Chủ trì Hội thảo có các đồng chí: GS. TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Thái Thanh Quý, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An; Phan Xuân Thủy, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.
Hội thảo là hoạt động thiết thực kỷ niệm 120 năm Ngày sinh của đồng chí Phùng Chí Kiên (18/5/1901-18/5/2021), nhằm tưởng nhớ, tri ân và tôn vinh cuộc đời cách mạng cao đẹp, những cống hiến to lớn của đồng chí đối với sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng, dân tộc Việt Nam và quê hương Nghệ An. Qua đó góp phần bồi dưỡng, giáo dục truyền thống, lý tưởng cách mạng và nâng cao ý thức, tinh thần trách nhiệm cho các cán bộ, đảng viên, đặc biệt là thế hệ trẻ, phấn đấu xây dựng một Việt Nam “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội, hoàn thành tâm nguyện của các bậc anh hùng, những người đã cống hiến, hy sinh trọn đời mình cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc.
Phát biểu khai mạc và đề dẫn Hội thảo, GS.TS Nguyễn Xuân Thắng cho biết, trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, đồng chí Phùng Chí Kiên đã vượt qua mọi gian khổ, hiểm nguy để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Hai lần bị bắt giam, đày ải trong chốn lao tù tàn bạo của chính quyền Tưởng Giới Thạch và thực dân Anh, đồng chí luôn vững vàng tinh thần cách mạng, giữ vững khí tiết của người cộng sản. Hoạt động trong hoàn cảnh bí mật, đầy gian nguy, thách thức, đồng chí vẫn luôn kiên định với mục tiêu, lý tưởng và con đường đã chọn, hết mực trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, nêu tấm gương sáng về tinh thần kiên trung, bất khuất của người cộng sản. Với 16 năm hoạt động cách mạng liên tục, kể từ khi được giác ngộ lý tưởng đấu tranh giải phóng dân tộc cho đến hơi thở cuối cùng, đồng chí đã có những cống hiến to lớn đối với sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Đồng chí là nhà lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng và cách mạng Việt Nam, người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhà chính trị, quân sự song toàn, người chiến sĩ kiên cường của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế.
Theo đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, hình ảnh đồng chí Phùng Chí Kiên dù bị kẻ địch phục kích bắn trọng thương, vẫn kiên quyết ở lại đánh chặn địch để đồng đội rút lui, kiên cường chiến đấu đến hơi thở cuối cùng trước mũi súng quân thù là biểu tượng sâu sắc cho bản lĩnh, khí phách và tình cảm cao đẹp của người chiến sĩ cộng sản. Đồng chí ngã xuống nhưng cuộc đời cách mạng cao đẹp, những hoạt động và cống hiến to lớn của đồng chí vẫn sống mãi trong sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc Việt Nam, vẫn mãi là tấm gương đạo đức cách mạng ngời sáng cho các thế hệ cán bộ, đảng viên học tập, noi theo.
Tại điểm cầu tỉnh Nghệ An, đồng chí Thái Thanh Quý khẳng định, đồng chí Phùng Chí Kiên là người chiến sỹ cách mạng tiêu biểu của Đảng; là người con ưu tú của quê hương Nghệ An, suốt đời phấn đấu, cống hiến, hy sinh vì lợi ích của Đảng, của dân tộc. Đồng chí là một tấm gương sáng cho thế hệ trẻ về tinh thần chiến đấu kiên trung, bất khuất, không khuất phục trước kẻ thù, sống anh dũng, chết vẻ vang...; là tấm gương lớn về tinh thần học tập, kiên trì, chịu khó, luôn kết hợp chặt chẽ giữa lý luận với thực tiễn, trở thành nhà lý luận quân sự song toàn của Đảng, có thể làm việc và hoạt động trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong công tác và lối sống đời thường, đồng chí là tấm gương mẫu mực về tinh thần tận tụy, lối sống giản dị, gần gũi, hòa mình với đồng bào, đồng chí. Bản lĩnh, trí tuệ, của đồng chí Phùng Chí Kiên không chỉ là niềm tự hào, góp phần làm rạng danh quê hương, đất nước, mà mãi mãi là tấm gương sáng cho các thế hệ cán bộ và nhân dân Nghệ An noi theo.
