Đây là hoạt động nhằm tái hiện nghi lễ xưa của dân tộc Việt Nam nói chung, triều đình nhà Nguyễn nói riêng và là sinh hoạt có tính điểm nhấn, tạo không khí vui tươi vào dịp mở đầu Tết Nguyên đán Bính Thân sắp đến.
Nêu là một cây tre già dài 15m, do 10 lính vệ vác, cùng đội nghi thức và ban lễ nhạc cung đình đảm trách, được rước từ cửa Hiển Nhơn đi qua phía sau điện Thái Hòa, tiến về Thế Miếu (nơi thờ các vị vua triều Nguyễn) trong âm thanh của các bài tiểu nhạc.
Tại Thế Miếu, hương án với các lễ phẩm cùng đoàn bồi tự và đội đại nhạc đã sẵn sàng. Nghi thức dựng nêu gồm lễ bái, nghinh thần, khánh hạ được cử hành trong âm thanh trang nghiêm của đại nhạc. Tiếp đó 10 lính vác nêu tiến hành dựng nêu lên, báo hiệu ngày tết đã đến trong hoàng cung.
Tiến sỹ Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế cho biết lễ dựng cây Nêu (hay Thướng tiêu) tức dựng cây nêu để báo hiệu ngày Tết đã tới.
Tục dựng nêu ngày Tết là một trong những phong tục văn hóa không chỉ của riêng Việt Nam mà của rất nhiều các nước Á Đông. Tuy nhiên đối với người Việt Nam, sự ảnh hưởng này đã trở thành một nét văn hóa tốt đẹp, mang đậm bản sắc dân tộc và tồn tại trong hàng ngàn năm nay.
Đối với các triều đại quân chủ ở Việt Nam, tục dựng nêu đã được đưa vào Hoàng cung và được sử dụng như một phong tục, điển chế của triều đình, đặc biệt là dưới triều Nguyễn. Trong suốt 143 năm tồn tại của triều Nguyễn, tục dựng nêu đã được duy trì hằng năm.
Ngay sau khi tổ chức tại Thế Tổ Miếu, lễ dựng nêu tiếp tục được tổ chức tại khu vực điện Long An với các nghi tiết tương tự. Bên cạnh đó, lễ dựng nêu cũng sẽ được tổ chức tại nhiều điểm di tích khác trong Quần thể di tích cố đô Huế nhưng với quy mô đơn giản hơn, diễn ra từ ngày 23 tháng Chạp đến 30 Tết.
Nét đặc biệt của lễ dựng nêu tại Hoàng Cung Huế là luôn gắn liền với đại nhạc, tiểu nhạc và với các nghi thức rất trang trọng. Khi cây Nêu được dựng lên, đầu ngọn nêu bao giờ cũng có treo ấn, tín, văn phòng tư bảo, biểu trưng của việc phong ấn để triều đình nghỉ ngơi (từ 23 tháng Chạp đến mồng 7 tháng Giêng).
Nghi lễ rước cây nêu. (Ảnh: Quốc Việt/Vietnam+)
Dựng cây nêu ngày Tết. (Ảnh: Quốc Việt/Vietnam+)
Dưới triều Nguyễn, khi thấy trong cung dựng cây nêu thì toàn thể nhân dân cũng theo đó dựng nêu đồng loạt và bắt đầu đón Tết.
Du khách trong nước và người nước ngoài đến Cố đô Huế trong dịp này hết sức thích thú và ấn tượng với lễ dựng cây Nêu, một nét đẹp văn hóa trong cung triều Nguyễn./.
Vietnam+