Hút thuốc là nguyên nhân chính gây nên ô nhiễm không khí trong nhà, nơi làm việc, trường  học, nơi công cộng... và ngoài trời do khói thuốc thải ra ngoài không khí hàng ngàn chất hóa học độc hại. Ngoài tác hại đối với sức khỏe thì thuốc lá cũng góp phần không nhỏ vào việc hủy hoại môi trường.

Các chuyên gia cảnh báo, bên cạnh tác hại đối với sức khỏe con người, thuốc lá còn gây tổn thất về kinh tế, giảm thu nhập của cá nhân, gia đình và xã hội bởi chi phí bỏ ra để mua thuốc sử dụng hoặc khám, chữa bệnh điều trị không nhỏ. Ước tính, tổn thất kinh tế toàn cầu do thuốc lá mỗi năm lên đến hơn 1,4 nghìn tỷ đô la Mỹ. 

Các nghiên cứu khoa học của Tổ chức Y tế Thế giới cho thấy, việc người dân sử dụng thuốc lá mỗi năm đã thải ra môi trường từ 3 -6 nghìn tấn formaldehyde (chất có khả năng gây ung thư ) và từ 12 đến 47 nghìn tấn nicotine (chất làm tăng huyết áp và nhịp tim ở người, có thể gây ra khả năng xơ vữa).

Tại Việt Nam, những năm qua, công tác tuyên truyền về phòng, chống tác hại của thuốc lá đã được cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm. Tỷ lệ người dân hút thuốc lá đang giảm dần song vẫn ở mức cao. Nhằm truyền thông rộng rãi đến cộng đồng về tác hại của thuốc lá, Tổ chức Y tế Thế giới chọn thông điệp “Thuốc lá - mối đe doạ tới môi trường của chúng ta” là chủ đề Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5/2022. 

Với chủ đề này, Tổ chức Y tế Thế giới kêu gọi các quốc gia thúc đẩy hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của thuốc lá, tuyên truyền người dân không hút thuốc lá để hạn chế ô nhiễm môi trường và sức khỏe.

Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Ngành công nghiệp thuốc lá đang tiêu tốn 23 triệu đô la cho quảng cáo mỗi ngày. Ngành công nghiệp thuốc lá được xếp vào nhóm công ty thực hiện quảng cáo xanh (Greenwashing). Đây là thuật ngữ dùng để chỉ công ty sử dụng quảng cáo đánh lừa người tiêu dùng tin rằng họ có các sản phẩm bảo vệ môi trường. Một hành động được xem là "Greenwashing" khi một công ty dành nhiều tiền bạc và thời gian tự xưng là doanh nghiệp xanh thông qua quảng cáo và tiếp thị hơn là thực sự tham gia các hoạt động nhằm giảm thiểu tối đa tác động tới môi trường.

Mặc dù thúc đẩy quảng cáo cho rằng thuốc lá không gây hại cho môi trường thậm chí còn góp phần cải tạo, giup môi trường xanh sạch. Nhưng sự thật, ngành công nghiệp thuốc lá đang góp phần gây hại cho hành tinh chúng ta.

Theo WHO, việc trồng trọt và sản xuất thuốc lá đang đầu độc không khí, nước, đất, các bãi biển và đường phố của chúng ta bằng các chất hóa học, chất thải độc hại, tàn thuốc và vi nhựa. Trồng thuốc lá góp phần vào nạn phá rừng, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Mỗi năm, khoảng 3,5 triệu ha đất bị phá để trồng thuốc lá và 600 triệu cây bị chặt để lấy gỗ sấy nguyên liệu thuốc. Việc phá rừng dẫn đến suy thoái đất và làm giảm khả năng hỗ trợ các cây trồng khác của đất.

Bỏ thuốc lá giúp môi trường sống của con người chúng ta được sạch và trong lành hơn.

Thuốc lá góp phần vào biến đổi khí hậu và giảm khả năng chống chịu với khí hậu. Ngành công nghiệp thuốc lá tạo ra khí nhà kính tương đương với 84 triệu tấn carbon dioxide, làm trái đất nóng lên và phá hủy các hệ sinh thái. Khí thải CO2 chính là một trong những nguyên nhân làm tăng nhiệt độ toàn cầu, gây nên những biến đối khí hậu tác động đến chính con người.

Thuốc lá đang dần hủy hoại hành tinh của chúng ta. Để tạo ra chúng, hàng triệu cây xanh đã bị đốn hạ. Và để trồng thuốc lá, môi trường đất và nước đều bị nhiễm chất độc hóa học. Để sản xuất ra chúng, không khí trở nên ô nhiễm vì chất độc. Và sau khi sử dụng, chúng trở thánh rác thải gây ô nhiễm môi trường tự nhiên theo cách mà chúng ta không thể tái tạo lại được.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hành động để làm giảm sử dụng thuốc lá có thể giúp các quốc gia ngăn ngừa hàng triệu ca bệnh và tử vong do thuốc lá gây ra, giúp chống đói nghèo và làm giảm ô nhiễm môi trường ở quy mô lớn.

 Năm 2022. ngày thế giới không thuốc lá (31/5) và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) phát động có chủ đề: "Thuốc lá - mối đe dọa tới môi trường của chúng ta". Thông qua chủ đề này WHO kêu gọi các quốc gia thúc đẩy các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của công đồng về tác hại của thuốc lá tới sức khỏe, đồng thời kêu gọi người dân không hút thuốc lá để hạn chế rác thải gây ô nhiễm môi trường./.

Công Minh