“Tự hào là quê hương của đồng chí Phùng Chí Kiên; phát huy những truyền thống tốt đẹp, học tập và làm theo tấm gương của đồng chí Phùng Chí Kiên và các vị cách mạng tiền bối, Đảng bộ và nhân dân Nghệ An không ngừng học tập, nỗ lực thi đua lập nhiều thành tích, hoàn thành thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX (nhiệm kỳ 2020-2025), Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, quyết tâm thực hiện thành công mục tiêu đến năm 2025 Nghệ An trở thành tỉnh khá trong khu vực phía Bắc, năm 2030 trở thành tỉnh khá của cả nước”- Đồng chí Thái Thanh Quý nêu rõ.
Các tham luận gửi tới hội thảo đã tập trung làm sáng rõ những đóng góp, cống hiến của đồng chí Phùng Chí Kiên trên các lĩnh vực, tập trung vào các nội dung trọng yếu sau: đồng chí Phùng Chí Kiên - từ người thanh niên yêu nước trở thành một trong những đảng viên thế hệ đầu tiên của Đảng; nhà chính trị, quân sự song toàn; tấm gương người cộng sản trọn đời phấn đấu, hy sinh vì sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, anh dũng, bất khuất trước kẻ thù; người con ưu tú của quê hương Nghệ An.
Các ý kiến phát biểu tại hội thảo khẳng định những cống hiến, đóng góp của đồng chí Phùng Chí Kiên - tấm gương người cộng sản trọn đời phấn đấu, hy sinh vì sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Là một trong những học viên lớp huấn luyện chính trị do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trực tiếp giảng dạy, đồng chí Phùng Chí Kiên đã thấm nhuần những bài học sâu sắc về tư cách của người cán bộ và tấm gương đạo đức cách mạng rất mực trong sáng, cao đẹp của người thầy, vị lãnh tụ kính yêu. Đồng chí luôn chú trọng tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, nêu cao tinh thần tận trung với đất nước, với Đảng, tận hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì Tổ quốc, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, nêu cao tinh thần quốc tế vô sản trong sáng.
Những cống hiến của đồng chí Phùng Chí Kiên được thể hiện trong xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng Việt Nam, đặc biệt trong việc phát triển, hoàn thiện đường lối chiến lược, sách lược của Đảng, nhất là trong công tác xây dựng đường lối và tổ chức chỉ đạo Cao trào cách mạng dân chủ (1936-1939); xây dựng, củng cố và phát triển tổ chức Đảng ở khu vực biên giới Việt-Trung (1939-1941); tham gia xây dựng, bổ sung đường lối và tổ chức chỉ đạo Cao trào cách mạng giải phóng dân tộc trong năm 1941 ...
Tài năng quân sự của đồng chí Phùng Chí Kiên được bộc lộ rõ nhất trong thời kỳ hoạt động ở Pắc Bó, Cao Bằng. Trên cương vị là Tổng Chỉ huy khu căn cứ Bắc Sơn, đồng chí Phùng Chí Kiên là người có đóng góp trực tiếp vào việc xây dựng "Điều lệ của Việt Nam tiểu tổ du kích cứu quốc," trong đó quy định về mục đích, phương pháp tổ chức, điều lệ kết nạp đội viên, trách nhiệm, tập luyện, vũ khí, kỹ thuật của tiểu tổ du kích cứu quốc. Đồng chí đã truyền đạt cho lực lượng quân đội những kiến thức cơ bản về quân sự, mà trọng tâm là chiến thuật du kích. Một trong những bài học lớn nhất và có giá trị nhất được đồng chí vận dụng một cách sáng tạo vào công việc lúc bấy giờ trên cương vị Chỉ huy trưởng Đội Cứu quốc quân là dựa vào dân, bám trụ vào dân, có dân là có tất cả.
