Tại cuộc họp báo Chính phủ tháng 2/2018 diễn ra chiều 1/3, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng cho biết Bộ GD&ĐT đã chính thức báo cáo Thủ tướng về việc rà soát lại toàn bộ các ứng viên xét công nhận đủ tiêu chuẩn chức danh GS, PGS năm 2017. Trong đó có 94 ứng viên có phản ánh về hồ sơ như chưa đủ đề tài, chưa đủ bài báo, chưa đủ giờ giảng, chưa có nghiên cứu khoa học... Trước mắt Bộ GD&ĐT, Hội đồng chức danh Giáo sư Nhà nước đang tiếp tục rà soát, đánh giá.

Người phát ngôn Chính phủ nhấn mạnh tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng là làm rất nghiêm túc, đánh giá chất lượng thực chất.

Ví dụ tiêu chuẩn về giờ giảng thì phải xác định rõ ứng viên giảng ở đâu, giáo trình nào, hợp đồng giảng dạy ra sao, hợp đồng thỉnh giảng như thế nào, hợp đồng thanh lý hợp đồng thế nào, có chi tiền hay không… chứ không phải là giảng ở đây rồi viết một cái giấy ủng hộ nhà trường, không lấy tiền. Rồi khả năng ngoại ngữ thế nào, giao tiếp thế nào? Nếu chức danh được phong hàm chính thức thì đạt trình độ nào đều có tiêu chuẩn.

Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2/2018, Thủ tướng kết luận tới đây tại phiên họp Thường trực Chính phủ, Bộ GD&ĐT phải báo cáo rất rõ vấn đề này, tiêu chuẩn theo quy định có những gì, đến nay cái gì thiếu, cái gì không đủ.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Mạnh Hùng thông tin thêm 3 nguyên nhân chính dẫn đến việc tăng số lượng ứng viên đạt tiêu chuẩn xét công nhận chức danh GS, PGS trong năm 2017. 

Thứ nhất thời gian nhận hồ sơ xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS năm 2017 kéo dài thêm 6 tháng so với năm 2016. Trong 6 tháng đó số lượng ứng viên tích luỹ đủ tiêu chuẩn được tăng lên như số bài báo, hướng dẫn thêm nghiên cứu sinh, học viên cao học… 

Thứ hai, số lượng ứng viên có khả năng đáp ứng đủ tiêu chuẩn hiện hành tăng lên do những năm trước đây Chính phủ có những đề án cho cán bộ giảng dạy trẻ đi học nước ngoài bằng nguồn ngân sách nhà nước như đề án 322, đề án 911 và những người này khi về nước, họ được đào tạo bài bản và trong một số năm đã tích luỹ đủ tiêu chuẩn về bài báo khoa học, công trình nghiên cứu, số giờ giảng dạy, hướng dẫn nghiên cứu sinh… Do đó, họ có đủ điều kiện trở thành ứng viên để xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS. 

Thứ ba, trong nhiều năm gần đây, nhiều cơ sở giáo dục đại học rất chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng giảng viên nên số lượng cán bộ giảng dạy tại các trường đại học đã dần tích luỹ nhiều hơn những điều kiện để tham gia xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS.

Đáng chú ý, chất lượng các ứng viên năm 2017 so với năm 2016 tăng lên thể hiện qua số bài báo đăng trên các tạp chí khoa học nước ngoài của năm 2017 là 5.316 bài, tăng 2,1 lần so với năm 2016 (2.510 bài). Năng lực ngoại ngữ của các ứng viên được cải thiện rất nhiều, nhất là số đã được đào tạo ở nước ngoài, nhiều ứng viên thành thạo 2-3 ngoại ngữ.

Bên cạnh đó, tổng số ứng viên đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS là 1.226/1.537 ứng viên, đạt tỷ lệ 79,76%, xấp xỉ những năm trước như năm 2016 tỉ lệ đạt 75,51%.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT đã yêu cầu Hội đồng chức danh Giáo sư Nhà nước, Hội đồng ngành, liên ngành tổ chức rà soát lại kỹ lưỡng, nghiêm túc hồ sơ các ứng viên. Chủ tịch Hội đồng chức danh Giáo sư Nhà nước đã thành lập tổ công tác kiểm tra hồ sơ các ứng viên xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh GS, PGS năm 2017 để bảo đảm khách quan trong quá trình rà soát bên cạnh hội đồng ngành, liên ngành.