(TG) - Nhân kỷ niệm 49 năm ngày thành lập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam
Á–ASEAN (8/8/1967- 8/8/2016) và 21 năm Việt Nam gia nhập ASEAN, phóng
viên TTXVN đã có cuộc phỏng vấn Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung,
Trưởng SOM ASEAN Việt Nam về những nội dung liên quan đến ASEAN, quan hệ
Việt Nam-ASEAN.
Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn:
- Sau gần nửa thế kỷ hình thành và phát triển, Cộng đồng ASEAN đã
chính thức ra đời vào ngày 31/12/2015. Từ đầu năm đến nay, Cộng đồng
ASEAN có những bước tiến gì thưa Thứ trưởng?
Thứ trưởng Lê Hoài Trung: Nét bổi bật của Cộng đồng
ASEAN kể từ khi thành lập đã triển khai những kế hoạch đề ra. Trong lĩnh
vực hòa bình, an ninh có gần 300 dòng hành động trong kế hoạch đề ra đã
thực hiện được khoảng 40%. Trong lĩnh vực kinh tế đã thúc đẩy được các
hoạt động, nhất là liên kết với các đối tác bên ngoài và thực hiện những
thỏa thuận trong khuôn khổ của Cộng đồng Kinh tế ASEAN và trong lĩnh
vực văn hóa, xã hội cũng như vậy. Hiện nay cả thế giới đều biết đến sự
ra đời của Cộng đồng ASEAN, uy tín của ASEAN với cộng đồng quốc tế rõ
ràng đã được nâng cao.
Trên lĩnh vực kinh tế, trong 7 tháng vừa qua ASEAN đã có những bước tiến
nổi bật đó là thực hiện những kế hoạch đề ra, như tiếp tục thúc đẩy đàm
phán Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực ; thực hiện sáng kiến
kết nối trong ASEAN. Đồng thời các nước đi vào những hợp tác sâu hơn
trong lĩnh vực chuyên ngành như tài chính, lao động, thương mại, đầu tư
thúc đẩy hợp tác giữa các nước thành viên ASEAN.
Khi trở thành công dân của ASEAN, người dân có được môi trường hòa bình,
ổn định hơn. Rõ ràng với việc Cộng đồng ASEAN ra đời đã tạo nên sức
mạnh tập thể, tạo nên sức mạnh chung đoàn kết để cùng nhau xử lý các
thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống, ví dụ như vấn đề
chống khủng bố hay đóng góp vào duy trì hòa bình, an ninh, chống tội
phạm...
Thị trường chung ASEAN có tới hơn 600 triệu người, với việc xóa bỏ hàng
rào thuế quan, hạn chế hàng rào phi thuế quan, thúc đẩy đầu tư, sẽ đem
lại việc làm nhiều hơn.
Dự kiến đến năm 2025, việc thành lập Cộng đồng ASEAN sẽ giải quyết việc
làm cho khoảng 14-15 triệu lao động. Lực lượng lao động của Việt Nam
chiếm khoảng 1/6 lực lượng lao động ASEAN hiện nay, như vậy Việt Nam có
thể giải quyết việc làm cho khoảng 1-2 triệu lao động.
Trong lĩnh vực văn hóa-xã hội, ngay cả việc du lịch, đi lại cũng thuận
lợi hơn, chứng nhận về bằng cấp, cho phép làm việc tại các quốc gia
ASEAN trong một số ngành nghề đã tạo điều kiện rất thuận lợi cho người
dân ASEAN.
Hướng tới một nền văn hóa chung ASEAN cũng là một trong những hoạt động rất cụ thể.
Tỷ lệ khách du lịch các nước ASEAN đến Việt Nam đông hơn, người Việt Nam
đi du lịch đến các nước ASEAN cũng nhiều hơn, điều kiện đi lại thuận
lợi hơn, hiểu biết nhau hơn.
- Việt Nam đã có những đóng góp như thế nào để góp phần vào việc
xây dựng Cộng đồng ASEAN phát triển vững mạnh thưa Thứ trưởng?
Thứ trưởng Lê Hoài Trung: Những đóng góp của Việt Nam
được thể hiện ngay từ khi Việt Nam gia nhập ASEAN. Đến nay, đóng góp lớn
của chúng ta chính là thực hiện đường lối đối ngoại hòa bình, hợp tác
và phát triển. Do đó hoạt động của Việt Nam trong ASEAN và ngoài ASEAN
đều theo định hướng như vậy.
Việt Nam đã đóng góp vào việc xây dựng Kế hoạch để triển khai Tầm nhìn
ASEAN đến năm 2025, đi đầu trong việc hình thành Cộng đồng kinh tế
ASEAN. Việt Nam là đầu mối trong việc chủ trì các phần về đầu tư, dịch
vụ trong các cuộc đàm phán liên quan đến thương mại, liên kết kinh tế.
