Theo đó, hướng tới thực hiện bao phủ chăm sóc sức khỏe và bảo hiểm y tế toàn dân; mọi người dân đều được quản lý, chăm sóc sức khỏe; được bảo đảm bình đẳng về quyền và nghĩa vụ trong tham gia bảo hiểm y tế và thụ hưởng các dịch vụ y tế. Trong đó, y tế cơ sở có vai trò quan trọng trong cung ứng dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu và đảm bảo cho mọi người đều có thể tiếp cận được dịch vụ y tế ngay tại cộng đồng. 

Đại dịch COVID-19 đang diễn ra phức tạp càng cho chúng ta thấy rõ hơn vai trò quan trọng của y tế cơ sở trong việc điều trị và theo dõi các trường hợp COVID-19 nhẹ, kiểm soát và ngăn chặn bùng phát và lây lan ca nhiễm tại cộng đồng, nhanh chóng và cách ly toàn bộ các trường hợp nghi ngờ để ngăn chặn sự lây lan trong cộng đồng. Nhận định trên được Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn nêu tại Hội thảo trực tuyến tham vấn kết quả Dự án tư vấn chính sách KSP- Đảm bảo sự phát triển của cơ sở hạ tầng y tế Việt Nam giữa Bộ Y tế Việt Nam với phía Hàn Quốc hôm 19/11. 

Với nỗ lực của cả hệ thống y tế, đặc biệt là mạng lưới y tế cơ sở, đến nay, các chỉ số sức khỏe của người Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể. Các chỉ số sức khỏe cơ bản như tỷ suất tử vong trẻ dưới 1 tuổi, tỷ số tử vong mẹ, tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em đã đạt được các mục tiêu thiên niên kỷ. Tuổi thọ trung bình của người dân Việt Nam hiện cao hơn tuổi thọ trung bình trên thế giới (Việt Nam: 73,5 tuổi, thế giới là 69 tuổi)…

Đến nay, hệ thống cung ứng dịch vụ y tế của Việt Nam được chia thành bốn tuyến, gắn với hệ thống hành chính nhà nước, bao gồm tuyến Trung ương, tỉnh, huyện và xã. Trên cả nước, 98,7% các xã có trạm y tế, 84% TYT xã có bác sĩ, 72,7% thôn/bản có nhân viên y tế hoạt động và khoảng 80% trạm y tế xã đã thực hiện KCB BHYT.

Tuy nhiên, việc cung ứng dịch vụ y tế tại tuyến cơ sở hiện nay vẫn còn bộc lộ nhiều khó khăn, bất cập như chất lượng và tính sẵn có của dịch vụ y tế còn hạn chế, cơ sở hạ tầng và trang thiết bị y tế chưa đảm bảo, chất lượng nguồn nhân lực y tế chưa cao. Việc tăng cường năng lực của mạng lưới y tế tuyến cơ sở, đặc biệt là tăng cường vai trò, năng lực của trạm y tế xã là yếu tố quyết định trong đảm bảo cung ứng dịch vụ CSSKBĐ một cách toàn diện, liên tục và hiệu quả. 

Ngành Y tế đã thực hiện nhiều giải pháp để nâng cao năng lực của y tế cơ sở trong chăm sóc sức khỏe ban đầu, trong đó có hỗ trợ tuyến y tế cơ sở cung ứng dịch vụ có chất lượng và tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ y tế của người dân. Song song với đó Bộ Y tế cũng đã thực hiện ứng dụng công nghệ số vào quá trình cung cấp dịch vụ y tế với chương trình chăm sóc sức khỏe từ xa (telehealth) được thực hiện giữa các bệnh viện tuyến trên với các cơ sở y tế tuyến dưới, trong đó bao gồm cả tuyến y tế cơ sở. 

Hiện nay, trong bối cảnh mô hình bệnh tật thay đổi với mô hình bệnh tật kép thì phương thức cung ứng dịch vụ y tế cần thiết trong đó y tế cơ sở phải giữ vai trò là “người gác cổng trong mạng lưới cung ứng dịch vụ y tế”.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn, điều này đòi hỏi phải thực hiện củng cố tổ chức và quản lý hệ thống y tế tuyến huyện, đổi mới mô hình cung ứng dịch vụ y tế theo hướng toàn diện, liên tục và có sự lồng ghép giữa các tuyến, đổi mới phương thức chi trả dịch vụ y tế nhằm khuyến khích cung ứng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu có chất lượng, đào tạo và phát triển đội ngũ nhân lực y tế có năng lực để đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân./.

Phương Thảo