Nợ xấu đang “đẹp” lên
Bằng nỗ lực và giải pháp của ngành ngân hàng và sự hỗ trợ của các đơn vị
liên quan, một khối lượng lớn nợ xấu của các tổ chức tín dụng đã được
xử lý và chất lượng tín dụng được cải thiện.
Theo số liệu mới nhất mà Ngân hàng Nhà nước vừa công bố, từ năm 2012 đến
hết tháng Tám, hệ thống các tổ chức tín dụng đã xử lý được hơn 424.000
tỷ đồng nợ xấu (tương đương hơn 91% tổng số nợ xấu ước tính tại thời
điểm tháng 9/2012), đưa tỷ lệ nợ xấu từ mức cao ở những năm trước về mức
trên 3% tháng Tám. Dự kiến tỷ lệ nợ xấu vào cuối năm nay sẽ ở mức dưới
3% theo đúng mục tiêu đã đề ra.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Kim Anh nhận định, các chuẩn mực
mới về phân loại nợ đã được triển khai theo đúng lộ trình, làm cho nợ
xấu trở nên minh bạch hơn và được phản ánh đầy đủ hơn. Kết quả đạt được
về xử lý nợ xấu góp phần quan trọng trong việc tái cơ cấu, lành mạnh hóa
tài chính của các tổ chức tín dụng, đặc biệt trong việc khơi thông và
thúc đẩy mở rộng tín dụng cho nền kinh tế một cách an toàn, hiệu quả.
Kết quả đạt được đến nay cũng ghi nhận sự cố gắng của hệ thống các tổ
chức tín dụng, nhất là trong điều kiện không có sự hỗ trợ tài chính từ
ngân sách nhà nước và nền kinh tế còn nhiều khó khăn.
“Về mặt lý thuyết cũng như thực tiễn đã chỉ rõ, nợ xấu là người đồng
hành bất đắc dĩ của mọi tổ chức tín dụng, chúng ta không thể xóa bỏ hoàn
toàn rủi ro trong quá trình hoạt động của mỗi tổ chức tín dụng. Tuy
nhiên, nhận biết, đo lường, đánh giá, kiểm soát và hạn chế nó thì chúng
ta hoàn toàn có thể làm được," Phó Thống đốc nói.
Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh cũng cho rằng, để giải quyết tốt số nợ xấu
tích tụ trong hệ thống ngân hàng thì với nỗ lực riêng của hệ thống ngân
hàng là chưa đủ, cần có sự tham gia hỗ trợ tích cực hơn nữa của các bộ,
ngành, địa phương và doanh nghiệp, đồng thời cần phải có cơ chế chính
sách phù hợp để hỗ trợ xử lý nhanh, dứt điểm nợ xấu của hệ thống các tổ
chức tín dụng.
Còn theo tiến sỹ Vũ Đình Ánh, chuyên gia kinh tế, để xử lý dứt điểm nợ
xấu trong năm nay thì Ngân hàng Nhà nước nói riêng, Chính phủ nói chung
cần nỗ lực sử dụng hệ thống các công cụ đã được hình thành trong hơn hai
năm qua, đặc biệt là hoạt động mạnh mẽ và hiệu quả hơn nữa của Công ty
Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC).
Bên cạnh việc tăng tiềm lực tài chính cho VAMC thông qua tăng vốn điều
lệ từ 500 tỷ đồng lên 2.000 tỷ đồng, trọng tâm năm nay là tạo dựng và
vận hành thị trường mua bán nợ thứ cấp với trung tâm là VAMC đi đôi với
hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho thị trường mua, bán, xử lý nợ, tài sản
bảo đảm, xác định rõ trách nhiệm của người đi vay và quyền hạn của chủ
nợ, qua đó khuyến khích các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia mua,
bán nợ xấu.
