Hội nghị MCM năm nay do Nhật Bản chủ trì, có chủ đề “Cùng kiến tạo thay đổi: Dẫn đầu thảo luận toàn cầu với cách tiếp cận khách quan và đáng tin cậy vì mục tiêu tăng trưởng bền vững và bao trùm”. Đây là Hội nghị quan trọng nhất của OECD trong năm 2024 với sự tham gia của Bộ trưởng các nước thành viên OECD và một số nước khách mời. Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn tham dự Hội nghị với tư cách Đồng Chủ tịch Chương trình Đông Nam Á của OECD (SEARP) nhiệm kỳ 2022-2025. Lễ kỷ niệm 10 năm Chương trình SEARP là một trong những điểm nhấn trong chương trình Hội nghị năm nay.

Hội nghị đã công bố Báo cáo triển vọng kinh tế toàn cầu năm 2024. Theo đó, OECD nhận định kinh tế toàn cầu có dấu hiệu phục hồi tích cực song tăng trưởng ở mức khiêm tốn (duy trì mức 3,1% năm 2024, tương đương 2023 và tăng 3,2% năm 2025). Kinh tế Mỹ và các nước mới nổi là đầu tàu tăng trưởng toàn cầu. Lạm phát giảm nhanh hơn dự kiến, niềm tin của khu vực tư nhân được cải thiện, tỉ lệ thất nghiệp thấp, tăng trưởng thương mại theo hướng tích cực,… Bên cạnh đó, kinh tế toàn cầu vẫn còn chịu nhiều rủi ro với tác động của các vấn đề địa chính trị (xung đột tại Ukraine, Trung Đông…), của chính sách tiền tệ thắt chặt ở các nền kinh tế lớn, rủi ro về tài chính và vấn đề nợ… OECD khuyến nghị: (i) Các nước cần thận trọng triển khai chính sách tiền tệ để bảo đảm kiềm chế lạm phát trong dài hạn; (ii) Bảo đảm cân đối cán cân thanh toán để tăng cường nguồn lực cho các mục tiêu khí hậu và phát triển; (iii) Củng cố các nền tảng để tăng năng suất thông qua khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, ứng dụng AI…; (iv) Tăng cường hợp tác quốc tế, đặc biệt trong thúc đẩy thương mại toàn cầu, phát triển cơ sở hạ tầng xanh và chuyển đổi số…

Tại Hội nghị, các Bộ trưởng đã thảo luận những biện pháp nhằm kiến tạo một nền kinh tế, xã hội bền vững và bao trùm, thúc đẩy thương mại và đầu tư toàn cầu tự do, công bằng, củng cố các nền tảng kinh tế vững chắc, tự cường, thúc đẩy chuyển đổi sang nền kinh tế ít phát thải, tuần hoàn và thuận lợi cho thiên nhiên, đẩy mạnh ứng dụng AI, phối hợp quản trị dữ liệu toàn cầu…

Chúc mừng Argentina và Indonesia bắt đầu quá trình đàm phán gia nhập OECD, các nước đánh giá cao chính sách mở rộng thành viên của OECD với việc kết nạp các nước đang phát triển trong những năm qua, giúp thực hiện tốt hơn sứ mệnh của OECD ở phạm vi toàn cầu. Các nước OECD khẳng định coi trọng vai trò của khu vực Đông Nam Á và đóng góp của Chương trình SEARP trong việc đưa Đông Nam Á và OECD đến gần nhau hơn.

Tham dự Hội nghị lần này, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đã có hai bài phát biểu quan trọng tại Lễ kỷ niệm 10 năm thành lập Chương trình SEARP và Phiên toàn thể đầu tiên của Hội nghị.

