Nhìn lại chặng đường qua, có thể khẳng định Việt Nam đã có những hoạt động hiệu quả, tạo những dấu mốc quan trọng trong hợp tác với ASEM.

Điểm nhấn đầu tiên được ASEM ghi nhận và đánh giá cao là việc Việt Nam đăng cai tổ chức thành công Hội nghị ASEM 5 tại Hà Nội năm 2004. Đó là việc thông qua Tuyên bố Hà Nội đã truyền đi thông điệp mạnh mẽ đưa ASEM nhanh chóng trở thành khuôn khổ hợp tác thực chất và hiệu quả trên nhiều lĩnh vực.

Trong khuôn khổ ASEM 5, nhiều cuộc tiếp xúc song phương giữa các nhà lãnh đạo Việt Nam với nguyên thủ các nước, hàng chục văn bản, thỏa thuận cụ thể đã được ký kết, trong đó có những dự án viện trợ hoặc hợp tác giá trị hàng chục triệu USD. Đây là bước ngoặt quan trọng để Việt Nam hội nhập và phát triển với thế giới.

Thông qua ASEM 5, hình ảnh của một nước Việt Nam năng động, ổn định, giàu tiềm năng, đáng tin cậy và đang chủ động hội nhập quốc tế theo tinh thần “Việt Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của tất cả các nước trong cộng đồng quốc tế phấn đấu vì hoà bình và phát triển” đã đến được với bạn bè quốc tế.

Tiếp sau việc tổ chức thành công ASEM 5, thông qua ASEM, Việt Nam nhận được sự ủng hộ tích cực của các nước thành viên trong tiến trình gia nhập Tổ chức thương mại thế giới (WTO).

Ngày 24/7/2003, trong tuyên bố kết thúc hội nghị bộ trưởng kinh tế ASEM họp tại thành phố Đại Liên thuộc tỉnh Liêu Ninh đông bắc Trung Quốc, các bộ trưởng kinh tế ASEM đã nhất trí, cần phải đẩy nhanh tiến trình thương lượng gia nhập WTO của Việt Nam để các bên có thể chấp nhận các cam kết tiếp cận thị trường của nhau và tuân thủ các quy định của WTO. Gia nhập WTO bên cạnh những thách thức phải vượt qua, Việt Nam có điều kiện tăng cường trao đổi thương mại hàng hóa, dịch vụ với các nước thành viên, đặc biệt là thị trường EU rộng lớn với 27 quốc gia. Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và EU liên tục tăng kể từ khi Việt Nam gia nhập WTO và thương mại là một trong những lĩnh vực nổi bật nhất trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và EU.

Ông Sean Doyle, đại sứ trưởng đại diện EC tại Việt Nam cho biết: Tôi cho rằng hợp tác giữa Việt Nam-EU trong lĩnh vực thương mại sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới. Về phần mình, các nước thành viên EU sẽ tiếp tục hợp tác và hỗ trợ Việt Nam thông qua nhiều hình thức. Tôi nghĩ rằng đó chính là những dự án thiết thực nhất và chúng tôi được giao có mặt tại Việt Nam để giúp đỡ Việt Nam trong quá trình này”.

Trong quá trình hội nhập, mở cửa, nhiều lĩnh vực hết sức mới mẻ đối với Việt Nam như vấn đề sở hữu trí tuệ, chống độc quyền, cải thiện thủ tục Hải quan theo xu hướng chung của thế giới, khai thác và sử dụng các nguồn năng lượng mới…, thông qua ASEM, Việt Nam có điều kiện tiếp thu và học hỏi kinh nghiệm các nước EU trong các lĩnh vực này. Không chỉ tham gia, Việt Nam còn đăng cai tổ chức nhiều chương trình hợp tác, hội nghị, hội thảo để qua đó tiếp cận được những kinh nghiệm hiệu quả trong ASEM.

Tại Diễn đàn chính sách An ninh năng lượng Á - Âu (ASEM) lần thứ nhất do Việt Nam đăng cai tổ chức hồi đầu năm nay tại Hà Nội, Phó thủ tướng Phạm Gia Khiêm đã nhấn mạnh: Việc đăng cai tổ chức diễn đàn này là một đóng góp cụ thể của Việt Nam vào tiến trình phát triển ASEM. Trước diễn biến phức tạp của tình hình quốc tế, bảo đảm an ninh năng lượng phục vụ phát triển bền vững, giảm sự phụ thuộc vào nguồn năng lượng nhập khẩu từ bên ngoài, đặc biệt là dầu mỏ, trở thành vấn đề đặc biệt quan tâm ở mỗi nước và là nội dung quan trọng trong hợp tác kinh tế ASEM. Việt Nam tin tưởng rằng, những ý kiến đóng góp tại diễn đàn này tiến trình hợp tác ASEM sẽ ngày càng phát triển hiệu quả và bền vững.

Những lợi ích từ việc gia nhập ASEM rõ ràng đã mang lại cho Việt Nam nhiều kết quả cụ thể. Tại Hội nghị ASEM 7 lần này diễn ra tại Trung Quốc, trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều khó khăn thách thức, Việt Nam chắc chắn sẽ thể hiện rõ vai trò của một thành viên tích cực, nhằm đưa hợp tác giữa hai châu lục ngày càng hiệu quả hơn.

Hùng Mạnh-CTV