Tham dự Hội nghị có Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương; các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí, cơ quan chủ quản báo chí; cơ quan báo chí Trung ương và địa phương; đại diện lãnh đạo các Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Thành ủy, Sở Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo các tỉnh, thành phố…

THỰC HIỆN NGHIÊM TÚC SỰ LÃNH ĐẠO, CHỈ ĐẠO, ĐỊNH HƯỚNG THÔNG TIN

Báo cáo tại Hội nghị, đồng chí Trần Thanh Lâm, Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung ương cho biết, năm 2021, về cơ bản, các cơ quan báo chí đã thực hiện nghiêm túc sự lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng thông tin của Đảng, Nhà nước, bám sát mục tiêu giữ vững ổn định chính trị, tạo niềm tin của Nhân dân đối với Đảng và chế độ; là diễn đàn tin cậy của nhân dân; báo chí đã chủ động, kịp thời, thông tin hiệu quả về những vấn đề lớn của đất nước, có nội dung thông tin thể hiện rõ vai trò dẫn dắt, định hướng dư luận và tạo sự đồng thuận xã hội.

Báo chí đã tuyên truyền nhanh nhạy, kịp thời, chính xác, hiệu quả về Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và đưa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng vào cuộc sống, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026; các hoạt động đối ngoại cấp cao; các hội nghị toàn quốc về nội chính, xây dựng đảng, đối ngoại, văn hóa; các ngày lễ, kỷ niệm… Đặc biệt, công tác thông tin, tuyên truyền về phòng, chống dịch COVID-19 rất rõ nét, kịp thời, công bằng, phù hợp, có tính định hướng về diễn biến tình hình, các quan điểm, chỉ đạo, giải pháp chống dịch của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng chống COVID-19; chú trọng nhiều hơn đến tuyên truyền nêu gương người tốt, việc tốt, các mô hình phòng, chống dịch, phục hồi kinh tế hiệu quả, nhất là tinh thần vượt khó khăn, chia sẻ, cộng đồng trách nhiệm; quan tâm hơn đến nhu cầu thông tin, giải trí, đáp ứng phần nào nhu cầu văn hóa, tinh thần của người dân trong bối cảnh thực hiện giãn cách xã hội.

Công tác thông tin, tuyên truyền về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái tiếp tục được tăng cường với nhiều hình thức, nội dung thông tin phong phú. Số lượng, chất lượng các chuyên mục, chương trình, tin bài đã tăng lên đáng kể, nhiều bài viết, chương trình có hiệu ứng tốt trong xã hội, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đón nhận.

Công tác chỉ đạo, định hướng, quản lý thông tin trên báo chí; việc tổ chức cung cấp thông tin cho báo chí có nhiều đổi mới và chủ động bám sát với tình hình thực tiễn, có trọng tâm, trọng điểm; đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ để đo đếm, đánh giá, lượng hóa xu hướng thông tin, từ đó có sự điều chỉnh kịp thời, phù hợp trong chỉ đạo, quản lý báo chí, truyền thông.

Kịp thời ban hành các đề án, kế hoạch, hướng dẫn tuyên truyền đối với các sự kiện chính trị, hoạt động đối ngoại quan trọng của đất nước; chủ động phối hợp các bộ, ngành liên quan cung cấp thông tin cho báo chí định hướng dư luận đối với những vấn đề dư luận quan tâm; bám sát cơ sở để nắm bắt, phối hợp chỉ đạo định hướng thông tin trên báo chí, nhất là đối với công tác tuyên truyền, phòng chống dịch COVID-19.

Tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả giao ban công tác báo chí bằng hình thức trực tiếp, kết hợp linh hoạt với trực tuyến. Cơ bản hoàn thành giai đoạn 1 Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, đẩy mạnh triển khai xây dựng cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện; tạo điều kiện để báo chí, truyền thông phát triển “chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại” theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Công tác rà soát, chấn chỉnh hoạt động của cơ quan báo chí, văn phòng đại diện, phóng viên, cộng tác viên được tăng cường; xử lý nghiêm các trường hợp cơ quan báo chí hoạt động không đúng tôn chỉ, mục đích, thông tin sai sự thật, tình trạng “báo hóa” tạp chí điện tử; chấn chỉnh tình trạng lợi dụng danh nghĩa báo chí để sách nhiễu, hoạt động trái pháp luật.