Nợ xấu có thể được xử lý dứt điểm ngay trong năm nay hay không còn phụ
thuộc vào sự phối kết hợp giữa xử lý nợ xấu với kết quả cơ cấu lại khu
vực doanh nghiệp Nhà nước, trọng tâm là xử lý các nghĩa vụ nợ các tập
đoàn và tổng công ty nhà nước trước, trong và sau quá trình đổi mới, sắp
xếp lại, cổ phần hóa và thoái vốn ngoài ngành cũng như sự phục hồi của
thị trường bất động sản và thị trường chứng khoán.
Vị chuyên gia này cũng khẳng định, quá trình xử lý nợ xấu không thể tách
rời tiến trình cơ cấu lại hệ thống các ngân hàng thương mại nên ngoài
việc tăng cường thanh tra giám sát hệ thống các tổ chức tín dụng, nhất
là việc phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro thì cần kiên quyết xử
lý vấn đề sở hữu chéo và cho vay doanh nghiệp “sân sau” của các tổ chức
tín dụng.
Xử lý sở hữu chéo đã có tiến bộ ban đầu
Sở hữu chéo có thể hiểu một cách nôm na là hiện tượng doanh nghiệp này
nắm giữ cổ phần tại doanh nghiệp khác. Mối quan hệ này sẽ trở nên không
kiểm soát được khi mỗi doanh nghiệp lại đầu tư tiếp vào các doanh nghiệp
con khác. Do đó, xử lý sở hữu chéo từng được các chuyên gia đánh giá là
vấn đề nổi cộm và nan giải của quá trình tái cấu trúc hệ thống ngân
hàng thương mại Việt Nam.
Theo nhìn nhận của tiến sỹ Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban
Giám sát Tài chính Quốc gia, xử lý sở hữu chéo và lũng đoạn hệ thống
ngân hàng đã có tiến bộ ban đầu khi áp dụng chuẩn mực quản trị, quản lý
rủi ro, chuẩn mực kế toán và báo cáo tài chính, chỉ tiêu an toàn hệ
thống tiệm cận với hệ thống quốc tế.
Ông Trương Văn Phước, Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia,
cũng nhận định tiến trình thực hiện tái cơ cấu một cách quyết liệt đã
giúp cho tình trạng sở hữu chéo trong hệ thống các tổ chức tín dụng về
cơ bản gần như chấm dứt. Việc thực hiện đồng thời nhiều biện pháp nhằm
loại trừ tình trạng sở hữu chéo giữa các tổ chức tín dụng thông qua việc
hợp nhất, sáp nhập các tổ chức tín dụng có cùng chủ sở hữu trên tinh
thần tự nguyện đã giúp cho số lượng ngân hàng thương mại giảm đáng kể.
Đặc biệt là thông qua tiến trình hợp nhất, sáp nhập hay Ngân hàng Nhà
nước mua lại, chất lượng quản trị điều hành của các ngân hàng được sáp
nhập, mua lại cũng đã được nâng cao đáng kể do được các ngân hàng thương
mại lớn hỗ trợ về nhân sự và tài chính, giúp cho tình hình hoạt động
cũng như tình hình tài chính của nhóm ngân hàng này trở nên vững vàng
hơn.
“Có thể nói, việc quyết liệt thực hiện loại bỏ sở hữu chéo giữa các tổ
chức tín dụng là bước đi rất chính xác nhằm tạo nên công cụ đắc lực cho
việc xử lý nợ xấu," ông Trương Văn Phước nói.
Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh cũng nhận định, vấn đề sở hữu chéo, đầu tư
chéo trong hệ thống các tổ chức tín dụng đã được xử lý một bước quan
trọng; sáp nhập, hợp nhất, mua lại diễn ra mạnh mẽ nhằm vừa xử lý những
tổ chức tín dụng yếu kém vừa tăng quy mô, năng lực cạnh tranh của các tổ
chức tín dụng. Trong giai đoạn từ năm 2011 đến nay, số lượng tổ chức
tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đã giảm 17 tổ chức thông qua
sáp nhập, hợp nhất, giải thể, rút giấy phép./.
Theo TTXVN