Tỷ giá USD/VND (tiền đồng Việt Nam) tăng tác động đến giá cả, gây lạm phát, nhiều người chuyển sang nắm giữ USD để tránh lạm phát lại gây áp lực lên tỷ giá, doanh nghiệp gặp nhiều bất lợi... Để ngăn chặn tình trạng này, đầu năm 2012, NHNN đã cam kết giữ tỷ giá biến động chỉ từ 2-3% trong năm. Khi thị trường ngoại tệ và tỷ giá có dấu hiệu bất thường, ngay lập tức các giải pháp điều hành và can thiệp ở mức độ phù hợp đã được đưa ra. Nhờ vậy, tỷ giá trong năm 2012 đã được duy trì ổn định mức 20.828 VND/USD; trong đó, tỷ giá mua trung bình của các ngân hàng thương mại ở mức 20.836 VND/USD (giảm 1,02% so với năm 2011), tỷ giá thị trường tự do luôn dưới mức 21.000 VND/USD (giảm hơn 1,62% so với năm 2011). Điều này đã giúp cho doanh nghiệp có thêm niềm tin để hoạch định các kế hoạch kinh doanh.

Năm 2013, thông điệp cam kết kết điều hành duy trì tỷ giá trong biên độ dao động không quá 2-3% ngay từ đầu năm đã được NHNN đưa ra và thực hiện khá tốt trong năm giúp cho các tổ chức kinh tế và cá nhân tránh được những rủi ro từ bất ổn của tỷ giá tác động tiêu cực đến giá trị của VND và mặt bằng giá cả.

Trong năm 2013, tỷ giá cũng có lúc đã tăng theo diễn biến thị trường tài chính trong nước và quốc tế. Cụ thể, cuối tháng 4/2013 một số ngân hàng thương mại đã nâng giá USD lên kịch trần cho phép là 21.036 VND/USD. Cùng thời điểm này, giá vàng thế giới lại giảm sâu và thiết lập đáy mới vào ngày 21/6/2013 gây thêm bất an cho các ngân hàng thương mại Việt Nam khi phải tất toán trạng thái vàng vào ngày 30/6/2013 chấm dứt nghiệp vụ huy động và cho vay bằng vàng; lãi suất tiền gửi VND cũng tiếp tục giảm nên một số người lại có xu hướng găm giữ USD và những tài sản khác.

Tuy nhiên, tác động tiêu cực của diễn biến nêu trên là không nhiều do NHNN đã điều hành và can thiệp kịp thời, đúng mức. Để phù hợp với tín hiệu thị trường, ngày 27/6/2013, NHNN đã tăng tỷ giá bình quân liên ngân hàng thêm 1% lên mức 21.036 VND/USD (sau hơn 1 năm giữ ổn định ở mức 20.828 VND/USD), đồng thời khẳng định quyết tâm ổn định tỷ giá theo cam kết. Nhờ vậy, ngay sau đó, nhu cầu USD tại các ngân hàng đã bắt đầu hạ nhiệt và lan tỏa sang thị trường tự do. Đến những ngày cuối năm 2013, giá USD tại các ngân hàng thương mại vẫn ổn định quanh mức 21.140 VND/USD (trên thị trường tự do là từ 21.180 đến 21.200 VND/USD) dao động trong biên độ cho phép, chênh lệch tỷ giá chính thức và thị trường tự do được thu hẹp.

Giới chuyên gia đánh giá, tỷ giá ổn định trong 2 năm vừa qua đã góp phần quan trọng vào việc kiềm chế lạm phát, duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, củng cố niềm tin của doanh nghiệp và người dân vào VND; cung cầu ngoại tệ trên thị trường tương đối cân bằng; nhu cầu ngoại tệ hợp lý, hợp pháp của doanh nghiệp và cá nhân được các tổ chức tín dụng đáp ứng đầy đủ; tình trạng đô la hóa được khắc phục căn bản; niềm tin của giới đầu tư nước ngoài gia tăng; tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước; dòng kiều hối chuyển về Việt Nam tăng mạnh (theo Ngân hàng Thế giới, lượng kiều hối về Việt Nam năm 2013 ước tính 11 tỷ USD, đứng thứ 9 trong danh sách các nước nhận kiều hối hàng đầu thế giới)...

Điều hành tỷ giá và quản lý thị trường ngoại tệ là một vấn đề không dễ bởi nó không chỉ liên quan đến những mục tiêu, diễn biến của thị trường trong nước, mà còn liên quan đến các diễn biến trên cán cân thanh toán quốc tế của VN... Ông Tiến cho biết: “Trong năm 2014, NHNN sẽ cố gắng điều hành tỷ giá theo hướng giữ ổn định, nhưng không cố định mà linh hoạt hơn với mức điều chỉnh không quá 2% nhằm làm tăng thêm tính hấp dẫn của VND, tăng dự trữ ngoại hối Nhà nước, hạn chế đô la hóa trong nền kinh tế”./.

Việt Anh