Tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XII, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng đã trình bày báo cáo của Chính phủ về “ Thực hiện đồng bộ các giải pháp để giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, tiếp tục duy trì phục hồi tăng trưởng theo mục tiêu Quốc hội đã đề ra”.

Phó Thủ tướng Thường trưc Nguyễn Sinh Hùng trình bày báo cáo trước Quốc hội

Cả ba khu vực công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ đều có những chuyển biến tích cực. Giá trị sản xuất công nghiệp quý 1 tăng 13,6%, gấp nhiều lần so với quý 1 năm ngoái (2,1%) và cao hơn kế hoạch năm đề ra là 12%; giá trị sản xuất ngành xây dựng (theo giá thực tế) tăng 17,4%; giá trị sản xuất ngành nông, lâm, ngư nghiệp tăng 5,8%; giá trị tăng thêm khu vực dịch vụ tăng 6,64%.

Tổng thu cân đối ngân sách nhà nước 4 tháng đầu năm đạt gần 159 nghìn tỷ đồng, bằng 34,4% dự toán cả năm và tăng 12,8% so với cùng kỳ năm 2009; trong đó, thu nội địa đạt hơn 102 nghìn tỷ đồng, bằng 34,6% dự toán cả năm và tăng 11,8% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tổng vốn đầu tư toàn xã hội quý 1 tăng 26,2% so với cùng kỳ năm trước, trong đó, khu vực ngoài nhà nước tăng tới 48,4%. Bốn tháng đầu năm giải ngân vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước và trái phiếu Chính phủ đạt 26% kế hoạch cả năm, nhiều công trình trọng điểm đã hoàn thành, đưa vào sử dụng, tăng đáng kể năng lực sản xuất và phục vụ cho nền kinh tế.

Tuy nhiên, theo nhận định của Chính phủ, tình hình kinh tế vĩ mô chưa thật ổn định, nhiều khó khăn, thách thức mới nảy sinh. Xuất khẩu từ tháng 4 đến nay đã bắt đầu tăng nhưng vẫn còn nhiều khó khăn. Các biện pháp quản lý nhập khẩu thiếu đồng bộ và hiệu quả thấp; nhiều loại vật tư, thiết bị, công nghệ và hàng tiêu dùng trong nước có khả năng đáp ứng được nhu cầu nhưng vẫn nhập khẩu với số lượng lớn. Một số nguồn thu ngoại tệ gần đây đã tăng lên, nhưng do nhập siêu lớn nên cán cân thanh toán tổng thể vẫn còn khó khăn.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong 4 tháng đầu năm tăng 4,27% so với tháng 12-2009, cao hơn so với cùng kỳ một số năm gần đây. Trong đó, đáng chú ý là giá lương thực, thực phẩm, vật liệu xây dựng, dịch vụ giao thông tăng khá cao, đặc biệt là trong dịp Tết; 4 tháng đầu năm, giá vàng tăng 41,6% so 4 tháng đầu 2009.  

Lãi suất ngân hàng, sau khi Nhà nước dừng các khoản hỗ trợ, đang đứng ở mức cao (tuy gần đây đã có chiều hướng giảm) đã hạn chế khả năng tiếp cận vốn của các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Hệ thống các định chế tài chính (ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm) chưa thật lành mạnh, tính công khai, minh bạch thấp, còn tiềm ẩn rủi ro.

Chỉ đạo, điều hành vĩ mô của Chính phủ vẫn còn những hạn chế, tồn tại, nhất là trong xây dựng thể chế, triển khai, kiểm tra thực hiện các chính sách và trong điều hoà, phối hợp giữa các ngành, các cấp; vẫn còn 24 nghị định hướng dẫn thực hiện các luật và pháp lệnh chưa được ban hành. Phản ứng chính sách trong quản lý thị trường ngoại hối, thị trường vàng, thị trường bất động sản còn lúng túng và chậm; quản lý, điều hành giá một số mặt hàng chưa thật linh hoạt. Việc xử lý những vấn đề xã hội bức xúc như nạn chặt phá và cháy rừng, lãng phí tài nguyên, ô nhiễm môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, tai nạn và ùn tắc giao thông, chất lượng giáo dục và khám chữa bệnh,... hiệu quả chưa cao.  

Xuất phát từ những kết quả đã đạt được trong những tháng vừa qua, nhất là từ đầu tháng tư đến nay và những triển vọng phục hồi kinh tế trong nước cũng như ngoài nước sắp tới, Chính phủ đề nghị tiếp tục kiên định các mục tiêu và chỉ tiêu chủ yếu của kế hoạch cả năm 2010 mà Quốc hội đã đề ra, phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng GDP khoảng 6,5%.

Ngay từ những tháng đầu năm nay, Chính phủ đã tập trung chỉ đạo, điều hành các bộ, ngành, địa phương nỗ lực thực hiện các nhiệm vụ KT-XH theo Nghị quyết của Quốc hội. Do đó, tình hình KT-XH 4 tháng đầu năm đã chuyển biến tích cực, đạt mức tăng trưởng khá trên hầu hết các lĩnh vực: công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ. Thị trường trong nước phát triển tốt, doanh thu bán lẻ tăng; đầu tư phát triển được đẩy mạnh; an sinh xã hội được bảo đảm. Thị trường ngoại hối dần ổn định, tính thanh khoản của thị trường được cải thiện; tỷ giá VND/USD trên thị trường tự do giảm xuống sát với tỷ giá giao dịch chính thức của các ngân hàng thương mại.

