Ngày 10/4, tại Hà Nội, Bộ Giáo dục và Đạo tạo đã tổ chức hội thảo “Đổi mới kiểm tra, đánh giá chất lượng học tập môn Ngữ văn trong trường phổ thông” nhằm nghiên cứu cơ sở lý luận và xây dựng kế hoạch triển khai việc đổi mới phương thức kiểm tra, đánh giá chất lượng học tập môn Ngữ văn theo định hướng phát triển năng lực người học, với cách thức xây dựng câu hỏi, đề thi và đáp án theo hướng “mở”.

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Vinh Hiển cho biết, đổi mới kiểm tra, đánh giá là động lực mang tính đột phá thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học. Trong những năm gần đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã thường xuyên chỉ đạo các cơ sở giáo dục triển khai mạnh mẽ việc đổi mới kiểm tra, đánh giá chất lượng học tập của học sinh, theo hướng kiểm tra, đánh giá khả năng vận dụng sáng tạo kiến thức đã học của học sinh, khắc phục việc ghi nhớ máy móc, không nắm vững bản chất. Các hình thức kiểm tra, đánh giá đều hướng tới phát triển năng lực của học sinh, coi trọng đánh giá thường xuyên để giúp đỡ học sinh về phương pháp học tập, động viên sự cố gắng, hứng thú học tập của các em trong quá trình dạy học. Đối với môn Ngữ văn, cần nâng cao yêu cầu vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tăng cường ra các câu hỏi mở để học sinh bày tỏ chính kiến của mình về các vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội. .

Ngữ văn là môn học gắn liền với khả năng sử dụng, trau dồi và phát huy tinh hoa tiếng mẹ đẻ, đồng thời cũng là phương tiện đặc thù để tiếp cận văn học và văn hóa nhân loại; góp phần bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm và các phẩm chất cao đẹp của học sinh. Vì vậy, các đại biểu cho rằng, việc đánh giá năng lực ngữ văn là một việc không dễ. Do đó, việc thảo luận về cơ sở lý luận, cách thức, lộ trình đổi mới kiểm tra đánh giá như thế nào là vấn đề quan trọng và bức thiết.

Tham luận của các nhà quản lý, nhà khoa học và các thầy cô giáo tại hội thảo đã chỉ rõ, việc kiểm tra đánh giá chất lượng học tập môn Ngữ văn ở nhà trường phổ thông hiện nay chưa phát huy được năng lực của học sinh do còn thiên về kiểm tra việc ghi nhớ kiến thức, tái hiện, làm theo, chép lại… Học tác phẩm nào thi đúng tác phẩm đó, chưa đánh giá đúng sự vận dụng kiến thức, chưa chú trọng việc đánh giá thường xuyên trên lớp học và sử dụng kết quả đánh giá để điều chỉnh nội dung, phương pháp dạy học. Khi chấm bài, giáo viên thường tìm ý theo đáp án để cho điểm, chưa chú ý về logic, mạch kiến thức trong quá trình lập luận của học sinh. Việc xây dựng câu hỏi và đề thi bước đầu có hướng mở nhưng bản chất vẫn gò bó theo một định hướng, chủ đề do giáo viên qui định. Giáo viên còn chưa tôn trọng hoặc lúng túng, đánh giá chưa đúng mức những sáng tạo riêng, thiên hướng và năng khiếu ngữ văn của học sinh...

Trước thực trạng trên, các đại biểu cũng đã trao đổi, thảo luận về việc xây dựng các câu hỏi, đề kiểm tra, đề thi và hướng dẫn chấm theo hướng “mở” nhằm phát triển năng lực người học và cách đánh giá năng lực ngữ văn của học sinh trong quá trình dạy học./.