Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng nói chung, đổi mới phương thức lãnh đạo bằng nghị quyết nói riêng, là một nội dung quan trọng được Hội nghị Trung ương 6, khóa XIII của Đảng tập trung thảo luận, gợi mở nhiều vấn đề mới. Đáng chú ý là các đồng chí Trung ương đã thẳng thắn đúc rút: Để sớm đưa nghị quyết vào cuộc sống thì trước hết phải đưa cuộc sống vào nghị quyết!
Có nghĩa là phải lấy thực tiễn làm căn cứ, cơ sở quan trọng để xây
dựng nghị quyết; là môi trường, điều kiện vận hành nghị quyết; đồng thời
là thước đo, chân lý kiểm nghiệm tính khả thi, hiệu quả lãnh đạo bằng
nghị quyết.
Thời gian qua, không ít tổ chức cơ sở đảng xây dựng nghị quyết chủ
yếu bám vào chủ trương, giải pháp của cấp trên và xem đó như một căn cứ
duy nhất và cao nhất. Nói cách khác là nghị quyết cấp trên xác định thế
nào thì cấp dưới cứ thế “sao chụp”, mà quên rằng thực tiễn mới là căn cứ
quan trọng hàng đầu. Thành thử, ở nhiều nơi, nghị quyết khi được ban
hành thường có nội dung chung chung, phương phưởng; dù “đúng” đường lối,
nhưng chưa “trúng” với đòi hỏi thực tiễn.
Để nghị quyết sát thực tiễn, việc hết sức quan trọng là tổ chức đảng
nơi ấy phải xác định bằng được, rằng địa phương, cơ quan, đơn vị mình
đang cần gì, khả năng lãnh đạo đến đâu, dự báo kết quả đạt được như thế
nào, vấn đề lãnh đạo trọng tâm, những ưu tiên trước mắt và chiến lược
lâu dài... Có nghĩa, tinh thần nghị quyết tất yếu phải bám sát chủ
trương của trên, nhưng chất liệu thực tiễn mới là phần lõi của nội dung
nghị quyết. Khảo sát một số tỉnh ở địa bàn Tây Nguyên cho thấy, nhiều
đảng bộ cấp huyện, xã có xu hướng quy kết con số phần trăm (%) về con số
thực trên thực tế gắn với địa bàn. Ví như, nghị quyết cấp trên xác định
phải giảm 5% hộ nghèo/năm thì về đến cấp huyện, cấp xã phải cụ thể 5%
ấy tương ứng với bao nhiêu hộ trên địa bàn; rồi cân nhắc xem có nâng lên
hay hạ xuống về chỉ tiêu hay không; thực hiện số lượng ấy bằng cách
nào... Cũng ở những địa phương này, con số phần trăm được nhìn nhận,
đánh giá hết sức linh hoạt, phù hợp. Đều đạt 1% chỉ tiêu, nhưng ở địa
phương này là một thành tích đáng ghi nhận; nhưng tại nơi khác thì đó là
khuyết điểm lớn trong công tác lãnh đạo. Có nghĩa, kết quả lãnh đạo
được đánh giá thực chất, chứ không cào bằng.
Công bằng mà nói, đưa thực tiễn vào nghị quyết là việc khó, đòi hỏi
sự linh động, sáng tạo, cho nên khi chủ trương đã được quyết nghị, ban
hành thì không cứ xem đó là “chiếu lệnh” để bằng mọi giá hiện thực một
cách cứng nhắc; hoặc dùng các thủ thuật để thổi phồng thành tích, hòng
"báo công" hay "tự đắc" rằng tổ chức mình đã lãnh đạo hoàn thành 100%
chỉ tiêu. Đó là tư duy và cách làm sai lệch, thậm chí là vi phạm quy
định, kỷ luật Đảng.
Theo nghĩa đó, nghị quyết dù đã ban hành, nhưng phải căn cứ vào diễn
biến thực tiễn để không ngừng nghiên cứu, hoàn thiện, bổ sung, điều
chỉnh... sao cho thật hợp lý, có tính khả thi cao.
Thực tiễn không chỉ là căn cứ xây dựng nghị quyết, là mảnh đất màu mỡ
để hiện thực chủ trương mà quan trọng hơn, thực tiễn còn là tiêu chí,
thước đo đánh giá kết quả thực hiện nghị quyết. Ấy nhưng vẫn còn không
ít tổ chức cơ sở đảng đánh giá kết quả nghị quyết nặng cảm tính, áp đặt,
xa rời thực tế, thiếu định lượng... Thậm chí, có nơi tổng kết nghị
quyết nhưng nội hàm, nội dung lại chẳng khác gì một báo cáo thành tích;
chưa hướng trọng tâm vào việc nêu bật cách thức, phương thức, kinh
nghiệm lãnh đạo. Những bài học mạnh-yếu thường được “sao chép”, chỉnh
sửa lại từ nghị quyết cũ; ưu điểm thì dài dòng, nhưng khuyết điểm thì
chỉ thể hiện ở một vài “gạch đầu dòng” ngắn ngủi...
Để sớm đưa nghị quyết của Đảng vào
cuộc sống thì việc cần kíp hiện nay là phải quyết liệt đổi mới tất cả
các nhân tố, các khâu, các bước, từ việc xây dựng nghị quyết, tổ chức
học tập, lãnh đạo tổ chức thực hiện, kiểm tra giám sát, đánh giá tổng
kết... trên cơ sở bám sát thực tiễn sinh động. Phải đổi mới đồng bộ,
nhưng có ưu tiên, chọn khâu đột phá, làm đồng thời ở tất cả các cấp
trong hệ thống tổ chức đảng. Có vậy thì nghị quyết mới thật sự là văn
kiện giá trị, được đúc rút, tổng kết từ thực tiễn và quay trở lại “soi
đường” cho thực tiễn./.
Nguyễn Tấn Tuân (qdnd.vn)