Tiềm năng lớn

Năm 2018, Việt Nam đặt chỉ tiêu đưa 110.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài. Tuy nhiên, đến tháng 11.2018 đã đưa được 131.075 lao động đạt 119,16% kế hoạch năm 2018. Trong đó, thị trường Nhật Bản: 61.004 lao động, Đài Loan: 57.268 lao động, Hàn Quốc: 6.020 lao động, Ảrập - Xê út: 1.807 lao động, Romania: 1.284 lao động, Malaysia: 1.043 lao động, Algeria: 928 lao động, Kuwait: 744 lao động và các thị trường khác. Trưởng phòng Thông tin - Truyền thông, Cục Quản lý lao động, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Trần Thị Vân Hà cho biết, hiện nay có 4 thị trường lao động rất tiềm năng là Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu. Trong đó, đáng chú ý là thị trường Nhật Bản tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Mức lương của người lao động đi Nhật làm việc khá cao, sau khi trừ chi phí, thu nhập hàng tháng của một lao động còn khoảng 800 - 1.000 USD, nếu tính các khoản làm thêm, thu nhập có thể dao động từ 1.500 - 2.000 USD. Với mức thu nhập trên, nhiều lao động sau khi về nước đã có cuộc sống tốt hơn. Bên cạnh đó, người lao động còn có cơ hội làm việc với các công ty nước ngoài với ngành nghề phù hợp và mức lương cao nhờ kinh nghiệm và chứng chỉ có được trong thời gian xuất khẩu lao động…

Đánh giá về kết quả công tác xuất khẩu lao động đem lại, Phó Giám đốc Trung tâm dự báo nguồn nhân lực và thị trường TP Hồ Chí Minh Trần Anh Tuấn cho biết, theo thống kê của các doanh nghiệp xuất khẩu lao động tại thành phố, trong giai đoạn 2018 - 2020, nhu cầu tuyển lao động đi làm việc nước ngoài là 16.000 - 20.000 người/năm. Tuy nhiên, thực tế nhu cầu đi xuất khẩu lao động còn nhiều hơn. Đồng quan điểm, Hiệu trưởng Trường Đại học Văn Hiến Trần Văn Thiện cũng cho rằng, xuất khẩu lao động không chỉ thu về ngoại tệ mà quá trình hợp tác lao động này còn mang lại giá trị cực lớn về cơ hội huấn luyện, đào tạo nghề nghiệp cho người lao động có tác phong công nghiệp, thay đổi những thói quen cũ kìm hãm sự phát triển của kinh tế.

Không thể chần chừ

Hiện nay, xuất khẩu lao động không chỉ là hướng đi của lao động phổ thông mà còn là sự lựa chọn của nhiều cử nhân khi tốt nghiệp. Nắm bắt được xu thế này hiện nhiều trường đại học, cao đẳng, trung cấp cũng đã liên kết, hợp tác với các công ty xuất khẩu lao động để giải quyết đầu ra bằng cách phái cử thực tập sinh hoặc xuất khẩu lao động... Với hình thức này, sinh viên, học sinh trường nghề ngay khi tốt nghiệp có thể ra nước ngoài tiếp tục học tập và làm việc ở môi trường chuyên nghiệp, nâng cao tay nghề… Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đặt mục tiêu từ năm 2017 - 2020, mỗi năm dự kiến đưa từ 100.000 - 120.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài, trong đó có khoảng 80% lao động đã qua đào tạo. Để đạt được mục tiêu này, theo nhiều chuyên gia sẽ có không ít thách thức. Lý do, dù thị trường xuất khẩu lao động của Việt Nam rất rộng mở nhưng chất lượng nguồn nhân lực còn rất nhiều hạn chế. Trong đó, tỷ lệ lao động trong độ tuổi đã qua đào tạo còn thấp, thiếu hụt lao động có tay nghề cao nên chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường lao động và hội nhập.

Thực tế, nhiều doanh nghiệp đã hợp tác tốt với các trường trong lĩnh vực này, cùng chủ động cung cấp thông tin, đào tạo và tuyển nguồn lao động cho thị trường nước ngoài. Nhưng bên cạnh đó cũng còn nhiều doanh nghiệp làm tốt điều này. Việc cung cấp thông tin, phối hợp với các trường đào tạo kỹ năng mềm và ngôn ngữ cho người lao động một số doanh nghiệp và cơ sở giáo dục nghề nghiệp làm tốt, nhưng mặt bằng chung vẫn còn nhiều hạn chế.  Đáng lưu ý, lao động trình độ cao hiện lại yếu tin học và ngoại ngữ, đã ảnh hưởng rất lớn đến khả năng làm việc độc lập và nâng cao năng suất. Điều này dẫn đến việc dù nguồn cử nhân trong nước nhiều nhưng lại chưa đáp ứng được nhu cầu lao động chất lượng cao của thị trường ngoài nước. Do đó, nếu muốn xuất khẩu lao động với nhóm này, cần thực hiện đào tạo tăng cường về ngoại ngữ và kỹ năng mềm.

 “Đã đến lúc chúng ta không chỉ dựa vào lợi thế lao động phổ thông giá rẻ, mà phải nâng cao chất lượng lao động, giá trị xuất khẩu; nâng cao hình ảnh dân tộc, thương hiệu lao động. Theo đó, ngay từ bây giờ phải không ngừng nâng cao bằng mọi giải pháp để có đội ngũ lao động có chất lượng, đáp ứng được yêu cầu của những thị trường khó tính”, ông Trần Văn Thiện nhấn mạnh. Chia sẻ ý kiến về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho thị trường lao động nước ngoài, Trưởng phòng Quản lý đào tạo Trường Đại học Văn Hiến Nguyễn Duy Cường cho hay, khi xây dựng chương trình đào tạo phải xuất phát từ yêu cầu thực tiễn của doanh nghiệp, từ đó mới xác định dạy gì, kiến thức, thực hành ra sao. Quá trình thiết kế đào tạo phải bài bản trên cơ sở chuyên môn của doanh nghiệp, từ đó sẽ nâng cao cả hai mặt lượng và chất cho nhân sự xuất khẩu lao động tại Việt Nam./.

Theo daibieunhandan.vn