Mặc dù vậy, việc đảm bảo giữa mục tiêu tăng trưởng và kiềm chế lạm phát vẫn là một thách thức. Ông Lê Quốc Dung, Phó Chủ nhiệm ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng: “Để tăng trưởng hợp lý và kiềm chế lạm phát thì phải lựa chọn ngành sản xuất, lĩnh vực sản xuất, đặc biệt ưu tiên cho xuất khẩu, tháo gỡ các khâu tín dụng cho vay vốn doanh nghiệp. Điều hành để đảm bảo hàng hóa nội địa tốt, cung ứng dồi dào, kích thích sản xuất”.

Nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đặc biệt lưu ý về những thách thức mới gây áp lực đối với nền kinh tế nước ta, ảnh hưởng đến việc thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô. Cụ thể, nhập siêu trong 4 tháng đầu năm đã ở mức 4,7 tỷ USD, trong khi cán cân thanh toán năm 2009 đã thâm hụt khoảng 8 tỷ USD. Điều này khiến thị trường ngoại hối và tỷ giá có nhiều diễn biến bất thường, ảnh hưởng đến quản lý công tác xuất nhập khẩu và cân bằng cán cân thanh toán. Mức độ thắt chặt tiền tệ mạnh để giảm độ nới lỏng chính sách tiền tệ, ngăn ngừa lạm phát cao trở lại đã gây khó khăn cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn để duy trì sản xuất. Việc điều chỉnh giá một số nguyên liệu đầu vào như điện, than, nước, xăng dầu đã tạo hiệu ứng cộng hưởng, đẩy chỉ số CPI tăng cao bất thường, gây tâm lý lo lắng cho người dân và doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, những hạn chế trong nội tại nền kinh tế vẫn tiếp tục ảnh hưởng đến việc thực hiện các chỉ tiêu KT-XH đã đặt ra như: chất lượng tăng trưởng chưa được cải thiện; giá trị gia tăng trong công nghiệp thấp; hiệu số sử dụng vốn cao. Ông Bùi Văn Tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Hòa Bình, ủy viên ủy ban Tài chính, Ngân sách của QH, đề xuất: “Lãi suất đang rất cao so với điều kiện sản xuất của doanh nghiệp. Phải có lộ trình giảm dần lãi suất tiền vay của ngân hàng Thương mại cho doanh nghiệp và nhà sản xuất thì mới tăng xuất khẩu. Từng bước đẩy nhanh chất lượng hàng hóa thông qua kỹ thuật, đặc biệt là khâu chế biến nông sản. Phải có quy hoạch tổng thể cho xuất khẩu trong tương lai, xuất khẩu các mặt hàng chiến lược về công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, nông sản”.

Ông Dương Anh Điền, Trưởng đoàn ĐBQH TP. Hải Phòng, ủy viên ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội cho rằng, chúng ta phải đặc biệt quan tâm tới việc nâng cao giá trị sản phẩm: “Tiềm năng nâng cao kim ngạch xuất khẩu còn rất lớn. Một số sản phẩm nếu được quan tâm đầu tư chế biến sâu thì chúng ta có giá trị kim ngạch xuất khẩu cao hơn. Ví dụ chúng ta xuất khẩu quặng ti-tan, giá trị thu lại trên một tấm sản phẩm không nhiều. Mà tiềm năng quặng ti-tan và cát ven biển là rất lớn. Nên chăng chúng ta nhập khẩu một số nhà máy chế biến sâu,  nâng cao giá trị lên 10 lần và đó là giải pháp quan trọng ổn định kinh tế vĩ mô với một hiệu quả ngày càng cao hơn”.

Tới nay, tác động từ bên ngoài đến nền kinh tế còn nhiều biến cố chưa lường hết. Điều hành bên trong nền kinh tế cũng còn nhiều vấn đề về các chỉ tiêu, nhất là lạm phát, giá trị đồng tiền, tỷ giá. Do đó, điều hành nền kinh tế từ nay tới cuối năm rất quan trọng, trên quan điểm giữ ổn định nền kinh tế vĩ mô. Cùng với 8 giải pháp cần tập trung thực hiện được Chính phủ đề ra, trong đó, điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, thận trọng để duy trì tốc độ tăng tín dụng và tổng phương tiện thanh toán ở mức hợp lý, phù hợp với mục tiêu phát triển và yêu cầu kiềm chế lạm phát. Tổ chức tốt việc theo dõi diễn biến cung - cầu và bình ổn thị trường. Rà soát, đánh giá tình hình sản xuất và tiêu thụ các mặt hàng phục vụ sản xuất và đời sống, không để xảy ra tình trạng thiếu hàng, sốt giá… Đây cũng là những nội dung quan trọng sẽ được các đại biểu thảo luận trong kỳ họp này.

TG (Tổng hợp theo: ND, VOV, chinhphu.vn)