Tại Lễ kỷ niệm 10 năm thành lập Chương trình SEARP, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đánh giá cao tầm nhìn của Nhật Bản khi khởi xướng thành lập Chương trình SEARP. Qua 10 năm, Chương trình SEARP trở thành chương trình khu vực thành công nhất của OECD với nhiều thành quả nổi bật trong đó có việc Indonesia và Thái Lan xin gia nhập OECD. Với vị trí địa chiến lược quan trọng và các nền kinh tế phát triển năng động, các nước Đông Nam Á sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng đóng góp vào tăng trưởng và giải quyết các thách thức phát triển toàn cầu. Bộ trưởng đề nghị, trong 10 năm tới,

Chương trình SEARP cần phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò cầu nối để các nước Đông Nam Á tham gia sâu hơn và thực chất hơn nữa vào quá trình quản trị toàn cầu, đặc biệt trong các lĩnh vực như chuyển đổi xanh, hợp tác thuế, AI…., trở thành điểm đến của dòng vốn đầu tư chất lượng cao, thúc đẩy quá trình cải cách để hướng tới các nền kinh tế có tiêu chuẩn quản trị cao, thân thiện với môi trường và hài hoà về xã hội.

Tại Phiên toàn thể đầu tiên của Hội nghị với chủ đề “Hướng đến một nền kinh tế và xã hội bao trùm và bền vững”, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn chia sẻ định hướng và tư duy phát triển của Việt Nam. Bộ trưởng nhấn mạnh Việt Nam không tăng trưởng bằng mọi giá, luôn đặt con người là trung tâm, chủ thể và mục tiêu của phát triển. Bộ trưởng đề xuất OECD đi đầu trong thúc đẩy hợp tác toàn cầu, cụ thể: Một là, xây dựng một hệ sinh thái toàn cầu sáng tạo tận dụng tốt hai xu thế song song là chuyển đổi xanh và số, tập trung vào đổi mới sáng tạo, AI và chuyển đổi năng lượng công bằng. Hai là, tạo dựng cơ chế chia sẻ kinh nghiệm và xây dựng năng lực để giúp các nước phát huy tối đa tiềm năng con người, khơi thông các động lực tăng trưởng và thúc đẩy thịnh vượng bao trùm. Ba là, thúc đẩy các nước OECD hỗ trợ tài chính, kỹ thuật, công nghệ cho các nước ngoài OECD triển khai các đột phá chiến lược, đặc biệt về con người, hạ tầng và thể chế.

Cũng trong khuôn khổ Hội nghị, đoàn Việt Nam cũng tham dự nhiều hoạt động quan trọng khác, bao gồm Đối thoại cấp Bộ trưởng Diễn đàn các cách tiếp cận giảm phát thải các-bon (IFCMA) và sự kiện “Hướng đến quản trị AI an toàn, an ninh và đáng tin cậy: Thúc đẩy quản trị AI toàn cầu và bao trùm”...

VIỆT NAM, THÀNH VIÊN TÍCH CỰC TẠI OECD VÀ CHƯƠNG TRÌNH SEARP

Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), thành lập năm 1960, hiện có 38 thành viên, chủ yếu là các nước phát triển. Mục đích của OECD là tăng cường hợp tác kinh tế, phối hợp chính sách giữa các nước thành viên về các vấn đề kinh tế và phát triển. OECD có nhiều ảnh hưởng đến các nước phát triển trong việc xây dựng chính sách hợp tác và phát triển kinh tế ở tầm toàn cầu. Ngoài các chương trình hoạt động với các nước thành viên, OECD có một số cơ chế với sự tham gia của các nước không phải thành viên như Chương trình Đông Nam Á, Trung tâm phát triển OECD, v.v.

Từ năm 2007, OECD thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác với khu vực Đông Nam Á, coi khu vực này là ưu tiên chiến lược. Được công bố theo sáng kiến của Nhật Bản từ năm 2014, Chương trình khu vực Đông Nam Á (SEARP) trở thành một trong 05 chương trình khu vực của OECD. Chương trình hỗ trợ tiến trình cải cách kinh tế của các nước khu vực Đông Nam Á thông qua việc chia sẻ kinh nghiệm phát triển, qua đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và bao trùm thông qua 13 lĩnh vực hợp tác.

Từ khi thành lập, Chương trình đã trải qua hai nhiệm kỳ Đồng Chủ tịch (Nhật Bản và Indonesia cho nhiệm kỳ 2014-2018, Hàn Quốc và Thái Lan cho nhiệm kỳ 2018-2022). Việt Nam và Australia đảm nhiệm cương vị Đồng Chủ tịch nhiệm kỳ 2022-2025.

