả nước đồng tình

Phát biểu kết luận, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đánh giá, qua hơn 2 ngày làm việc khẩn trương trên tinh thần trách nhiệm cao, phiên chất vấn các thành viên Chính phủ đã thành công. Các đại biểu Quốc hội đã đưa đến nghị trường các vấn đề tuy không mới nhưng “nóng,” được dư luận và cử tri cả nước quan tâm. Các thành viên Chính phủ đã sáng suốt, thẳng thắn giải đáp những vấn đề Quốc hội đặt ra liên quan đến lĩnh vực quản lý ngành, được cử tri cả nước hài lòng, ủng hộ, đồng tình.

Liên quan đến kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ và các biện pháp chỉ đạo điều hành của các bộ, các ngành, địa phương nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội.

Đối với các kiến nghị của cử tri gửi tới kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đề nghị các cơ quan Quốc hội, Chính phủ , các ngành, các cấp phối hợp để tiếp tục giải quyết những kiến nghị của cử tri đặt ra ở kỳ họp trước và khẩn trương giải quyết những kiến nghị tại kỳ họp này. Kỳ họp sau sẽ báo cáo Quốc hội, báo cáo cử tri cả nước.

Về vấn đề nợ công, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, an ninh nợ công đang bị đe dọa do cơ cấu nợ công, nguồn trả nợ công thiếu cân đối… Quốc hội đánh giá đây là vấn đề cần rà soát, điều chỉnh, xem xét thận trọng để đảm bảo an toàn an ninh tài chính quốc gia, bảo vệ kinh tế vĩ mô ổn định để phát triển vững chắc thời gian tới.

Liên quan đến “quốc sách hàng đầu” là giáo dục đào tạo, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh: Giáo dục đào tạo là công việc của toàn Đảng, toàn dân của mỗi cộng đồng, mỗi gia đình và trực tiếp là các thầy cô giáo. Đánh giá cao các kết quả Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đạt được, Quốc hội yêu cầu ngành giáo dục khẩn trương tìm biện pháp khắc phục tồn tại, yếu kém; xây dựng đề án để thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục đào tạo, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, hệ thống pháp luật và thể chế mặc dù có nhiều có gắng nhưng vẫn còn tồn tại những hạn chế. Chủ tịch Quốc hội đề nghị ngành Tư pháp cần tiếp tục đổi mới hệ thống pháp luật theo tinh thần của Hiến pháp năm 2013; công khai, minh bạch, rõ ràng, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân.

Về công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nêu rõ đây là nhiệm vụ sống còn của đất nước, đòi hỏi phải có biện pháp đấu tranh có hiệu quả hơn./.