Theo ông Trịnh Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công
Thương), tính đến giữa tháng Tám, Cục đã tiến hành điều tra và xử phạt
36 vụ việc vi phạm liên quan đến hoạt động bán hàng đa cấp đối với 34
doanh nghiệp đã được cấp giấy chứng nhận, với tổng số tiền phạt hơn 6,6
tỷ đồng.
Trong đó, các hành vi vi phạm phổ biến như: Không thực hiện nghĩa vụ báo
cáo định kỳ về hoạt động bán hàng đa cấp; Tổ chức hoạt động bán hàng đa
cấp tại tỉnh, thành phố khi chưa có xác nhận bằng văn bản của Sở Công
Thương tỉnh, thành phố...
Còn theo báo cáo của các địa phương, ông Tuấn cho biết, đã có 48 Sở Công
Thương tổ chức Đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra các doanh nghiệp
bán hàng đa cấp trên địa bàn. Trong đó, 38 Sở đã xử phạt 26 doanh nghiệp
với số tiền phạt gần 4,5 tỷ đồng.
Theo ông Tuấn, hoạt động kinh doanh đa cấp "chui" cũng diễn biến hết sức
phức tạp, chỉ trong thời gian ngắn đồng loạt kiểm tra, lực lượng chức
năng đã phát hiện và xử lý 18 doanh nghiệp bán hàng đa cấp nhưng không
có Giấy chứng nhận theo quy định, trong đó nhiều trường hợp đã được cơ
quan cảnh sát điều tra khởi tố.
Đáng chú ý, theo lãnh đạo Cục Quản lý cạnh tranh, các hoạt động giao
dịch tiền ảo (Bitcoin), huy động tài chính đội lốt từ thiện, thương mại
điện tử, đào tạo, hô hào góp vốn để đầu tư vào các dự án "bánh vẽ" như
bất động sản, nhà hàng, khách sạn... diễn biến phức tạp. Tất cả đều có
một đặc điểm chung là sử dụng mô hình đa cấp mà cụ thể là mô hình kim tự
tháp để huy động tài chính, lấy tiền của người sau để trả cho người
trước.
"Kiểu kinh doanh này là trái phép, đã bị luật pháp nghiêm cấm. Tuy
nhiên, do Bộ luật Hình sự đã xóa bỏ tội "kinh doanh trái phép" nên hiện
nay chúng ta không có chế tài để xử lý các hành vi này ngay từ khi chúng
mới manh nha xuất hiện. Cơ quan chức năng chỉ có thể vào cuộc khi các
dấu hiệu lừa đảo đã tương đối rõ, mà khi đó thì đã quá muộn," ông Tuấn
cho hay.
Trước đó, ngày 9/3/2016, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ban hành Chỉ
thị số 02/CT-BCT về việc tăng cường công tác kiểm tra, giám
sát xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động bán hàng đa cấp.
Mặc dù đã có sự vào cuộc quyết liệt, nhưng theo ý kiến phản ánh từ nhiều
Sở Công Thương, việc kiểm tra, giám sát hoạt động bán hàng đa cấp đang
gặp nhiều khó khăn. Trong nhiều trường hợp, Sở Công Thương không thể
liên hệ được với người đại diện của doanh nghiệp tại địa phương cũng
như không thể xác định được địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp tại địa
phương.
Bên cạnh đó, do được thực hiện tại các địa điểm riêng tư nên rất khó
kiểm soát về nội dung và càng khó thu thập được chứng cứ để xử phạt
người tham gia trong trường hợp người tham gia đó nói sai, nói quá về
công dụng của sản phẩm cũng như lợi ích của việc tham gia bán hàng đa
cấp để dụ dỗ khách hàng mua hàng hoặc tham gia vào mạng lưới do mình xây
dựng.
Trước thực tế trên, lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết sẽ sớm trình Chính
phủ ban hành Nghị định sửa đổi Nghị định 42/2014/NĐ-CP nhằm hoàn thiện
khung khổ pháp lý quản lý hoạt động bán hàng đa cấp.
Cụ thể, theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, việc sửa Nghị định
42/CP nhằm bám sát các yêu cầu của thực tế kinh doanh bán hàng đa cấp,
hướng đến mục tiêu nghiêm minh, không cho phép nghĩ đến việc trục lợi.
Quan trọng hơn, việc sửa Nghị định 42/CP nhằm kiểm soát tốt hơn các hình
thức bán hàng đa cấp biến tướng thời gian qua như: kinh doanh tiền ảo,
huy động tài chính bất hợp pháp… hướng tới mục tiêu phát triển thương
mại bền vững./.
Tính đến đầu tháng 9/2016, số lượng doanh nghiệp có Giấy chứng nhận Bán
hàng đa cấp đang hoạt động là 50 doanh nghiệp, giảm 17 doanh nghiệp so
với năm 2015. Trong đó, có 09 doanh nghiệp bị thu hồi Giấy chứng nhận,
06 doanh nghiệp có Giấy chứng nhận bị chấm dứt hiệu lực và 02 doanh
nghiệp tạm ngừng hoạt động/.
Theo TTXVN