Giá xăng dầu trên thế giới đang biến động theo chiều hướng tăng lên, áp lực tăng giá đối với doanh nghiệp đầu mối là khó tránh khỏi. Một loạt các doanh nghiệp đầu mối đang đề xuất sử dụng quỹ bình ổn hoặc giảm thuế để thay cho việc tăng giá xăng, dầu trong nước. Cơ quan quản lý Nhà nước đang được đặt vào tình thế, đã đến lúc can thiệp vào thị trường xăng dầu hay chưa và can thiệp như thế nào?

Áp lực tăng giá

Mới đây, Bộ Tài chính nhận được công văn của Công ty CP Dầu khí Mê Kông, Tổng Công ty Dầu Việt Nam, Công ty TNHH một thành viên Dầu khí Thành phố Hồ Chí Minh, Tổng Công ty Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) kiến nghị các giải pháp tài chính trong điều hành kinh doanh xăng dầu khi giá xăng dầu thế giới hiện nay đang có xu hướng tăng lên.

Cái cớ mà các doanh nghiệp này gửi công văn tới Bộ Tài chính là, sau hai lần tăng giá với tổng mức tăng 1.040 đồng/lít, thì thời điểm hiện tại, doanh nghiệp vẫn lỗ.

Ông Nguyễn Xuân Chài, Trưởng phòng kinh doanh của Petrolimex cho hay, tình trạng khó khăn này xảy ra ngay từ trước Tết. Tính đến ngày 26/3, giá bán hiện hành xăng Ron92 ở mức 16.990 đồng/lít thì giá cơ sở ở mức 18.023 đồng/lít, mỗi lít xăng đang lỗ 733 đồng/lít; giá bán diezen 0,05S đang ở mức 14.600đồng/lít thì giá cơ sở ở mức 15.430đồng/lít, doanh nghiệp lỗ 530 đồng/lít; giá bán dầu hỏa hiện hành ở mức 15.000 đồng/lít thì giá cơ sở ở mức 15.822 đồng/lít, doanh nghiệp lỗ 522 đồng/lít…

Đại diện của Petrolimex cho hay, doanh nghiệp đang lỗ từ 600-700 đồng/lít. Saigon Petrol, chiếm 8% thị phần cả nước, thông báo lỗ tới 800 đồng/lít xăng và 500-600 đồng/lít đối với các mặt hàng dầu.

“Bởi vậy, nếu căn cứ vào Nghị định 84, trường hợp các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cơ sở tăng trong phạm vi 7% (≤ 7%) so với giá bán lẻ hiện hành, thương nhân đầu mối được quyền tăng giá bán lẻ tương ứng. Và nếu không có công văn số 3500/BTC-QLG ngày 22/3/2010 của Cục Quản lý giá đề nghị các doanh nghiệp chưa điều chỉnh giá thì giá xăng dầu đã được chúng tôi điều chỉnh rồi…” - một lãnh đạo Petrolimex cho hay.

Điều hành như thế nào?

Nghị định 84 nêu rõ, trường hợp các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cơ sở tăng trên 12% so với giá bán lẻ hiện hành hoặc việc tăng giá ảnh hưởng đến phát triển kinh tế  - xã hội và đời sống nhân dân, Nhà nước công bố áp dụng các biện pháp bình ổn giá thông qua điều hành thuế, quỹ bình ổn giá và theo quy định của pháp luật hiện hành.

Thời gian qua, giá xăng dầu thế giới tăng trong bối cảnh Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp tăng cường ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế và ngăn ngừa lạm phát cao trở lại. Vì vậy, việc Cục Quản lý giá ra công văn “tuýt còi” các doanh nghiệp chưa điều chỉnh giá xăng dầu cũng là điều dễ hiểu.

Song theo các doanh nghiệp, việc Cục Quản lý giá ra văn bản không nêu rõ giới hạn về thời gian khiến nhiều doanh nghiệp không khỏi thấp thỏm, lo âu như ngồi trên đống lửa trong khi chờ đợi phương án từ Bộ Tài chính. Một số doanh nghiệp đề xuất đã đến lúc phải dùng quỹ bình ổn giá, hoặc giảm thuế để tháo gỡ cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, nếu căn cứ vào Nghị định 84 để nhìn nhận thì thấy đề xuất này xem ra không hợp lý, chưa đến mức phải sử dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu. Bởi lẽ, thực tế tính đến ngày 26/3, các yếu tố cấu thành làm cho giá cơ sở tăng cao nhất cũng mới chỉ ở mức 6,1% so với giá bán lẻ hiện hành (theo số liệu của Petrolimex). Trong khi đó, theo điều 27, khoản 3 về Điều chỉnh tăng giá bán lẻ xăng dầu (Nghị định 84), mức tăng 6,1% nằm trong phạm vi 7% (≤ 7%) thì doanh nghiệp được tăng giá tương ứng (chưa sử dụng tới quỹ bình ổn giá - PV).

Dưới góc độ nhà quản lý, mặc dù không tiết lộ chi tiết phương án nào sẽ được sử dụng để can thiệp vào thị trường xăng dầu thời gian tới, song trao đổi với phóng viên TNVN, bà Nguyễn Thanh Hương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá, Bộ Tài chính, khẳng định các phương án đã được chuẩn bị và chờ Bộ quyết định…/.

(Theo: Quang Tuấn/Báo TNVN)