Ông là một nhạc sỹ tài năng, được nhiều thế hệ người Việt Nam yêu thích bởi những ca khúc hay về quê hương đất nước, về những người anh hùng của dân tộc.

Nhạc sỹ Nguyễn Đức Toàn sinh ngày 10/3/1929, quê ở Hà Nội. Trước đây ông đã công tác tại Phòng Văn nghệ quân đội, khi về hưu ông mang quân hàm Đại tá.

Thân sinh của ông là cụ Nguyễn Đức Thục - nhà điêu khắc, họa sỹ nổi tiếng của Hà Nội, các anh chị em ông hầu hết đều làm công tác âm nhạc, bởi vậy ngay từ nhỏ Nguyễn Đức Toàn đã có năng khiếu và đam mê nghệ thuật.

Ban đầu, Nguyễn Đức Toàn say mê hội họa. Ông học vẽ tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Tháng 8/1945, ông tham gia cách mạng và đã viết bài hát đầu tiên mang tên “Ca ngợi đời sống mới.”

Năm 1946, ông tham gia Đoàn Kịch Sao Vàng cùng nhạc sỹ Đỗ Nhuận. Trong kháng chiến chống Pháp, ông được biết đến qua bài hát nổi tiếng "Quê em miền Trung du."

Trong kháng chiến, ông còn tham gia diễn kịch, trình bày báo, sáng tác âm nhạc với những bài "Chiều hậu phương," "Lúa mới" cùng một số ca cảnh.

Sau năm 1954, bài hát "Mời anh đến thăm quê tôi" đã góp phần đánh dấu bước chuyển trong sáng tác âm nhạc của ông. Trong thời kỳ này, ông sáng tác một loạt tác phẩm về các liệt sỹ như "Biết ơn chị Võ Thị Sáu," "Noi gương Lý Tự Trọng," "Bài ca Ngô Mây," "Ca ngợi Trần Thị Lý," "Ca ngợi Nguyễn Văn Trỗi"...

Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ông viết các bài "Đào công sự," "Bài ca người lái xe," "Nguyễn Viết Xuân cả nước yêu thương," "Khâu áo gửi người chiến sỹ."

Trong những năm 1968-1970, ông tu nghiệp ở Nhạc viện Kiev (Ukraine), tại đây ông đã viết các tác phẩm khí nhạc như Sonate viết cho violon (dàn dựng và xuất bản ở Moscow), Tổ khúc giao hưởng Tổ quốc (dàn nhạc Novosibirk)...

Về nước, ông viết những ca khúc, hợp xướng như "Bài ca xây dựng," "Tiếng hát buổi bình minh," "Bài ca chiến thắng"...

Sau khi Việt Nam thống nhất, ông lại có những bài hát nhạc nhẹ trữ tình như "Từ ngày hôm nay," "Tình em biển cả," "Chiều trên bến cảng," "Hà Nội một trái tim hồng."

Năm 2000, ông được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học - Nghệ thuật cho các tác phẩm: "Quê em," "Biết ơn chị Võ Thị Sáu," "Đào công sự," "Nguyễn Viết Xuân cả nước yêu thương," "Tình em biển cả," "Chiều trên bến cảng"./.

(TTXVN)