Giải thưởng Âm nhạc Hội Nhạc sĩ Việt Nam là một giải thưởng uy tín được tổ chức hàng năm nhằm tôn vinh những đóng góp của các nhạc sĩ trong hoạt động âm nhạc chuyên nghiệp. Giải thưởng Âm nhạc Hội Nhạc sĩ Việt Nam năm 2012 bao gồm các lĩnh vực: thanh nhạc (ca khúc, ca khúc nghệ thuật, ca khúc thiếu nhi), khí nhạc (thính phòng, giao hưởng), hợp xướng, chương trình biểu diễn, lý luận - phê bình (sách nghiên cứu, sưu tầm - biên soạn, các bài báo). Dự giải năm 2012 này, các nhạc sĩ khu vực phía Nam đã đóng góp nhiều tác phẩm ở các thể loại khác nhau, một số tác phẩm và sách nghiên cứu âm nhạc đã đạt giải thưởng cao.

Căn cứ vào biên bản và nhận xét của từng hội đồng xét giải, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân – Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam đã có những đánh giá tổng kết khá sâu sắc về chất lượng các tác phẩm dự giải thưởng Âm nhạc năm 2012.

Về lĩnh vực thanh nhạc, ca khúc với số lượng 135 có ít hơn năm trước, đặc biệt là ca khúc thiếu nhi và ca khúc nghệ thuật có số lượng giảm nhiều. Chủ đề các ca khúc bám sát các chủ đề lớn của cuộc sống, ca ngợi quê hương, ca ngợi truyền thống văn hóa, ca ngợi truyền thống đấu tranh của dân tộc. Nổi bật là các ca khúc về biển đảo, về Trường Sa, về Tổ quốc, về Bác Hồ, về nông thôn mới, đặc biệt là mảng tri ân các anh hùng liệt sĩ. Nói chung, các nhạc sĩ vẫn bắt nhịp cùng hơi thở của cuộc sống, khai thác được các sắc màu vùng miền. Tuy nhiên bút pháp sáng tác và ngôn ngữ âm nhạc của nhiều nhạc sĩ chưa thực sự mới, ít tìm tòi, ít mang tính bứt phá, chưa tạo được ấn tượng nổi bật.

Mảng ca khúc thiếu nhi được coi là lĩnh vực khó và hiếm tác phẩm, mặc dù vậy hội đồng xét giải cũng ghi nhận được những nét mới qua giai điệu, ca từ và tiết tấu. Chủ đề của ca khúc thiếu nhi giáo dục lòng yêu nước, yêu biển đảo quê hương với ca từ nhẹ nhàng, hấp dẫn.

Mảng ca khúc nghệ thuật chưa thật sự đem lại tính học thuật và sáng tạo. Trong số lượng 7 tác phẩm tham dự chỉ có 2 tác phẩm đúng nghĩa là ca khúc nghệ thuật.

Về lĩnh vực khí nhạc tuy ít tác phẩm song đã thể hiện được sự tìm tòi của các tác giả về ngôn ngữ, về thủ pháp kỹ thuật, vận dụng kết hợp âm nhạc dân tộc với yếu tố hàn lâm kinh điển. Tuy nhiên, hạn chế ở lĩnh vực này là việc thể hiện kỹ thuật sáng tác chưa được nhuần nhuyễn, chưa phát huy được hết chức năng của dàn nhạc. Một số tác phẩm thính phòng chưa sử dụng hết khả năng phát triển chủ đề đã có, đặc biệt là những chủ đề có tính dân gian. 

Về hợp xướng, các tác giả đã chọn các chủ đề lớn để thể hiện. Hạn chế ở đây là bút pháp viết hợp xướng còn non, việc phối bè cho các giọng chưa được chú trọng. Nhiều bản hợp xướng chỉ như một bản ca khúc, nhiều chỗ đồng âm, đôi khi là bè phụ đi kèm.

Về các công trình lý luận phê bình tuy không nhiều (16 công trình) song được đánh giá tốt nhất, trong đó nổi bật là Tổng tập Âm nhạc Việt Nam – Tác giả, tác phẩm (tập 1) của nhóm tác giả gồm GS. NSND Trọng Bằng, PGS.TS. Nguyễn Thị Nhung, PGS.TS. Phạm Tú Hương, PGS.TS. Lê Văn Toàn, TS.Vũ Tự Lân, nhạc sĩ Nguyễn Thị Minh Châu.

Trong số các tác phẩm đoạt giải về thanh nhạc, ca khúc Nhớ quê của tác giả Vũ Việt Hùng (Ban Tuyên giáo Trung ương) đạt giải ba.

Cũng tại buổi lễ, Hội nhạc sĩ Việt Nam đã đọc quyết định trao tặng thưởng Huân chương Độc lập Hạng nhì cho Giáo sư, nghệ sĩ Nhân dân Nguyễn Trọng Bằng, Tổng Thư ký Hội Nhạc sĩ Việt Nam khóa V và khóa VI vì đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong công tác, góp phần vào sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Ông Ngô Quốc Tính, nguyên Chánh văn phòng Hội Nhạc sĩ Việt Nam, ông Vũ Duy Cương, Chánh văn phòng Hội Nhạc sĩ Việt Nam đã tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.

Thu Hằng