* Tuyên truyền sâu, rộng và bài bản
Với các chương trình phát thanh bằng 12 thứ tiếng Việt và nước ngoài cùng Trang Thông tin điện tử đối ngoại vovworld.vn, Hệ Phát thanh đối ngoại quốc gia (kênh VOV5) Đài Tiếng nói Việt Nam là kênh thông tin đối ngoại của quốc gia thông tin nhanh, hiệu quả đến các nước ở các châu lục. Các sự kiện lớn của đất nước; các hoạt động đối ngoại của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước; quan hệ hữu nghị và hợp tác về kinh tế, đầu tư, quốc phòng, an ninh giữa Việt Nam với các nước; vấn đề chủ quyền lãnh thổ và lãnh hải… luôn được thông tin kịp thời, chuyên sâu đến bạn nghe đài trong, ngoài nước. Các vấn đề về ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, đảm bảo an sinh xã hội, tái cơ cấu các doanh nghiệp, các chính sách đối với nạn nhân da cam/điôxin, đối với đồng bào các dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, đối với những người có công, những người nghèo trong bối cảnh kinh tế khó khăn cũng được tập trung tuyên truyền sâu và có bài bản. Các thành tựu kinh tế xã hội, xóa đói giảm nghèo, phong tục, tập quán, đất nước, con người Việt Nam cũng được tuyên truyền hàng tuần…
Bà Nguyễn Thị Thúy Lan, Phó giám đốc Hệ Phát thanh đối ngoại quốc gia khẳng định: Những năm qua, kênh VOV5 luôn đổi mới, thay thế một số chuyên mục cũ, xây dựng một số chuyên mục mới như “Khám phá Việt Nam”, “Sắc màu 54 dân tộc Việt Nam”… để tuyên truyền, giới thiệu về đất nước hiệu quả và mang tính đối ngoại hơn. Nội dung, hình thức thể hiện đa dạng của các chuyên mục này đã giúp mang đến một sắc thái mới trong tuyên truyền đối ngoại trên kênh VOV5. Hệ Phát thanh đối ngoại cũng đổi mới một bước giao diện trang thông tin điện tử đối ngoại vovworld.vn; tăng cường đưa tin, bài, ảnh, phóng sự ảnh và tin truyền hình, video clip ca nhạc, giới thiệu đất nước, con người, văn hoá, phong tục tập quán của Việt Nam trên trang này song song với việc văn bản hóa các chương trình phát thanh hằng ngày bằng 12 thứ tiếng (Việt, Anh, Pháp, Nga, Nhật, Đức, Trung quốc, Tây ban nha, Lào, Thái Lan, Campuchia, Indonesia). Các chương trình phát thanh cũng được phát trực tiếp và duy trì trong vòng 7 ngày trên trang thông tin điện tử đối ngoại. Hiện nay trang vovworld.vn đã có độc giả, thính giả của 163 nước truy cập. Trung bình mỗi năm có hơn 9.000 thính giả từ hơn 70 quốc gia và vùng lãnh thổ gửi thư, email về Hệ Phát thanh đối ngoại quốc gia thể hiện sự quan tâm, yêu thích các chương trình đã được phát.
* Thêm nhiều chương trình mới mang đặc thù đối ngoại
Những năm gần đây, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế ngày càng được nâng cao, hoạt động đối ngoại của đất nước ngày càng phong phú. Trước tình hình mới này, Kênh truyền hình đối ngoại (kênh VTV4) Đài Truyền hình Việt Nam xác định nhiệm vụ thông tin đối ngoại đặt ra cho kênh ngày càng lớn.
Bà Tào Thanh Xuân, Trưởng Ban truyền hình đối ngoại Đài Truyền hình Việt Nam chia sẻ: Để thực hiện tốt nhiệm vụ thông tin đối ngoại, bên cạnh các chương trình truyền hình đã được phát sóng từ nhiều năm nay, thời gian gần đây, kênh VTV4 đã tập trung xây dựng thêm những chương trình mới mang đặc thù đối ngoại với các mảng nội dung chuyên sâu về chủ quyền biển đảo của Việt Nam, về thành tựu quyền con người, các hoạt động đối ngoại của Việt Nam, tình yêu quê hương đất nước, cuộc sống, tâm tư, tình cảm của kiều bào. Cùng với việc xây dựng thêm các chương trình mới, VTV4 chuyển hướng, đổi mới nội dung và hình thức thể hiện đối với các chương trình đã có tuổi đời nhiều năm, để các chương trình này trở nên hấp dẫn hơn, mang hơi thở của cuộc sống, vừa làm tốt nhiệm thông tin đối ngoại, nêu được vấn đề mà người Việt Nam ở nước ngoài và khán giả quốc tế quan tâm, vừa là món ăn tinh thần không thể thiếu của khán giả.
