Chúng tôi đến xã Hòa Chính đúng vào dịp ngày mùa. Trên các ngả đường, từng đoàn người nối đuôi nhau đi gặt, ai ai cũng rạng rỡ niềm vui được mùa. Bí thư Đảng ủy xã Hòa Chính Trần Quyết Thắng cho biết, nằm cạnh dòng sông Đáy, sông Bùi hiền hòa, xã Hòa Chính hôm nay vẫn giữ được những nét cổ của làng quê Việt với cây đa, bến nước, sân đình. Không chỉ có vậy từ xa xưa người dân Hòa Chính đã biết đến nghề đánh cá, cũng vì thế người xưa tổ chức trò chơi bơi chải để mong muốn cầu mưa thuận gió hòa, tôm cá đầy thuyền, mùa màng bội thu.

Đến Hòa Chính xem bơi chải, người ta không chỉ được hòa mình vào không khí đoàn kết của người dân để chiến thắng trên sông nước mà còn xua tan đi những ưu phiền của cuộc sống hằng ngày. Tuy nhiên, trước đây, trong muôn vàn nỗi lo miếng cơm manh áo thường nhật, người dân Hòa Chính tham gia bơi chải chỉ đơn thuần để rèn luyện sức khỏe và nâng cao đời sống tinh thần. Phải đến năm 1996, môn này mới thực sự phát triển rầm rộ ở địa phương. Khởi đầu là đợt thi đấu ở huyện Đan Phượng đạt Huy chương Vàng giúp người Hòa Chính mạnh dạn nghĩ đến những thành tích cao trong môn bơi chải. Đáp ứng mong mỏi của người dân, huyện Chương Mỹ đã quan tâm đầu tư đóng hai chiếc thuyền gỗ giá trị hơn 20 triệu đồng khích lệ nông dân giữ nét đẹp này. Cũng từ đó mà vào những ngày đầu xuân năm mới, nông dân trong xã có quan niệm "không xuống thuyền thì năm đó không bình yên" nên ngay từ ngày 1 và mùng 2 Tết, thanh niên nam nữ trong xã tổ chức thi bơi chải để cầu mong một năm làm ăn thuận buồm xuôi gió.

Anh Hồ Viết Thông, Chủ nhiệm CLB bơi chải của xã phấn khởi cho biết, hiện nay người dân trong xã ai cũng biết môn bơi chải, nhưng CLB chỉ có 40 người bao gồm cả nam và nữ. Có một điều rất hay là dù công việc bận bịu đến đâu nhưng khi CLB tổ chức tập luyện để lên đường thi đấu thì ai cũng sẵn sàng gác lại công việc gia đình để tập luyện hăng say và hết mình. Chính vì vậy, trong tháng 9 vừa qua, mặc dù Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Hà Nội tổ chức thi đấu giải bơi chải truyền thống của thành phố năm 2012 tại quận Hoàng Mai đúng vào dịp bà con nông dân đang vào vụ thu hoạch lúa mùa nhưng người dân nơi đây vẫn hăng hái lên đường đi thi đấu, giành 3 Huy chương Vàng và một Huy chương Bạc, đem vinh dự và tự hào về cho huyện Chương Mỹ. Đây là nguồn động viên lớn nhất cho những người dân nơi đây. Năm 2010, CLB bơi chải của xã cũng đại diện cho thành phố thi đấu giao hữu ở Trung Quốc, đây là lần đầu tiên bơi chải của Hòa Chính vượt khỏi biên giới quốc gia.

Rời nhà chị Luyến chúng tôi tới thăm gia đình ông Trần Văn Đúng, dù mới nghỉ bơi chải vì tuổi cao, nhưng ông vẫn rất nhanh nhẹn. Ông cho biết, trước đây, người dân chỉ bơi theo kinh nghiệm các cụ truyền lại, nhưng sau khi CLB của xã phát triển mạnh thành phong trào thì đã có huấn luyện viên do Trung tâm Thể dục thể thao huyện về hỗ trợ, tập luyện. Đây là môn thi đấu cần đến sức mạnh và sự phối hợp nhịp nhàng của cả tập thể. Không chỉ riêng có thanh niên khỏe mạnh mới tham gia vào đội mà những người dân dù tuổi đã hơn 50 nhưng vẫn hăng say và nhiệt tình tham gia. Chị Nguyễn Thị Trại, Phó chủ nhiệm CLB bơi chải cho biết, nhờ có bơi chải mà tệ nạn xã hội trong xã đã không còn, tình làng nghĩa xóm được vun đắp.