Đồng chí Phùng Chí Kiên tên thật là Nguyễn Vĩ, sinh ngày 18/5/1901 trong một gia đình nông dân tại làng Mỹ Quan Thượng, nay thuộc xã Diễn Yên, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. Vốn là người thông minh, có ý chí, ham học hỏi nhưng lớn lên trong cảnh đất nước bị thực dân Pháp đô hộ, tận mắt chứng kiến bao nỗi đau của quê hương, đất nước, Nguyễn Vĩ đã sớm mang trong mình những khát khao, hoài bão cứu nhà, cứu nước, cứu dân.
Trưởng thành trong quá trình tham gia sinh hoạt, lao động cùng những người lao động, thợ thuyền ở Diễn Châu, đồng chí Phùng Chí Kiên đã sớm giác ngộ, nắm bắt được nhiều thông tin, tiếp cận với nhiều tư tưởng yêu nước tiến bộ, trong đó đặc biệt là tư tưởng cách mạng của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. Năm 1926, đồng chí tham gia hoạt động cách mạng, được cử sang Quảng Châu (Trung Quốc) tham dự lớp huấn luyện chính trị do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trực tiếp đào tạo và đã trở thành một hội viên ưu tú, tích cực của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Sau khóa học, đồng chí được chính lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc lựa chọn, giới thiệu vào học tại Trường Quân sự Hoàng Phố để chuẩn bị nguồn cán bộ quân sự cho cách mạng Việt Nam sau này.
Khi quân đội Tưởng Giới Thạch tiến hành cuộc chính biến phản cách mạng, tổ chức tấn công lực lượng của Đảng Cộng sản Trung Quốc, với tinh thần quốc tế vô sản trong sáng, đồng chí Phùng Chí Kiên và nhiều cán bộ cách mạng Việt Nam đã sát cánh cùng lực lượng cách mạng Trung Quốc kiên quyết chiến đấu chống lại các thế lực phản động. Tháng 12/1927, đồng chí tham gia khởi nghĩa Quảng Châu, hoạt động tại khu Xô viết Hải – Lục – Phong và đến tháng 12/1929, tham gia chiến đấu trong Hồng quân Trung Quốc, trực tiếp chỉ huy một đơn vị chiến đấu chống lại quân đội của Tưởng Giới Thạch.
Với nhiều thành tích trong học tập và chiến đấu, tháng 12/1929, đồng chí Phùng Chí Kiên được kết nạp vào Đảng Cộng sản Trung Quốc. Tháng 12/1930, đồng chí trở lại Hồng Kông hoạt động và được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương - chiến đấu dưới lá cờ vẻ vang của Đảng, vì độc lập của dân tộc và tự do, hạnh phúc của nhân dân.
Tháng 1/1931, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã gửi Phùng Chí Kiên sang học trường Đại học Phương Đông của Quốc tế cộng sản.
Năm 1934, đồng chí Phùng Chí Kiên về Ma Cao, Trung Quốc và tham gia Ban Chỉ huy ở ngoài của Đảng. Tháng 3/1935, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ nhất của Đảng họp ở Ma Cao, Trung Quốc, đồng chí Phùng Chí Kiên được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng và được chỉ định vào Ban Thường vụ của Đảng.
Giữa năm 1937, đồng chí Phùng Chí Kiên được cử về Sài Gòn cùng đồng chí Hà Huy Tập trực tiếp chỉ đạo phong trào cách mạng trong nước. Do yêu cầu mới của cách mạng, cuối năm 1937, Đồng chí quay lại Hồng Kông, Trung Quốc lãnh đạo Ban Chỉ huy ở ngoài của Đảng thay cho đồng chí Lê Hồng Phong về nước hoạt động. Với tư cách là người được Ban Chấp hành Trung ương phân công phụ trách công việc ở ngoài, Đồng chí thường xuyên giữ liên lạc với trong nước, với Đảng Cộng sản Xiêm, Đảng Cộng sản Trung Quốc cho đến cuối tháng 10/1938 khi Đồng chí bị bắt. Sau khi được trả tự do và bị trục xuất khỏi Hồng Kông, đồng chí Phùng Chí Kiên đến tỉnh Quảng Đông, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Giữa năm 1939, Phùng Chí Kiên có mặt tại Côn Minh, sẵn sàng cho những công việc mới của Đảng, của cách mạng trong hoàn cảnh mới.
