Với vai trò là cơ quan chủ trì rà soát việc thực hiện thỏa thuận công nhận lẫn nhau và Khung tham chiếu Trình độ trong ASEAN, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB-XH Nguyễn Thị Hà cho biết, đây là Hội thảo khởi động cho việc triển khai thực hiện Khung tham chiếu trình độ (AQRF) và các Thỏa thuận công nhận lẫn nhau (MRA), là tiền đề cho các cuộc thảo luận sâu hơn nữa trong thời gian tới. Theo đó, hướng đến việc tạo ra nhiều cơ hội việc làm người lao động.

Hiện nay, các nước thành viên ASEAN đang áp dụng Thỏa thuận công nhận lẫn nhau trong phạm vi của 8 lĩnh vực ngành nghề gồm: y khoa, nha khoa, điều dưỡng, kỹ sư, kiến trúc sư, kế toán, khảo sát và du lịch. Song trên thực tế việc tiếp cận các cơ hội việc làm đối với mỗi quốc gia thành viên thực sự không dễ dàng, nhất là với những quốc gia có xuất phát điểm kinh tế, trình độ, chất lượng nhân lực thấp.

Trong tiến trình chung của khu vực, hiện Khung trình độ quốc gia Việt Nam gồm 8 bậc đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 1982 ngày 18/10/2016. Khung trình độ quốc gia đảm bảo thiết lập mối quan hệ giữa các trình độ Việt Nam với Khung trình độ quốc gia của các nước khác thông qua khung tham chiếu trình độ ASEAN và khung trình độ quốc tế làm cơ sở thực hiện công nhận lẫn nhau về trình độ.

Tuy nhiên, việc thực hiện Khung trình độ quốc gia tại Việt Nam hiện gặp một số thách thức như: Việc triển khai mất nhiều thời gian và đòi hỏi nhiều nguồn lực; cần phát triển hệ thống đảm bảo chất lượng; cần có sự tham gia chặt chẽ của nhà tuyển dụng và các bên liên quan. Việc triển khai các Thỏa thuận công nhận lẫn nhau tại Việt Nam trong những năm vừa qua, đặc biệt sau khi Cộng đồng Kinh tế ASEAN ra đời đang được các Bộ ngành, các trường Đại học, trường nghề và cộng đồng doanh nghiệp đặc biệt quan tâm.

Nói về tiến độ thực hiện MRA và AQRF trong ASEAN, chuyên gia cao cấp về kỹ năng và việc làm của ILO Akiko Sakamoto cho biết, Cộng đồng AEC cho phép dịch chuyển lao động có tay nghề, nhưng mỗi ngành nghề lại có những điều kiện riêng mà các nước phải thỏa thuận để công nhận lẫn nhau về tiêu chuẩn kỹ năng nghề, xây dựng khung đánh giá tiêu chuẩn thống nhất. Trong khi đó, khung trình độ quốc gia hiện nay trong khối ASEAN vẫn tồn tại khoảng cách. Chưa kể, việc dịch chuyển nội khối còn hạn chế, chưa thông suốt bởi các nước đã có những sự phòng vệ nhất định.

Đồng quan điểm, Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học dạy nghề, Tổng cục Giáo dục Nghề nghiệp (Bộ LĐ-TB-XH) Nguyễn Quang Việt khẳng định, MRA và AQRF là một công cụ quan trọng trong việc thúc đẩy lao động dịch chuyển lớn hơn trong khu vực, tuy nhiên quốc gia nào cũng có rào cản nhất định như thể chế chính trị, văn hóa xã hội, ngôn ngữ.

“Mục đích của AQRF là tạo điều kiện so sánh, đối chiếu các trình độ xuyên quốc gia; hỗ trợ công nhận các trình độ; thúc đẩy học tập suốt đời; khuyến khích phát triển các cách tiếp cận quốc gia để hợp thức kết quả học tập ngoài giáo dục chính quy; thúc đẩy dịch chuyển lao động; khuyến khích sự lưu động của giáo dục và người học; dẫn đến các hệ thống trình độ được hiểu biết tốt hơn; tăng cường các hệ thống trình độ có chất lượng cao hơn”, ông Nguyễn Quang Việt nhấn mạnh.

Hội thảo thu hút sự tham dự của đông đảo các chuyên gia, tổ chức quốc tế như ILO, IOM, EU, GIZ…, đại diện các Bộ ngành, các trường Đại học và trường nghề tại Hà Nội./.

T. Bình