Báo cáo Bộ Chính trị, Ban Chỉ đạo sơ kết năm năm thực hiện Nghị quyết
Trung ương 7 (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn nêu rõ Nghị
quyết được triển khai khá đồng bộ, nghiêm túc, sâu rộng, cả hệ thống
chính trị vào cuộc và được người dân hưởng ứng tích cực.
Sau năm năm, trong bối cảnh có rất nhiều khó khăn, sản xuất nông nghiệp
liên tục phát triển, sản lượng nhiều loại nông sản hàng hóa tăng mạnh,
chất lượng tăng dần, đảm bảo vững chắc an ninh lương thực trong nước,
xuất khẩu tăng mạnh, tạo ra nhiều việc làm và thu nhập cho nông dân.
Giai đoạn 2009-2013, GDP nông, lâm, thủy sản tăng bình quân 2,9%/năm;
kim ngạch xuất khẩu tăng bình quân 15,2%, năm 2013 đạt khoảng 27,5 tỷ
USD. Trình độ khoa học công nghệ được nâng lên. Nông nghiệp tiếp tục
phát triển ổn định, góp phần quan trọng duy trì tăng trưởng kinh tế, ổn
định chính trị xã hội. Đời sống của nông dân được nâng cao nhanh hơn,
thu nhập bình quân của người dân nông thôn năm 2013 ước đạt khoảng gần
20 triệu đồng/năm, gấp 2,18 lần so với năm 2008. Tỷ lệ hộ nghèo giảm
nhanh.
Chương trình xây dựng nông thôn mới trở thành phong trào quần chúng rộng
khắp, sôi nổi. Bộ mặt nông thôn ở nhiều nơi thay đổi nhanh chóng theo
hướng khang trang, văn minh hơn. Cơ sở hạ tầng thiết yếu được cải thiện
nhanh. Hệ thống chính trị cơ sở tiếp tục được củng cố, an ninh trật tự
được giữ vững.
Tuy nhiên, trên thực tế, tốc độ tăng trưởng của nông lâm ngư nghiệp tiếp
tục có xu hướng chậm lại. Nông nghiệp vẫn chủ yếu phát triển theo chiều
rộng, chưa bền vững. Chất lượng, hiệu quả, khả năng cạnh tranh của
nhiều loại sản phẩm còn thấp. Thu nhập và đời sống của dân cư nông thôn
còn thấp. Nhiều nơi tỷ lệ hộ nghèo còn cao, lao động nông thôn chậm được
đào tạo, tỷ lệ thiếu việc làm cao, năng suất lao động thấp. Nông dân
chưa thực sự phát huy vai trò là “chủ thể” trong quá trình phát triển…
Một số chủ trương, giải pháp chủ yếu tiếp tục thực hiện Nghị quyết trong
thời gian tới được xác định là cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương,
các ngành liên quan đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tiếp tục nâng cao
nhận thức về vị trí, vai trò nông nghiệp, nông dân, nông thôn; rà soát,
điều chỉnh bổ sung nâng cao chất lượng các quy hoạch.
Việc thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với tái cơ cấu nền nông
nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, gắn
với đẩy mạnh phát triển công nghiệp và dịch vụ ở nông thôn; đẩy mạnh
xây dựng nông thôn mới, tăng cường đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh
tế-xã hội nông thôn gắn với phát triển đô thị. Đời sống vật chất và tinh
thần của dân cư nông thôn tiếp tục được nâng cao, nhất là các vùng còn
nhiều khó khăn.
Các hình thức tổ chức sản xuất được chú trọng đổi mới; đẩy mạnh nghiên
cứu, chuyển giao khoa học công nghệ. Các cấp, ngành quan tâm nâng cao
chất lượng đào tạo nghề cho nông dân, tăng nguồn nhân lực chất lượng cao
cho nông nghiệp, nông thôn; đổi mới cơ chế chính sách, huy động các
nguồn lực đa dạng cho phát triển nông nghiệp, nông thôn. Tăng cường sự
lãnh đạo của Đảng, phát huy cao vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và
các đoàn thể chính trị-xã hội ở nông thôn, nâng cao năng lực của bộ máy
quản lý nhà nước về nông nghiệp.
Tại buổi làm việc, tập thể Bộ Chính trị, các cơ quan liên quan đã thảo
luận, cho ý kiến về những kết quả đạt được; những hạn chế yếu kém trong
việc thực hiện Nghị quyết và nguyên nhân; một số chủ trương, giải pháp
chủ yếu cần tập trung chỉ đạo để tiếp tục thực hiện Nghị quyết đến năm
2020.
Thay mặt Bộ Chính trị, kết luận buổi làm việc, Tổng Bí thư Nguyễn Phú
Trọng đánh giá cao Ban Chỉ đạo và các cơ quan liên quan đã tiến hành sơ
kết việc thực hiện Nghị quyết bài bản, công phu, nghiêm túc, trách
nhiệm, bám sát nội dung Nghị quyết Trung ương, kiểm điểm làm rõ những
mặt làm được, chưa được, nguyên nhân, những vướng mắc; nhấn mạnh làm rõ
thêm những vấn đề lớn, quan trọng sắp tới chỉ đạo thực hiện tốt hơn.