Đầu năm 1940, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đến Côn Minh, Trung Quốc, thời gian này, đồng chí Phùng Chí Kiên được làm việc gần Người và nhiều lần đưa Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đi thăm và khảo sát những cơ sở cách mạng dọc tuyến đường sắt Côn Minh - Hà Khẩu.
Tháng 6/1940, Pháp đầu hàng Đức, Nhật nhảy vào Đông Dương, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc xem đây như là thời cơ đã từng mong đợi cho việc trở về nước của mình, Người cùng với Ban Chỉ huy ở ngoài lựa chọn địa điểm trở về Tổ quốc.
Ngày 28/1/1941, đồng chí Phùng Chí Kiên cùng Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc về Pắc Bó, tỉnh Cao Bằng. Ở đây, đồng chí hoạt động bên cạnh Người và đã góp phần quan trọng vào việc xây dựng, bảo vệ khu căn cứ. Để có tài liệu giảng dạy cho cán bộ địa phương, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc giao đồng chí Phùng Chí Kiên soạn thảo các bài viết về “Con đường giải phóng dân tộc”, trong đó có nội dung về đấu tranh vũ trang, chiến tranh cách mạng, chiến thuật chiến tranh du kích, đồng thời tổ chức các lớp huấn luyện quân sự cho các địa phương ở Cao Bằng, đào tạo cán bộ Việt Minh cho các tỉnh Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn và các tỉnh miền xuôi.
Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ VIII (tháng 5/1941), đồng chí Phùng Chí Kiên được bầu lại vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng và được phân công phụ trách công tác quân sự Đảng, trực tiếp chỉ đạo khu căn cứ Bắc Sơn - Võ Nhai và Đội Cứu quốc quân.
Tháng 9/1940, khởi nghĩa Bắc Sơn nổ ra, gây tiếng vang lớn trong cả nước, làm thực dân Pháp ra sức tìm cách đối phó. Cuối tháng 6/1941, chúng mở cuộc càn quét lớn vào khu căn cứ cách mạng của ta nhằm bắt các đồng chí lãnh đạo Đảng, tiêu diệt cơ quan đầu não của Việt Minh và lực lượng vũ trang cách mạng mới hình thành. Đồng chí Phùng Chí Kiên chỉ huy đội Cứu quốc quân Bắc Sơn chiến đấu, phá một số trận càn lớn của Pháp. Do chênh lệch lực lượng và vũ khí, Ban lãnh đạo căn cứ Bắc Sơn - Võ Nhai quyết định để lại một tiểu đội chặn đối phương, còn hai tiểu đội phá vòng vây, rút lên Cao Bằng để bảo toàn lực lượng.
Ngày 19/8/1941, cánh quân do đồng chí Phùng Chí Kiên và Lương Văn Tri (Ủy viên thường vụ Xứ ủy Bắc Kỳ) chỉ huy qua Pò Kép (châu Na Rì, Bắc Kạn) thì bị địch phục kích, nhưng đơn vị thoát được. Ngày 21/8, đơn vị lại bị phục kích tại xã Bằng Đức trên đường đi Cao Bằng. Mặc dù bị thương nặng, đồng chí Phùng Chí Kiên vẫn giữ chặt khẩu súng, bắn chặn quân địch để đồng đội thoát khỏi vòng vây. Bắn hết viên đạn cuối cùng, đồng chí sa vào tay giặc.
Ngày 22/8/1941, địch chặt đầu Đồng chí rồi đem cắm ở đầu cầu Ngân Sơn để hòng uy hiếp tinh thần cán bộ và nhân dân địa phương.
Ngày 23/9/1947, ghi nhận công lao của đồng chí Phùng Chí Kiên trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 89/SL truy phong cấp tướng cho đồng chí Phùng Chí Kiên. Đây là sắc lệnh phong tướng đầu tiên của Nhà nước ta.
Tháng 11/2003, Đảng, Chính phủ ra quyết định công nhận đồng chí Phùng Chí Kiên là nguyên Ủy viên Thường vụ Trung ương Đảng (khóa I), cán bộ lãnh đạo quân đội cấp tướng, liệt sĩ hy sinh anh dũng trong chiến đấu.
|
Thu Hằng