Việt Nam là thành viên tích cực của Chương trình SEARP kể từ khi Chương trình thành lập năm 2014. Trong giai đoạn 2016-2020, Việt Nam đã phối hợp với OECD tổ chức nhiều sự kiện, hội thảo và qua đó tranh thủ được sự tham gia của các chuyên gia OECD thảo luận, tư vấn về các vấn đề cấp bách và ưu tiên trong phát triển kinh tế xã hội của nước ta như nâng cao năng suất lao động, phát triển bao trùm, Cách mạng công nghiệp 4.0, hội nhập quốc tế, v.v.

Trong giai đoạn 2022-2025, Việt Nam và Australia đã chính thức tiếp nhận vai trò Đồng Chủ tịch Chương trình SEARP. Các nước đã xác định 03 ưu tiên trụ cột cho Chương trình trong giai đoạn 2022-2025 là: (i) Phục hồi kinh tế ngắn hạn; (ii) Cải cách kinh tế trung hạn; và (iii) Tiến gần hơn đến OECD; và 04 lĩnh vực ưu tiên là: (i) Tự cường kinh tế trước các cú sốc; (ii) Cải cách giúp khu vực tư nhân phục hồi; (iii) Mở cửa về thương mại và đầu tư; và (iv) Chuyển đổi xanh và số.

Việc Việt Nam lần đầu được tín nhiệm là Đồng Chủ tịch Chương trình nhiệm kỳ 2022-2025 cùng Australia có ý nghĩa quan trọng. Đây là lần đầu tiên ta đảm nhiệm vị trí chủ trì một cơ chế tiêu chuẩn cao của một tổ chức Việt Nam không phải là thành viên, khẳng định sự ghi nhận vai trò, vị thế quốc tế của Việt Nam, cũng như tin tưởng của các nước OECD và khu vực đối với năng lực của Việt Nam trong gắn kết hiệu quả OECD và khu vực. Trong nhiệm kỳ Đồng Chủ tịch, Việt Nam đã chủ trì tổ chức hai Diễn đàn Bộ trưởng OECD -Đông Nam Á (năm 2022 và 2023) với chủ đề thiết thực, gắn chặt với nhu cầu của các nước trong khu vực và phù hợp với ưu tiên, thế mạnh của các nước OECD. Các Diễn đàn nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các nước thành viên OECD và ASEAN, với hơn 1.000 khách tham dự và nhiều đoàn cấp Bộ trưởng, Thứ trưởng/Quốc vụ khanh, Đại sứ các nước OECD tại Paris, Đại sứ các nước tại Hà Nội, các quan chức cao cấp, chuyên gia, học giả và doanh nghiệp.

* Các nước thành viên OECD gồm Anh, Mỹ, Pháp, Đức, Canada, Australia, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Thụy Sỹ, Đan Mạch, Phần Lan, Hà Lan, New Zealand, Na Uy, Áo, Bỉ, Chile, Cộng hòa Séc, Estonia, Hy Lạp, Hungary, Iceland, Ireland, Israel, Italy, Nhật Bản, Hàn Quốc, Latvia, Litva, Luxembourg, Mexico, Ba Lan, Bồ Đào Nha, Slovakia, Slovenia, Thổ Nhĩ Kỳ, Colombia, Costa Rica.

* Diễn đàn Cao cấp OECD – Đông Nam Á năm 2022 có chủ đề “Kết nối các khu vực: Thúc đẩy quan hệ đối tác hướng đến chuỗi cung ứng tự cường và bền vững”. Diễn đàn Bộ trưởng OECD – Đông Nam Á năm 2023 có chủ đề “Đầu tư bền vững và chất lượng: Động lực mới cho quan hệ đối tác OECD - Đông Nam Á”; Diễn đàn Đầu tư Việt Nam - OECD năm 2023 có chủ đề “Đẩy mạnh thu hút đầu tư chất lượng cao phục vụ tăng trưởng xanh, thông minh và bền vững"./.