Khán giả có thể thấy hiệu quả những đổi mới của kênh truyền hình đối ngoại VTV4 qua hàng loạt các chương trình bằng tiếng Việt và các thứ tiếng như: Gặp gỡ khán giả VTV4; Chân dung cuộc sống; Núi sông bờ cõi; Việt Nam 7 ngày; Việt Nam và thế giới, Khám phá Việt Nam, Talk Vietnam… Đây là những chương trình có sức lan tỏa, được khán giả đánh giá cao về chất lượng.
Trưởng Ban truyền hình đối ngoại Tào Thanh Xuân cho biết thêm: Là kênh truyền hình có nhiều năm kinh nghiệm làm thông tin đối ngoại, VTV4 hiện sản xuất 13 bản tin với 6 thứ tiếng: Việt, Anh, Pháp, Nga, Trung, Nhật và 12 chuyên mục hàng tuần bằng tiếng Việt và tiếng Anh. Tuy nhiên, để hoạt động thông tin đối ngoại thực sự có hiệu quả, Ban lãnh đạo VTV4 cho rằng điều quan trọng không phải là số lượng chương trình mà chính là tính hiệu quả của các chương trình.
Chính vì vậy, những đổi mới của VTV4 không chạy theo số lượng mà tập trung xây dựng những chương trình chất lượng, đầu tư chiều sâu, thực sự hấp dẫn, có đẳng cấp và thương hiệu. Một trong những yếu tố để nâng cao chất lượng chương trình là đầu tư vào công tác thể hiện và hình ảnh. Ngày nay không khó để có thể nhìn thấy hình ảnh tác nghiệp của ê kíp sản xuất chương trình của VTV4 với sự chuyên nghiệp gồm nhiều vị trí sản xuất chuyên sâu như tổ chức sản xuất, đạo diễn, biên tập, quay phim và kỹ thuật, đi kèm với các thiết bị chuyên dụng đặc thù như ray, cẩu, flycam…
* Đổi mới để chủ động trong thông tin
Thành lập năm 1951, Báo Nhân Dân luôn làm tốt nhiệm vụ tuyên truyền đối ngoại. Trong đó, tuyên truyền về quan hệ của Việt Nam với các quốc gia trên thế giới, về vấn đề quốc tế… là những thế mạnh của Báo Đảng trong nhiều năm qua. Các chuyến thăm nước ngoài của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam và chuyến thăm Việt Nam của nguyên thủ, lãnh đạo các nước, các tổ chức quốc tế được tuyên truyền có trọng tâm, trọng điểm. Những dấu ấn ngoại giao của các nhà lãnh đạo Việt Nam tại các diễn đàn quốc tế, điển hình là việc Việt Nam ứng cử thành công vào Hội đồng Nhân quyền Liên hiệp quốc, Thủ tướng Việt Nam phát biểu tại Diễn đàn Sangri La, tại phiên họp của Đại hội đồng Liên hiệp quốc và các Hội nghị quốc tế… được đặc biệt chú trọng tuyên truyền. Các năm quan hệ ngoại giao Việt Nam-Nhật bản, Việt Nam-Ấn độ, Việt Nam-Cộng hòa Pháp… cũng được nhấn mạnh, tuyên truyền với các chương trình đặc biệt, dài hơi. Nhiều sự kiện trên thế giới như cuộc chiến chống Nhà nước Hồi giáo (IS), khủng hoảng kinh tế tại Hy lạp, hòa bình ở Trung đông, khủng hoảng chính trị ở Syria, Ai cập, quan hệ Trung- Nhật- Hàn liên quan đến các hòn đảo tranh chấp, quan hệ Trung quốc- ASEAN và các nước xung quanh vấn đề biển Đông, tình hình Ucraina… được thông tin một cách khách quan, đầy đủ và bình luận kịp thời. Các tin, bài này đều được sản xuất theo quan điểm đối ngoại của Đảng, Nhà nước Việt Nam nên có tính chất định hướng dư luận cao, gián tiếp tuyên truyền đến thính giả nước ngoài các chủ trương, đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước Việt Nam.