Nhiều cơ quan báo chí đã bắt đầu thực hiện chuyển đổi số trong hoạt động chuyên môn nghiệp vụ, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), thay đổi phương thức vận hành, quản lý, áp dụng công nghệ trong quy trình sản xuất và phân phối nội dung, thực hiện các mô hình kinh doanh báo chí mới để đa dạng hóa nguồn thu, giảm lệ thuộc vào các nền tảng xuyên biên giới, vào doanh thu quảng cáo. Nhận thức về chuyển đổi số báo chí đã chuyển biến rõ rệt, thể hiện bằng việc ban hành các kế hoạch, chiến lược chuyển đổi số.

Việc thực hiện 10 điều Qui định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam và Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam được các cấp hội quan tâm, triển khai đến từng chi hội, hội viên, góp phần nâng cao nhận thức của người làm báo về vai trò, trách nhiệm chính trị, sứ mệnh của báo chí cách mạng; góp phần quan trọng trong việc giữ gìn và bảo vệ đạo đức nghề nghiệp và uy tín của người làm báo Việt Nam.

CUNG CẤP THÔNG TIN SỚM, CHÍNH XÁC VỀ NHỮNG VẤN ĐỀ XÃ HỘI QUAN TÂM

Phát biểu tại Hội nghị, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trân trọng cám ơn báo giới đã đồng hành, góp phần rất quan trọng, không thể thiếu để giúp Chính phủ hoàn thành nhiệm vụ của mình trong năm vừa qua với nhiều sự kiện lớn, trong tình hình đại dịch rất phức tạp, gây những tổn thất rất to lớn về người, về của. Với sự nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, Việt Nam đã vượt qua những thách thức, duy trì công công xây dựng đất nước, phấn đấu phát triển nhanh nhất có thể theo hướng bền vững, thu hẹp khoảng cách với các nước đi trước. 

Nhìn lại hai năm bị ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, Việt Nam vẫn kiểm soát được dịch bệnh, kinh tế vẫn tăng trưởng thuộc nhóm khá trên thế giới. Lòng tin của nhân dân vào chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, nhất là trong chống dịch, được các tổ chức quốc tế đánh giá rất cao. Kể cả trong những thời khắc dịch bệnh bùng phát ở Thành phố Hồ Chí Minh, gây quá tải hệ thống y tế, để xảy ra tử vong nhiều người, tỷ lệ người dân tin tưởng vào Đảng, Nhà nước vẫn cao nhất thế giới. Có được điều đó trước hết là truyền thống của dân tộc Việt Nam, sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước, và có sự đóng góp rất quan trọng của công tác thông tin, truyền thông, trong đó có báo chí, hệ thống tuyên giáo. Các nhà báo thực sự là những chiến sĩ trên tuyến đầu chống dịch, kịp thời phản ánh những tấm gương, hành động, nghĩa cử, giá trị cực kỳ cao quý, nhân văn của người dân Việt Nam.

Chia sẻ về một số vấn đề trong quản lý, phát triển báo chí, Phó Thủ tướng cho rằng công tác quy hoạch, sắp xếp báo chí thực hiện được một bước, và cần có quá trình để tạo chuyển biến thực chất bên trong, “không thể nóng vội”. 

“Mục đích quy hoạch báo chí để báo chí phát triển, không chỉ là tiếng nói của từng cơ quan chủ quản mà còn của nhân dân. Việc thực hiện cơ chế, chính sách quản lý phải nghiêm, thực chất, kiến nghị, bổ sung, điều chỉnh những gì không phù hợp. Tránh tình trạng thực tế không như văn bản. Theo Phó Thủ tướng, năm 2022, với tinh thần nhìn thẳng sự thật, chúng ta phải đánh giá việc thực hiện quy hoạch báo chí xem những gì phù hợp, chưa phù hợp nhằm giúp báo chí phát triển, tránh xu hướng chạy theo thị trường quá mức, tránh lãng phí nguồn lực xã hội, làm lệch lạc trong hoạt động thông tin báo chí.

