Các nước đồng minh do Mỹ đứng đầu đã khen ngợi sự hoạt động hiệu quả của quân đồng minh tại đây. Họ đã đảm bảo thành công an ninh cho ngày quan trọng này. Mặc dù có khoảng 135 vụ tấn công với 26 người thiệt mạng, trong đó có 9 lính đồng minh (2 lính Anh và 1 lính Mỹ) và 2 điểm bỏ phiếu phải đóng cửa. Nhiệm vụ đã hoàn thành.

Tuy nhiên, ngay ngày hôm sau, bản đánh giá tích cực đã bị giảm nhẹ. Các cuộc bầu cử diễn ra tốt đẹp đã nhanh chóng bị hoen ố bởi những nghi ngờ gian lận trên toàn đất nước. Hai ứng cử viên triển vọng nhất, Tổng thống mãn nhiệm Hamid Karzai và cựu Bộ trưởng Ngoại giao Abdullah Abdullah đã tuyên bố giành chiến thắng. Ông Abdullah Abdullah đã tố cáo có sự gian lận từ đối thủ cạnh tranh với ông. Các nhà quan sát quốc tế đã buộc phải thừa nhận rằng các phiếu bầu đã không được rõ ràng và đã có 225 đơn khiếu nại.

Hiển nhiên là cuộc bầu cử đã không diễn ra một cách dân chủ như ta tưởng. Các chuyên gia nước ngoài đồng ý rằng người dân Afghanistan cần phải làm cho cuộc bầu cử này thích nghi với nền văn hoá riêng của họ. Những điều bất thường xuất hiện ngay từ đầu cuộc bầu cử cần được bỏ qua. Những thoả thuận giữa các ứng cử viên và các nhà lãnh đạo địa phương là rất lớn, cũng như con số cử tri ghi tên trong danh sách là không thực tế: 17 triệu cử tri trong khi dân số được ước tính có khoảng 12 triệu người ở độ tuổi đi bầu cử.

Để chống lại việc mua bán phiếu bầu, các quan chức chính quyền đã cố gắng áp dụng những biện pháp như buộc phải điểm chỉ vào lá nhiếu. Những biện pháp này đã bị thất bại và người dân Afghanistan đã không tuân thủ quy định. Chính thức có 74% người đăng ký đi bỏ phiếu. Đa số các điểm bỏ phiếu ở miền Nam đất nước đã thống kê tăng con số người đi bầu cử một cách kỳ cục. Trong khi đó hiển nhiên chỉ có ít người đi bỏ phiếu trong vùng trên và kết quả đã có lợi cho ông Hamid Karzai.

Các kết quả của cuộc bỏ phiếu vòng một này bắt đầu rõ nét vào ngày 26/8. Còn khoảng 10% phiếu bầu cần phải được kiểm để đi đến kết quả vào đầu tháng 9 tới. Bộ trưởng Tài chính Omar Zakhaïlwal-người thân cận của ông Hamid Karzai đã thông báo rằng ông Hamid Karzai đã dẫn đầu với 68% phiếu, điều này dẫn đến chiến thắng cho ông ở vòng một. Uỷ ban bầu cử Afghanistan thông báo một kết quả khiêm tốn hơn với 40% cho Tổng thống mãn nhiệm Hamid Karzai và 38% cho ông Abdullah Abdullah.

Các lực lượng hỗ trợ an ninh ISAF sẽ phải nỗ lực hơn nữa trong những ngày tới. Hai tình huống có thể xảy ra. Tình huống thứ nhất là cuộc bầu cử vòng hai diễn biến căng thẳng, tạo cơ hội cho những kẻ nổi dậy hoành hành. Tình huống thứ hai là ông Hamid Karzai giành chiến thắng ngay ở vòng đầu. Khi đó ông Abdullah Abdullah sẽ làm mọi điều để phản đối kết quả và tiếp tục cuộc chiến xuống đường.

Thảm kịch này, mà thách thức lớn dần như một mối đe doạ từ một vài tuần nay, dường như ngày càng trở nên có thể chấp nhận. Theo những chuyên gia, nó giống như đã xảy ra ở Iran vào tháng 6 vừa qua. Mọi phong trào của người dân có thể trở thành bi kịch trong không khí bất an mà lực lượng an ninh dày đặc là đích chọn lựa cho những phần tử Hồi giáo đánh bom tự sát.

• Thái Hà Theo báo AGORAVOX.fr (Bài dịch)