Thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đất nước ta đã và đang ngày càng hội nhập sâu hơn vào kinh tế thị trường quốc tế, do đó tính chất phụ thuộc lẫn nhau giữa nền kinh tế trong nước với các nền kinh tế thế giới ngày càng gia tăng cả về bề rộng và chiều sâu. Trong quá trình giao lưu, hội nhập kinh tế, bên cạnh những thuận lợi, tích cực, nhất định sẽ không tránh khỏi những khó khăn, trở ngại xuất phát từ cả khách quan và chủ quan.

Một trong những khó khăn là việc tranh chấp trong quá trình giao dịch thương mại, kinh tế phát sinh ngày càng nhiều. Thực tế thời gian qua cho thấy, đã có những vụ kiện từ phía đối tác nước ngoài buộc các tổ chức, cá nhân doanh nghiệp Việt Nam phải bồi thường hợp đồng, trong đó có nguyên nhân xuất phát từ việc doanh nghiệp trong nước hạn chế hoặc không nắm vững luật pháp quốc tế, thậm chí một số tập đoàn lớn của nước ta cũng “vướng” phải điều này.

Vấn đề đặt ra là, để việc hội nhập sâu trong lĩnh vực thương mại, kinh tế thực sự là điều kiện và cơ hội cho doanh nghiệp trong nước, thì bên cạnh những yếu tố về chất lượng, chiến lược và sự hỗ trợ về mặt thủ tục, định hướng, dự báo của các cơ quan chức năng nhà nước, đòi hỏi phải sớm xây dựng được đội ngũ những người làm công tác pháp luật đủ mạnh, nắm chắc và thông hiểu luật pháp quốc tế, đặc biệt là trong lĩnh vực thương mại, kinh tế.

Bên cạnh những người làm công việc tư vấn, hỗ trợ trong các cơ quan chức năng của Nhà nước thì sự góp sức của đội ngũ luật sư, luật gia có uy tín, dày dặn kinh nghiệm trong quan hệ giao thương quốc tế là rất quan trọng. Ngoài việc phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tinh thần yêu nước, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết thì nhất thiết đội ngũ này phải giỏi chuyên môn, nghiệp vụ và đặc biệt là trình độ về ngoại ngữ để có đủ khả năng bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức, Nhà nước khi tham gia giải quyết các tranh chấp thương mại quốc tế.

Tuy nhiên, phải thắng thắn thừa nhận rằng, việc đào tạo luật sư ở nước ta còn nhiều bất cập, chưa theo kịp và đáp ứng được nhu cầu phát triển trong bối cảnh và tình hình mới. Đó là chất lượng luật sư chưa cao; đội ngũ làm công tác giảng dạy ở các cơ sở đào tạo luật, nhất là đào tạo luật sư chưa ngang tầm khu vực và quốc tế; trình độ, kỹ năng hành nghề luật sư ở tầm quốc tế, khi tham gia các phiên tòa ở nước ngoài còn hạn chế…

Nước ta hiện nay mới chỉ có duy nhất một cơ sở đào tạo và cấp chứng chỉ hành nghề luật sư đó là Học viện Tư pháp, Bộ Tư pháp. Vì vậy, dù đã rất cố gắng nhưng hàng năm số lượng luật sư được đào tạo còn rất hạn chế, đó là chưa tính đến chất lượng hành nghề sau khi được đào tạo.

Do đó, theo chúng tôi, để nâng cao hiệu quả công tác đào tạo luật sư, đặc biệt là tăng cường chất lượng hành nghề, đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, các cơ quan chức năng cần xem xét, nghiên cứu thúc đẩy và tạo điều kiện cho các trường đào tạo luật căn cứ vào điều kiện để tham gia đào tạo cấp chứng chỉ hành nghề luật sư. Điều này sẽ giúp tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh nhằm nâng cao hiệu quả công tác đào tạo luật sư. Bên cạnh đó cũng cần tăng cường giao lưu, trao đổi, cử giảng viên ở các cơ sở đạo tạo luật ra nước ngoài học tập, nghiên cứu.

Ngoài ra cơ quan có thẩm quyền cũng cần nghiên cứu để sớm ban hành chế độ, chính sách ưu đãi, tạo điều kiện thuận lợi để cử các cán bộ, công chức có năng lực và nguyện vọng trở thành luật sư (luật sư công) đi đào tạo ở các nước có nền pháp lý tiên tiến. Trong đó, tập trung vào các lĩnh vực kinh doanh, thương mại, góp phần bảo vệ lợi ích chính đáng cho công dân, tổ chức và cả của Nhà nước trong quá trình hội nhập, hợp tác đi liền với cạnh tranh. Điều này sẽ góp phần hạn chế các rủi ro đáng tiếc khi chúng ta tham gia giao dịch, ký kết hợp đồng, hợp tác làm ăn với doanh nghiệp, tổ chức, đối tác nước ngoài./.

Vĩnh Linh