Sau khi Luật PCTHTL ra đời và có hiệu lực, đến nay nhiều hoạt động, giải pháp đã được tỉnh triển khai với mong muốn xây dựng môi trường không khói thuốc, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Theo đánh giá của tỉnh, việc triển khai thực hiện Luật PCTHTL thời gian qua có nhiều thuận lợi như: Các chính sách về công tác PCTHTL của Nhà nước từ Trung ương đến địa phương quy định chi tiết, rõ ràng. Sự phối hợp có hiệu quả của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức trong việc triển khai thực hiện các hoạt động PCTHTL. Trong quá trình thực hiện, tỉnh cũng nhận được sự hỗ trợ tích cực của Quỹ PCTHTL về chuyên môn, kinh phí. Nhiều cơ quan, đơn vị, trường học, bệnh viện.

Trên địa bàn tỉnh đã thực hiện nghiêm túc Luật PCTHTL. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai Luật PCTHTL tại địa phương cũng gặp một số khó khăn, đó là vẫn còn một bộ phận người dân chưa nhận thức đầy đủ về những tác hại của việc hút thuốc lá trong nhà, nơi công cộng và địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn. Kiến thức về Luật PCTHTL của người dân còn chưa cao.

Để tiếp tục nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của việc sử dụng thuốc lá, các quy định của Luật PCTHTL và các văn bản hướng dẫn, trong năm 2021, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh đã phối hợp với Báo Quảng Trị viết 12 bài tuyên truyền về PCTHTL. Cùng với đó, việc nâng cao năng lực PCTHTL cho cán bộ tham gia hoạt động PCTHTL cũng được quan tâm thực hiện tốt.

Tỉnh đã phối hợp với các đơn vị tổ chức các lớp tập huấn về nâng cao năng lực cho cán bộ tham gia hoạt động về PCTHTL; tập huấn nâng cao kỹ năng truyền thông về PCTHTL cho nhân viên y tế thôn bản; tập huấn về PCTHTL cho hội viên Hội Nông dân xã; tập huấn cho giáo viên các trường về các nội dung PCTHTL để đưa vào giảng dạy ngoại khóa. Thực hiện hoạt động giám sát việc thực hiện các hoạt động PCTHTL tại 1 trường PTDTNT và 3 TYT xã.

Các hoạt động tuyên truyền về trực quan cũng được quan tâm thực hiện nhằm nâng cao nhận thức về PCTHTL cho người dân như sản xuất biển mica cấm hút thuốc lá; pano tuyên truyên về PCTHTL; áo mưa in nội dung tuyên truyền về PCTHTL.

Để triển khai hiệu quả Luật PCTHTL trong thời gian tới, nhiều giải pháp đã được tỉnh đưa ra, đó là tiếp tục tuyên truyền các quy định của Luật PCTHTL, đưa nội dung Luật PCTHTL vào kế hoạch hoạt động hằng năm của các cơ quan. Đơn vị, lồng ghép trong các phòng trào, hoạt động ở cơ quan, đơn vị. Tổ chức các buổi hội thảo, hội nghị phổ biến Luật PCTHTL, tổ chức các buổi truyên thông, nói chuyện chuyên đề, chia sẻ kinh nghiệm về hoạt động PCTHTL và xây dựng môi trường không khói thuốc. Tổ chức các đoàn giám sát về PCTHTL tại các xã, phường, thị trấn; có thể lồng ghép việc kiểm tra tình hình thực hiện Luật PCTHTL, đặc biệt việc kiểm tra các đơn vị tổ chức treo biển cấm hút thuốc lá, tình hình tuân thủ các uqy định về cấm hút thuốc lá tại các địa điểm có quy định cấm... Để PCTHTL hiệu quả, bên cạnh sự nỗ lực của cơ quan chuyên môn và ngành chức năng, bản thân mỗi người cần nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi sử dụng thuốc lá, tiến tới giảm số người hút và giảm gánh nặng bệnh tật do thuốc lá gây ra.

Thuốc lá là một sản phẩm độc hại, trong thuốc có chứa hơn 7.000 chất hóa học và hơn 70 chất gây ung thư. Sử dụng thuốc lá là nguyên nhân của hơn 25 căn bệnh nguy hiểm. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây ra hơn 8 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm. Trong đó, hơn 7 triệu người tử vong do sử dụng thuốc lá trực tiếp và 1,2 triệu người tử vong do hút thuốc là thu động. Đặc biệt, theo đánh giá của Hội đồng chuyên gia y tế công cộng WHO triệu tập ngày 29/4/2020 cho thấy những người hút thuốc có nguy cơ mắc các biến chứng nghiêm trọng về COVID-19 cao hơn so với những người không hút thuốc. Bên cạnh tác hại về sức khỏe, sử dụng thuốc lá còn gây tổn thất về kinh tế đối với các cá nhân, gia đình và xã hội, làm ảnh hưởng đến môi trường sống.

Do đó, việc nâng cao nhận thức về PCTHTL để có thể bảo vệ được quyền lợi của những người xung quanh là điều mà mỗi chúng ta nên làm. Công tác tuyên truyền, phổ biến, thông tin về tác hại của thuốc lá, về các ảnh hưởng của thuốc lá đối với những người trực tiếp sử dụng thuốc lá là rất cần thiết. Việc thông tin cần đa dạng, thường xuyên để cộng đồng dễ nhận biết, dễ liên hệ với tình trạng sức khỏe bản thân trước những tác hại cụ thể của hút thuốc lá thụ động. Cùng với đó, cần phải phổ biến các quy định của pháp luật liên quan đến quyền hạn, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền trong từng lĩnh vực của công tác PCTHTL để người dân có thể nhận biết, giám sát hoặc kiến nghị khi cần thiết.

Hiện nay hoạt động mua bán thuốc lá diễn ra khá dễ dàng và phổ biến nên việc vận động người dân từ bỏ thuốc lá hoặc thực hiện nghiêm các quy định về hút thuốc lá sẽ rất khó khăn. Trên thực tế, công tác tuyên truyền các văn bản, chính sách và các quy định về PCTHTL luôn được đẩy mạnh trên địa bàn tỉnh. Ngoài ra, giá thuốc lá bán trên thị trường không cao, chưa có sự quản lý việc mua bán thuốc lá nên nhiều đối tượng có thể tiếp cận dễ dàng, kể cả trẻ vị thành niên, học sinh ở các trường học.

Bên cạnh đó, việc xử phạt hành chính vi phạm khi hút thuốc lá tại những khu vực cấm thì hầu như chưa được áp dụng; lực lượng giám sát, xử phạt vi phạm ít, trong khi số người hút thuốc lá lại quá nhiều... nên chưa tạo được sức răn đe đối với những người có hành vi vi phạm. Không những thế, tại nhiều cơ quan, đơn vị, lãnh đạo chưa quan tâm nhiều đến công tác PCTHTL, thậm chí nhiều lãnh đạo vẫn còn hút thuốc lá tại cơ quan, nơi công cộng, dẫn đến công tác tuyên truyền, phổ biến cho cấp dưới cũng chỉ mang tính hình thức, đối phó. Vì vậy, nâng cao nhận thức và hành động trong phòng, chống tác hại của thuốc lá vẫn là nhiệm vụ trọng tâm cần được đẩy mạnh trong thời gian tới./.

TG