Trong lĩnh vực chính trị, an ninh, Việt Nam đã rất tích cực thực hiện
các hoạt động trong ASEAN.
Hiện nay, vai trò trung tâm của ASEAN được coi là một trong những yếu tố
quan trọng nhất trong việc xây dựng và phát huy Cộng đồng ASEAN. ASEAN
có được tiếng nói trong những vấn đề chiến lược.
Việt Nam đã tích cực tham gia vào việc xây dựng và thực hiện các kế
hoạch hành động, chủ động đưa ra những sáng kiến cụ thể trên nhiều lĩnh
vực, chủ trì các cuộc thương lượng và triển khai các sáng kiến, các cam
kết của Việt Nam liên quan đến vấn đề đầu tư, xuất nhập cảnh, cam kết
trong vấn đề an ninh, chính trị, lãnh sự…
- Thời gian gần đây, ASEAN đứng trước nhiều thử thách, trong đó có
vấn đề về đoàn kết, thống nhất trong ASEAN, ông có bình luận gì về vấn
đề này?
Thứ trưởng Lê Hoài Trung: Không chỉ ASEAN mà các tổ
chức khu vực đang đứng trước những diễn biến phức tạp của tình hình thế
giới. Về kinh tế, rõ ràng quá trình phục hồi k hông chắc chắn.
Mới nhất là sự kiện Anh rời khỏi Liên minh châu Âu ( EU ) cũng tạo ra
những chấn động nhất định về mặt kinh tế. Về mặt an ninh truyền thống,
nhiều khu vực như Trung Đông, Bắc Phi, Nam Á bất ổn vẫn tiếp tục diễn
ra, khủng bố ngày càng tàn bạo với quy mô, tần suất, khu vực địa lý tăng
lên và nhiều vấn đề an ninh phi truyền thống khác như khí hậu, dịch
bệnh… cho nên đây là một thách thức chung với khu vực, tác động tới khu
vực Đông Nam Á và ASEAN.
Trong bản thân ASEAN thì cũng gặp những thách thức, một là tác động
chung từ khó khăn toàn cầu và đồng thời là những thách thức bên trong,
đó là diễn biến phức tạp gần đây tại Biển Đông.
ASEAN và các tổ chức khu vực đều đứng trước thách thức lớn, sức mạnh thể
chế của các khu vực đều có những hạn chế. Liên minh châu Âu thành lập
từ rất lâu mà hiện nay cũng gặp khó khăn.
Tuy nhiên trong bối cảnh như vậy, ASEAN đã khẳng định lại các nguyên tắc
rất cơ bản qua các hội nghị, gần đây nhất là Hội nghị Bộ trưởng Ngoại
giao ASEAN lần thứ 49 tại Lào đã khẳng định những nguyên tắc cơ bản của
ASEAN về việc cần làm gì, các nguyên tắc nào cần tôn trọng trong việc
duy trì hòa bình và an ninh, ổn định khu vực.
Tại Hội nghị lần này có riêng một tuyên bố khẳng định lại nguyên tắc về vấn đề hòa bình, an ninh và ổn định khu vực.
Đây là những yếu tố rất quan trọng, một trong những định hướng lớn nội
dung hoạt động của ASEAN trong lĩnh vực hòa bình, an ninh là xây dựng
chuẩn mực những nguyên tắc tiến bộ, thực sự vì lợi ích chung, hòa bình
và an ninh.
Nguyên tắc đó là một trong những nền tảng, góp phần tạo ra những khuôn khổ để điều chỉnh quan hệ giữa các quốc gia.
Qua các thể chế và các hoạt động toàn thể, các nước chia sẻ quan điểm về
tình hình thế giới, khu vực để hiểu nhau hơn và đề ra những biện pháp
cụ thể như hợp tác tuần tra trên biển, hợp tác về vấn đề chống tội phạm
xuyên quốc gia, chống tội phạm và an ninh mạng, những cơ chế đó đã đi
vào hiệu quả, được thực hiện cụ thể.
ASEAN đã thể hiện được vai trò trung tâm của mình, không những trong
ASEAN, mà ASEAN còn là nơi có những thể chế khác nhau như Diễn đàn cấp
cao Đông Á, Diễn đàn khu vực hoặc những cơ chế đối thoại giữa ASEAN với
từng nước đối tác mà các nước này đều là cường quốc ở khu vực hoặc toàn
cầu, ví dụ ASEAN có quan hệ đối tác với Nga, Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật
Bản, Liên minh châu Âu...
Rõ ràng, những việc này đã đóng góp và tạo điều kiện để ASEAN trở thành
một cộng đồng, đóng góp vào việc giữ gìn hòa bình, an ninh và ổn định ở
khu vực Đông Nam Á.
- Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng!
(TTXVN)