Sáng ngày 23/3 tại Hà Nội, Chương trình Chống lao Quốc gia tổ chức Sự kiện hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống lao (24/3), Sơ kết 5 năm triển khai Chiến lược Quốc gia phòng, chống lao và Phát động Chương trình hành động quốc gia chấm dứt bệnh lao đến năm 2030.

Tham dự Hội nghị có đồng chí Vũ Đức Đam, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; Đồng chí  Nguyễn Thị Kim Tiến, Ủy viên Ban cán sự Đảng, Bộ trưởng Bộ Y tế cùng khoảng 500 đại biểu đại diện cho Văn phòng Chính phủ, các Bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương, Ủy ban nhân dân, Sở Y tế, Chương trình chống lao các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các đối tác trong nước và quốc tế.

Chủ đề của Ngày Thế giới phòng, chống lao năm 2019 trên thế giới – “It’s time!” - “Đã đến lúc cùng hành động để chấm dứt bệnh lao” - nhấn mạnh vào sự cấp bách trong việc hành động, thực hiện các cam kết của các nhà lãnh đạo toàn cầu nhằm: Mở rộng quy mô tiếp cận phòng ngừa và điều trị bệnh lao; Tiếp tục xây dựng trách nhiệm giải trình; Đảm bảo nguồn lực tài chính đầy đủ và bền vững bao gồm cả cho nghiên cứu; Chấm dứt sự kỳ thị, phân biệt đối xử với người bệnh; thúc đẩy hành động nhân quyền, lấy người bệnh làm trung tâm.

Riêng tại Việt Nam, chủ đề Ngày Thế giới phòng, chống lao của năm nay là: “Đã đến lúc cùng hành động để chấm dứt bệnh lao tại Việt Nam vào năm 2030”. Chủ đề muốn nêu rõ định hướng và mục tiêu cụ thể đó là cơ bản chấm dứt bệnh lao tại Việt Nam vào năm 2030, tức là với dân số 100 triệu thì cả nước chỉ còn 1.000 người mắc lao 1 năm.

Hiện nay, bệnh lao vẫn là một trong các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trên thế giới. Mỗi ngày, khoảng 4.500 người tử vong vì căn bệnh trên và có đến gần 30.000 người nhiễm bệnh.

Tại Việt Nam, nước ta vẫn nằm trong TOP 30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao nhất thế giới, đứng thứ 16 về số người mắc lao cao và đứng thứ 15 gánh nặng lao kháng đa thuốc. Trong đó, 64% bệnh nhân lao thường và 98% bệnh nhân lao kháng thuốc phải chịu gánh nặng chi phí thảm họa. 70% người mắc lao ở trong độ tuổi lao động. Vì vậy, lao thực sự là một vấn đề ảnh hưởng đến kinh tế từng gia đình nói riêng và đất nước nói chung.

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2018, ước tính số liệu năm 2017, Việt Nam có 124.000 người mắc lao mới. Chương trình Chống lao Quốc gia đã phát hiện được khoảng hơn 100.000 người mắc lao, còn lại hơn 20.000 người chưa được phát hiện trong cộng đồng. Số người chết do lao năm 2017 ở Việt Nam ước tính là 12.000 người, cao hơn nhiều so với con số tử vong do tai nạn giao thông.

Tuy nhiên, chúng ta có nhiều điều kiện thuận lợi chấm dứt căn bệnh này. Trong 10 năm qua, dựa trên các nghiên cứu điều tra toàn quốc lần 1 năm 2007 và lần 2 năm 2017 và các nghiên cứu phụ trợ, bệnh lao ở Việt Nam đã giảm được 31%, trung bình 3,8% một năm. Những năm gần đây, tốc độ giảm nhanh hơn, nhất là sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược Quốc gia phòng, chống lao đến năm 2020, tầm nhìn 2030.

Bên cạnh đó, đến nay, Việt Nam đã làm chủ được các kỹ thuật phát hiện, chẩn đoán, điều trị với kết quả cao, đã xây dựng được một hệ thống mạng lưới mạnh từ trung ương đến địa phương. Đây là một kết quả rất đáng mừng, nếu so sánh với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới.

Tổ chức Y tế thế giới nhận định Việt Nam đang trên con đường chấm dứt bệnh lao, hội tụ gần đủ các yếu tố để chấm dứt bệnh lao vào năm 2030.

Dù vậy, Chương trình Chống lao hiện nay vẫn gặp nhiều thách thức, nhất là việc duy trì bền vững tất cả những điều kiện thuận lợi hiện nay, những thành quả đã đạt được cho đến năm 2030. Thách thức thứ hai cùng vô cùng quan trọng đó là sự vào cuộc và hưởng ứng của cả cộng đồng, chủ động tham gia tìm kiếm dịch vụ khám và điều trị bệnh lao, vượt qua mọi rào cản từ cả phía người bệnh cũng như thầy thuốc và xã hội.

Để Việt Nam sớm hoàn thành sứ mệnh phòng, chống lao, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý bổ sung công tác phòng chống lao vào Uỷ ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng chống tệ nạn ma tuý, mại dâm. Để kiện toàn Uỷ ban Quốc gia theo hướng trên, Thủ tướng Chính phủ đã giao Văn phòng Chính phủ chủ trì phối hợp cùng Bộ Y tế, Bộ Công an, Bộ Lao động thương binh và xã hội nghiên cứu, triển khai thực hiện.

Trong sự kiện lần này, thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chính thức phát động hưởng ứng Ngày Thế giới phòng, chống lao năm 2019 và giao nhiệm vụ xây dựng Chiến lược và Chương trình hành động quốc gia chấm dứt bệnh lao đến năm 2030.

Cũng trong sáng nay, Bệnh viện Phổi Trung ương - Chương trình Chống lao Quốc gia cũng tổ chức trao giải Cuộc thi sáng tác về chủ đề “Cùng hành động để chấm dứt bệnh lao ở Việt Nam”. Cuộc thi đã nhận được gần 100 tác phẩm dự thi  và Ban Tổ chức đã lựa chọn 20 tác phẩm xuất sắc nhất để trao giải.

Duy Phong