Trải qua chặng đường chiến đấu, xây dựng và trưởng thành đầy gian lao thử thách, cùng với quân dân cả nước, lực lượng Dân quân tự vệ Việt Nam đã giành nhiều thắng lợi vẻ vang. Trong Cách mạng tháng Tám năm 1945, các đội dân quân tự vệ và du kích Việt Nam là lực lượng xung kích quan trọng, làm nòng cốt cùng toàn dân tiến hành thắng lợi tổng khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền trong cả nước. Tiếp đó dân quân tự vệ đã góp phần to lớn trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, cùng toàn dân giành độc lập dân tộc, thống nhất nước nhà; tham gia xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, được nhân dân hết lòng nuôi dưỡng và đùm bọc, lực lượng dân quân tự vệ đã không ngừng phát huy bản chất cách mạng tốt đẹp, từng bước xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, xứng đáng với lời khen của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Dân quân tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là bức tường sắt của Tổ quốc. Vô luận địch nhân hung bạo thế nào, hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã”.
​

Tháng 8 năm 1945, lực lượng dân quân tự vệ đã cùng toàn dân thực hiện thắng lợi cuộc Tổng khởi nghĩa giành độc lập

Trong suốt tiến trình lịch sử cách mạng, truyền thống vẻ vang của lực lượng dân quân tự vệ đã được các thế hệ dân quân du kích, tự vệ dày công xây đắp, bảo vệ và phát huy lên những tầm cao mới, xứng đáng là một lực lượng vô địch của dân tộc Việt Nam anh hùng. Từ vị trí, vai trò to lớn đó, Đảng, Nhà nước đã quyết định chọn ngày 28 tháng 3 hàng năm là Ngày Truyền thống của lực lượng Dân quân tự vệ Việt Nam.

Hội thảo khoa học là một trong những hoạt động thiết thực hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày Truyền thống lực lượng Dân quân tự vệ Việt Nam, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân; hun đúc tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, lòng tự hào, ý chí độc lập, tự chủ, tinh thần quật khởi và truyền thống đại đoàn kết toàn dân tộc, nhằm thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn mới.

Thiếu tướng Nguyễn Duy Nguyên cho rằng: Hội thảo lần này nhằm khẳng định và tập trung làm sáng tỏ thêm các vấn đề như: Tư tưởng và quan điểm quân sự của Đảng về xây dựng các lực lượng vũ trang cách mạng; sự ra đời của lực lượng dân quân tự vệ khẳng định tầm nhìn chiến lược, sự lãnh đạo đúng đắn, tài giỏi của Đảng và lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc; lịch sử xây dựng, tinh thần đoàn kết, chiến đấu và trưởng thành của lực lượng dân quân tự vệ gắn liền với sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất nước nhà, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam; Đúc kết những bài học kinh nghiệm quý báu và truyền thống vẻ vang của lực lượng dân quân tự vệ trong 80 năm qua, vận dụng và phát huy trong sự nghiệp xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong gian đoạn hiện nay.

Thiếu tướng Nguyễn Duy Nguyên tin tưởng Hội thảo khoa học “Dân quân tự vệ Việt Nam - Lực lượng vô địch của dân tộc anh hùng” sẽ góp phần quan trọng giáo dục truyền thống cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ; xây dựng Dân quân tự vệ Việt Nam ngày càng vững mạnh, tăng cường quốc phòng, an ninh trong thời kỳ hội nhập khu vực và thế giới, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa./.