Bộ Chính trị khẳng định việc Ban Chấp hành Trung ương (khóa X) ban hành
Nghị quyết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn thời kỳ công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước là rất cần thiết, đúng đắn và có ý nghĩa hết sức
quan quan trọng. Nội dung của Nghị quyết rất toàn diện, có tính chiến
lược, đột phá. Chính vì vậy, Nghị quyết được sự nhất trí cao trong Đảng
và cả hệ thống chính trị, sự đồng tình ủng hộ của toàn xã hội. Nghị
quyết đã sớm đi vào cuộc sống và đạt kết quả bước đầu đáng khích lệ…
Đạt được kết quả tích cực trên là do các cấp ủy, chính quyền và các
ngành đã tổ chức quán triệt và triển khai nghiêm túc, có sự tập trung
chỉ đạo quyết liệt, ráo riết từ Trung ương đến địa phương, sự vào cuộc,
phối hợp của các ngành, các cấp và đặc biệt được sự hưởng ứng, tích cực
tham gia của nhân dân. Tuy nhiên, việc thực hiện Nghị quyết vẫn có nhiều
tồn tại, hạn chế, không được chủ quan.
Cơ bản tán thành, nhất trí với các chủ trương, giải pháp chủ yếu cần tập
trung chỉ đạo để tiếp tục thực hiện Nghị quyết có hiệu quả cao hơn,
Tổng Bí thư nhấn mạnh trong thời gian tới, các cấp ủy, chính quyền cần
nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên về nông nghiệp, nông dân, nông
thôn trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện hóa đất nước; xác định
rõ vai trò của nông nghiệp, nông dân, nông thôn.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gợi mở trong mối quan hệ mật thiết giữa
nông nghiệp, nông dân, nông thôn, cần xác định nhiệm vụ phát triển nông
nghiệp nền tảng, xây dựng nông thôn mới là căn bản và phát triển, xây
dựng giai cấp nông dân là then chốt; coi đây là những vấn đề chiến lược
trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong thời gian
tới. Việc chủ trương phát triển sản xuất nông nghiệp, xây dựng nông thôn
mới, phát triển giai cấp nông dân, tiềm năng còn lớn, dư địa đổi mới
còn nhiều, có triển vọng tốt.
Nhiều vấn đề nêu tại nghị quyết của Trung ương vẫn còn nguyên giá trị.
Cần nhận thức đầy đủ những thuận lợi và những khó khăn, thách thức cả
trong nước và quốc tế đặt ra, vấn đề cấp bách, đặc biệt quan trọng trong
thời gian sắp tới là làm sao tái cơ cấu kinh tế nền nông nghiệp gắn với
đổi mới mô hình tăng trưởng theo chủ trương chung.
Trên cơ sở nhận thức ấy, cần xác định những vấn đề cần quan tâm trong
phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, xây dựng và chăm lo đời
sống của nông dân, phát huy nội lực, quyền dân chủ của nông dân.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề nghị các cấp ủy, chính quyền xác định rõ
và tổ chức thực hiện các biện pháp phát triển nông nghiệp, kinh tế nông
thôn, nhất là việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế phù hợp với từng vùng,
miền, địa phương để phát huy tối đa lợi thế của nền nông nghiệp nhiệt
đới gắn với các hình thức tổ chức sản xuất phù hợp, hướng tới mục tiêu
xây dựng nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hiện đại, bền
vững, sản xuất hàng hóa lớn, có năng suất, chất lượng, hiệu quả và khả
năng cạnh tranh cao, giữ gìn, bảo đảm môi trường sinh thái. Tiếp tục
thực hiện tốt và nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, xác định cơ cấu
kinh tế từng vùng, từng địa phương cho phù hợp, phát huy lợi thế của
nông nghiệp; bảo đảm làm đồng bộ và có chất lượng các quy hoạch theo
ngành sản xuất (chăn nuôi, trồng trọt, lâm nghiệp, ngư nghiệp…), lĩnh
vực (đất đai, lao động, dân cư, cơ sở hạ tầng…), quy hoạch các vùng, địa
phương; kiên quyết tổ chức thực hiện, quản lý nghiêm theo quy hoạch.
Các cấp, ngành cần khẩn trương ban hành và hướng dẫn đầy đủ, đồng bộ các
cơ chế, chính sách đã được nêu trong Nghị quyết và Chương trình hành
động của Chính phủ; tiếp tục điều chỉnh các chính sách cho phù hợp với
thực tiễn, nhất là chính sách đất đai, chính sách đầu tư, chính sách
thuế, bảo hiểm, đào tạo nghề cho nông dân, thu hút nhiều doanh nghiệp
đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; đồng thời tìm mọi cách huy động mạnh
mẽ các nguồn lực cho đầu tư phát triển nông nghiệp, nông thôn.
Cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm hơn nữa xây dựng giai cấp nông dân
Việt Nam, phát huy quyền làm chủ nông dân trong phát triển nông nghiệp
và xây dựng nông thôn mới thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Ngoài việc nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, cần tập trung đào tạo,
nâng cao dân trí, đào tạo nghề phù hợp với ngành nghề sản xuất mới,
tăng cường và tạo mọi điều kiện để nông dân ứng dụng khoa học công nghệ,
nâng cao trình độ năng suất lao động, tham gia có hiệu quả các chương
trình phát triển nông nghiệp và phát huy vai trò giám sát, vai trò làm
chủ của nông dân trong xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế nông
nghiệp.
Về xây dựng nông thôn mới, Tổng Bí thư nhấn mạnh đây là chủ trương tốt,
được lòng dân và đang thành phong trào, cần tiếp tục kiên trì thực hiện.
Trong thời gian tới, các địa phương, các ngành liên quan cần tiếp tục
rút kinh nghiệm chỉ đạo làm tốt Chương trình này, cần chú ý xây dựng
đồng bộ hạ tầng kinh tế và xã hội, xây dựng phát triển kinh tế đi đôi
với giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc và bảo đảm môi trường nông thôn.
Bộ Chính trị thống nhất sẽ ban hành Kết luận tiếp tục thực hiện Nghị
quyết Trung ương 7 (khóa X) về nông nghiệp, nông dân, nông thôn./.
(TTXVN)