Trước sự cạnh tranh của thông tin trên mạng xã hội, Phó Thủ tướng cho rằng báo chí cần được thông tin minh bạch một cách nhanh nhất có thể về những “điểm nóng” hay sự cố vừa phát sinh. Qua theo dõi, quản lý thông tin trên báo chí, mạng xã hội, Bộ Thông tin và Truyền thông cần phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Hội Nhà báo Việt Nam để chủ động hơn trong dự báo, cảnh báo; phối hợp, đề nghị các bộ, ngành cung cấp thông tin sớm nhất, chính xác cho báo chí về những vấn đề mà dư luận, xã hội quan tâm. Khi báo chí chính thống minh bạch được thông tin một cách sớm nhất, nhân dân, công luận sẽ nghe theo.

Về thực hiện chuyển đổi số trong báo chí, Phó Thủ tướng nhấn mạnh cùng với hình thành cơ sở dữ liệu, mỗi cơ quan báo chí cần quan tâm đến năng lực xử lý dữ liệu của đơn vị mình. Các tác phẩm báo chí “nói có sách, mách có chứng” bằng số liệu, thậm chí là những số liệu qua phân tích nhiều dữ liệu khác mới định hướng, trả lời được mong mỏi của công luận. Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam có chương trình hỗ trợ các cơ quan báo chí chuyển đổi số, xây dựng và xử lý cơ sở dữ liệu.

ĐỀ CAO SỨ MỆNH TRÁCH NHIỆM VÀ NÂNG CAO HOẠT ĐỘNG CỦA BÁO CHÍ

Phát biểu kết luận Hội nghị, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh tới việc tăng cường định hướng, đề cao sứ mệnh, trách nhiệm và nâng cao hoạt động của báo chí thời gian tới.

Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đánh giá, năm 2021, cùng với những kết quả chung đất nước đã đạt được, đặc biệt là trong phòng, chống dịch COVID-19, khôi phục, phát triển kinh tế- xã hội, tăng cường hoạt động đối ngoại, giữ vững sự đồng thuận, đồng lòng trong nhân dân... có vai trò đóng góp rất lớn của báo chí cả nước. 

Điểm nổi bật rõ nét năm qua của báo chí là tập trung tuyên truyền sâu, đậm, toàn diện về Đại hội XIII của Đảng, cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026; việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII; các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ... Đây đều là những sự kiện chính trị lớn, công việc quan trọng của đất nước, có sự góp phần không nhỏ của lực lượng làm công tác báo chí. Đặc biệt báo chí đã thể hiện sự kịp thời, tính định hướng, chuyên nghiệp, nhân văn trong thông tin, tuyên truyền về công tác phòng, chống dịch COVID-19 và phục hồi sản xuất kinh doanh; nêu bật sự nỗ lực của các cấp, các ngành, cả hệ thống chính trị trong công tác phòng chống dịch, góp phần củng cố niềm tin, tạo sự đồng thuận, quyết tâm của hân dân trong thực hiện mục tiêu vừa phòng, chống dịch bệnh, vừa phục hồi, phát triển kinh tế và bảo đảm an sinh xã hội; hướng dẫn, phổ biến cho người dân về các biện pháp phòng, chống dịch để người dân không chủ quan, lơ là nhưng cũng không hoang mang lo sợ...

Năm qua, công tác thông tin, tuyên truyền về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch tiếp tục được duy trì và tăng cường, có sự gắn kết giữa đấu tranh trên báo chí với các loại hình truyền thông khác, tạo nên một thế trận hiệp đồng chặt chẽ, nhịp nhàng, gắn kết mang lại kết quả rõ nét. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý báo chí tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, quyết liệt, bám sát hơn với tình hình thực tiễn và có trọng tâm, trọng điểm. Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành nhiều đề án, kế hoạch, hướng dẫn, kịch bản tuyên truyền... đối với các sự kiện chính trị, đối ngoại quan trọng của đất nước; những vấn đề phức tạp, nhạy cảm, nổi cộm được dư luận xã hội quan tâm. 

