Vụ một bác sĩ ở Thái Bình bị đâm chết trong lúc làm việc tiếp theo sau hàng loạt vụ các bác sĩ bị hành hung trong bệnh viện, bị đập phá nhà cửa, đang gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng làm việc bấp bênh và nguy hiểm của giới y khoa. Sự nguy hiểm xảy ra trên phương diện tinh thần, thể xác và điều kiện làm việc.
Trong lúc sinh tử nhiều người không giữ được bình tĩnh. Ai cũng muốn người nhà phải được cấp cứu hết sức. Đó là đòi hỏi chính đáng. Tuy nhiên y khoa cũng có giới hạn. Bác sĩ không thể hô biến để một bệnh nhân quá nặng có thể qua khỏi cơn nguy kịch. Chính sự đòi hỏi quá mức và vô lý của nhiều người nhà bệnh nhân đã khiến các y bác sĩ bị áp lực dữ dội về mặt tinh thần. Cảnh người nhà đứng ngoài phòng cấp cứu không được cho vào, la hét ầm ĩ đòi trả thù bác sĩ hoặc lớn tiếng thóa mạ giới áo trắng là chuyện thường ngày trong các phòng cấp cứu ở các bệnh viện thành phố.
Y khoa có những nguyên tắc riêng, chẳng hạn nếu không phải là cấp cứu hàng loạt thì sẽ ưu tiên cho người bệnh nặng trước, nếu cấp cứu hàng loạt do thảm họa thì ưu tiên cứu người có khả năng sống trước. Điều này không mấy khi người nhà bệnh nhân hiểu được để tôn trọng công việc đang làm của giới áo trắng. Lãnh đạo nhiều bệnh viện không trực tiếp làm việc tại khoa cấp cứu nên cũng khó hình dung đồng nghiệp làm việc dưới áp lực như thế nào. Hậu quả là mỗi lần đi trực đối với các bác sĩ giống như một lần bị tra tấn về mặt tinh thần. Mỗi buổi sáng sau khi ra khỏi ca trực, các bác sĩ tâm sự như trút bỏ được gánh nặng ngàn cân.
Các bác sĩ còn luôn phải hứng chịu nguy cơ bị tấn công từ phía người nhà bệnh nhân. Ai đã từng ngồi phòng cấp cứu tại các bệnh viện lớn trong thành phố đều cảm nhận được nguy cơ này hoặc từng bị tấn công. Không ít lần trong khi đang cấp cứu bệnh nhân bị đâm chém, chính các bác sĩ đã bị côn đồ của băng đảng khác nhảy vào tấn công khiến họ phải bỏ chạy thục mạng để giữ lấy tính mạng. Thế nhưng cho đến giờ này vẫn chưa có những biện pháp mạnh mẽ nào được đưa ra để bảo vệ bác sĩ. Người ta vẫn cho rằng đây là các vụ lẻ tẻ.
Song song đó, giới y khoa đang phải căng mình để làm việc hết công suất. Trực 24 giờ nhưng hiếm khi ngày hôm sau họ được nghỉ ngơi hoàn toàn mà vẫn gồng mình làm việc vì các bệnh viện công đều quá tải. Sự quá tải này sẽ dẫn đến các sai sót.
Luật lao động nhiều nước đã cấm các bác sĩ làm việc quá 24 giờ liên tục trong bệnh viện. Những bệnh viện tư có tiêu chuẩn quốc tế quy định mỗi ngày một bác sĩ chỉ khám hoặc phẫu thuật cho một số lượng bệnh nhân nhất định nhằm bảo vệ cho bác sĩ lẫn bệnh nhân tránh các sai sót do quá tải.
Các bác sĩ làm việc trong những môi trường độc hại hoặc có nguy cơ lây nhiễm cao nhưng chế độ bảo hộ, bảo hiểm lại không tương xứng khiến họ trở thành đối tượng có nguy cơ bị lây nhiễm cao.
Những y bác sĩ nào sai sót về chuyên môn người đó phải chịu trách nhiệm, nhưng cần có chiến lược giảm tải công việc cho giới y khoa và xây dựng một môi trường làm việc an toàn thật sự để họ có thể an tâm điều trị bệnh nhân. Bảo vệ giới y khoa chính là bảo vệ sức khỏe của bệnh nhân.
BS TĂNG HÀ NAM ANH (Báo Tuổi Trẻ)