Ông Nguyễn Đồng Tâm,Trưởng Ban Thời sự-Quốc tế, đơn vị được giao thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền đối ngoại của Báo Nhân Dân cho biết: Những năm gần đây, thông tin đối ngoại của Báo luôn được đổi mới, mềm dẻo hơn. Trước mỗi sự kiện, Ban Thời sự-Quốc tế đều chủ động xây dựng kế hoạch, trình Ban Biên tập phê duyệt, tổ chức thực hiện thống nhất, hiệu quả. Điển hình như sự kiện kỷ niệm 70 năm chiến thắng trong chiến tranh vệ quốc vĩ đại, Ban Thời sự-Quốc tế đã xây dựng kế hoạch tuyên truyền từ trước đó hơn 1 tháng, phân công phóng viên phụ trách viết, sưu tầm tư liêu, đặt bài chuyên gia… Kết quả là trang 4 số báo ra ngày 9/5 có bài chân trang về Chiến thắng trong chiến tranh vệ quốc; bài phỏng vấn Đại sứ Liên Bang Nga tại Việt Nam; bài về trận chiến Xta-lin-grát, chiến thắng vĩ đại trên sông Von-ga; bài tư liệu về Chiến thắng trong chiến tranh vệ quốc vĩ đại. Dịp kỷ niệm 125 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh, số báo ngày 18/5 sẽ có bài Bác Hồ trong lòng nước Pháp; số báo ngày 19/5 có sự góp mặt của bài “Những ngày Bác Hồ ở Thái Lan”…
* Giải thưởng khích lệ đổi mới
Cùng với các cơ quan báo chí, hoạt động đổi mới trong thông tin đối ngoại cũng được các cơ quan quản lý nhà nước, ban ngành chức năng ngày càng quan tâm. Đặc biệt, năm 2015, Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại (dành cho lĩnh vực báo chí) được Ban Tuyên Giáo Trung ương và Ban chỉ đạo Công tác thông tin đối ngoại tổ chức trên quy mô toàn quốc, Thông tấn xã Việt Nam được giao làm cơ quan thường trực giải. Lần đầu tiên được tổ chức, giải góp phần ghi nhận, tôn vinh các tác giả, nhóm tác giả và tác phẩm xuất sắc trên lĩnh vực thông tin đối ngoại trong năm 2014. Đây có thể coi là nét mới trong quản lý, chỉ đạo cũng như khuyến khích hoạt động thông tin đối ngoại của các đơn vị báo chí, động viên người làm báo thông tin đối ngoại có những sáng tác chất lượng, mang hơi thở cuộc sống, thể hiện đúng chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước trong xây dựng, phát triển đất nước.
Hưởng ứng Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại lần thứ nhất năm 2014, rất nhiều tác phẩm báo chí đã được gửi đến tham dự; đặc biệt trong đó, kênh VTV4 đã lựa chọn, gửi tham gia với số lượng lớn, hơn 20 tác phẩm. Đây là những chương trình hay, đầu tư công phu nhất trong năm 2014. Các tác phẩm được chọn tham dự giải chủ yếu là những chuyên mục phục vụ các đợt tuyên truyền lớn như: Kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, Ngày vì nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam, 70 năm thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam…
Kênh VOV5 cũng lựa chọn, gửi tham gia 7 tác phẩm tiêu biểu. Đáng chú ý trong đó là các tác phẩm: Nhà báo Venezuela và bức ảnh về Hà Nội; Cô gái Nga đóng phim về Điện Biên Phủ; Loạt bài về thành tựu nhân quyền Việt Nam; Quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ phát triển toàn diện sau 20 năm bình thường hóa quan hệ thương mại; Loạt bài đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo Việt Nam./.
TTX