Để góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ công tác tuyên giáo năm 2022, tiếp tục khẳng định vai trò, sứ mệnh vẻ vang của mình, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa yêu cầu công tác báo chí cần tập trung thực hiện tốt một số việc như cần nhận thức sâu sắc hơn nữa vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ của báo chí cách mạng. Đây là những nội dung này không mới, tuy nhiên, trong tình hình hiện nay, việc quán triệt, nâng cao nhận thức về báo chí cách mạng giúp những người làm báo vững vàng trước mọi sóng gió, thử thách, phát huy được vai trò định hướng dư luận, thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của mình, đồng chí cho biết. 

Đồng chí lưu ý cần nghiên cứu kỹ lưỡng, tìm tòi, đổi mới, sáng tạo việc thông tin tuyên truyền nội dung Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, bởi chỉ trên cơ sở nghiên cứu kỹ lưỡng, báo chí mới có thể thông tin, tuyên truyền một cách hiệu quả, bảo đảm yêu cầu đề ra. Báo chí phải tham gia một cách chủ động, tích cực, coi đó là nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Đồng chí đề nghị xây dựng kế hoạch tuyên truyền, mở chuyên mục, chuyên trang... để làm thật sâu sắc, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ về chủ đề này, qua đó khơi dậy quyết tâm, khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc. 

Đồng thời phát huy vai trò và nêu cao trách nhiệm của hệ thống báo chí, xuất bản trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình hiện nay. Tăng cường các thông tin chính thống, tích cực; kết hợp giữa “xây” và “chống”; chú trọng những bài viết, chương trình đặc sắc với cách thể hiện sáng tạo, gắn kết nhuần nhuyễn lý luận và thực tiễn, góp phần tạo dòng thông tin chủ lưu, chính thống, đấu tranh, phản bác trực diện, kịp thời, đồng thời, định hướng dư luận xã hội, củng cố niềm tin trong nhân dân, góp phần quan trọng vào việc thực hiện nhiệm vụ chính trị nói chung, thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế nói riêng của đất nước. 

Đánh giá, thời gian qua báo chí đã làm khá tốt tuyên truyền phòng, chống dịch COVID-19 và phục hồi phát triển kinh tế- xã hội, tuy nhiên đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nêu rõ mỗi thời điểm, giai đoạn lại có những yêu cầu, đòi hỏi mới nên cần làm tốt hơn, sáng tạo hơn; cần bám sát diễn biến thực tế, bảo đảm cân đối, hài hòa giữa thông tin phòng, chống, dịch với thông tin phục hồi phát triển kinh tế và các lĩnh vực khác; khơi dậy sự đồng lòng, quyết tâm, tin tưởng của nhân dân đối với cấp ủy chính quyền trong công tác chỉ đạo, điều hành nội dung quan trọng này.

Năm 2022, đẩy mạnh triển khai giai đoạn 2 của Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 theo hướng tinh gọn, chất lượng, hiện đại; khẳng định và nâng cao vai trò của báo chí đối với văn hóa, tham gia vào công tác thông tin đối ngoại... 

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa cũng nhấn mạnh, chúng ta đang hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày báo chí cách mạng Việt Nam vào năm 2025. Đây là sự kiện trọng đại, một mốc lịch sử quan trọng của báo chí cách mạng Việt Nam. Chúng ta sẽ phải làm gì và làm như thế nào để xứng đáng với lịch sử vẻ vang của báo chí cách mạng Việt Nam, xứng đáng với sự tin tưởng, kỳ vọng của Đảng, Nhà nước, Nhân dân và để góp phần hiện thực hiện mục tiêu quan trọng 100 năm thành lập Đảng và 100 năm thành lập Nước mà Đại hội Đảng XIII đã đề ra? Đây là vấn đề lớn mà tất cả những người đang hoạt động trong ngành Báo chí đều phải quan tâm, phải có ý chí mạnh mẽ để tìm ra giải pháp thật sự xứng tầm, cụ thể, thiết thực để thực hiện.

Bảo Châu