Kết luận này được đưa ra trong một nghiên cứu về thị trường sữa tại Việt Nam do Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương (CIEM) thực hiện.
Theo nghiên cứu, giá trung bình của 1 kg sữa công thức cho trẻ em dưới 12 tháng tuổi tại Việt Nam thấp hơn giá trung bình của mặt hàng này tại Trung Quốc, Singapore và Hong Kong, nhưng cao hơn Indonesia, Malaysia, Thái Lan và Philippines.
Giá trung bình của các sản phẩm sữa cao cấp (premium) ở Việt Nam thậm chí đứng vào hàng thấp nhất trong khu vực.
Sở dĩ, có tình trạng này, theo ông Nguyễn Đình Cung – Phó Viện trưởng CIEM là do thiếu thông tin trầm trọng trên thị trường này.
Ông Cung đã đưa ra các căn cứ tính toán để chứng minh cho điều mình nói. Tính theo mức thu nhập bình quân đầu người theo sức mua tương đương (PPP), thì thu nhập trung bình của người dân Việt Nam vào hàng thấp nhất so với các quốc gia khác trong khu vực. Ví dụ, năm 2011 PPP của Việt Nam chỉ là 3.355 USD so với gần 8.400 USD của Trung Quốc, gần 16.000 USD của Malaysia, gần 60.000 USD của Singapore, 49.000 USD của Hong Kong, 9.700 USD của Thái Lan và 4.100 USD của Phillippines.
“Sự bất tương xứng này có khả năng khiến cho người tiêu dùng Việt Nam cảm thấy giá sữa tại Việt Nam là cao” – ông Cung nói.
Kết luận này của CIEM đã “minh oan” cho những cáo buộc giá sữa Việt Nam cao hơn nhiều so với khu vực.
Giá sữa cao một phần do thuế
Xét về một số yếu tố chính gây sức ép lên giá sữa nhập khẩu như thuế và chỉ số lạm phát, Việt Nam cũng đứng hàng cao trong khu vực.
Giá sữa tại Việt Nam, đặc biệt là sữa nhập khẩu (nguyên liệu và thành phẩm) đang chịu tác động rất lớn của thuế nhập khẩu lên đến 10%, mức cao nhất so với các nước trong khu vực.
Ngoài ra, thuế giá trị gia tăng 10% cũng được áp dụng cho các sản phẩm sữa nói chung và sữa công thức cho trẻ em nói riêng. Đây là mức khá cao so với các nước trong khu vực như 0% của Malaysia và Hong Kong, 7% của Thái Lan và Singapore, 12% của Philippines và 17% của Trung Quốc.
Báo cáo khẳng định, việc áp dụng các mức thuế này làm nguyên nhân chính khiến giá sữa công thức cho trẻ em Việt Nam không thể thấp hơn nữa trong tương quan khu vực.
Báo cáo đưa ra ví dụ: Một hộp sữa giá 10 USD nhập khẩu từ châu Đại Dương, sau khi áp thuế, đến tay người tiêu dùng Việt Nam sẽ là 12,1 USD, nhưng với Maylaysia thì hộp sữa này có giá 10 USD, Philippines là 11,984 USD, Thái Lan 11,235 USD và tới Indonesia là 11,55 USD.
Rõ ràng, mức thuế cao là một trong những nguyên nhân dẫn tới giá sữa Việt Nam cao hơn Malaysia, Philippines, Indonesia, Thái Lan…
Báo cáo kết luận, hoàn toàn không có việc giá sữa tại Việt Nam cao gấp 2-3 lần so với khu vực.
Trong khi đó, so sánh về yếu tố vĩ mô gồm thuế, chỉ số lạm phát, tỷ giá ngoại tệ, thì các doanh nghiệp đang chịu rủi ro kinh doanh tại Việt Nam cao hơn các nước khu vực.
“Giá bán sản phẩm nhập khẩu vào Việt Nam đang phải chịu sức ép rất cao từ các yếu tố này, và không thể tránh được việc tăng giá để bù đắp rủi ro” – ông Cung khẳng định./.
VOVNews