Trong thời gian qua, ở tỉnh Quảng Ngãi, công tác tuyên truyền, giáo dục lịch sử truyền thống, lịch sử đảng bộ địa phương cho cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn tỉnh luôn được các cấp ủy đảng, sở, ban, ngành, Mặt trận và các đoàn thể chú trọng; nhiều địa phương, đơn vị đã có những hoạt động, phương pháp, hình thức tuyên truyền đa dạng, thiết thực, cụ thể, như: Tổ chức thi viết tìm hiểu lịch sử, thi kể chuyện, sân khấu hóa, hoạt cảnh tái hiện, vẽ tranh cổ động, tọa đàm, nói chuyện truyền thống, về nguồn, đi tìm địa chỉ đỏ, chăm sóc các di tích lịch sử, trưng bày, giới thiệu những hình ảnh, hiện vật, tư liệu lịch sử.... Công tác sưu tầm, nghiên cứu, biên soạn lịch sử Đảng bộ, lịch sử cách mạng, lịch sử truyền thống các huyện, thành phố và các ngành đã được các cấp ủy Đảng, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể quan tâm chỉ đạo và đã đạt được những kết quả đáng kể. 

Nhiều mô hình hay, cách làm mới nhằm giáo dục lịch sử truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ được các hội, đoàn thể quan tâm tổ chức và mang lại hiệu quả thiết thực, thu hút nhiều đoàn viên, thanh, thiếu niên, học sinh, sinh viên tham gia. Trong những năm gần đây, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức hoạt động thắp nến tri ân các anh hùng liệt sỹ ở nghĩa trang của tỉnh vào đêm rằm và đêm mùng một hàng tháng, và đêm 26/7 hàng năm tại tất cả các nghĩa trang trong tỉnh. Những ngọn nến lung linh, nghĩa tình được thắp sáng tại các nghĩa trang liệt sĩ. Hoạt động này đã tạo sức lan tỏa lớn, làm lay động mạnh mẽ đối với mỗi đoàn viên, thanh niên nói riêng và toàn xã hội nói chung. Qua đó góp phần giáo dục cho thế hệ trẻ tỉnh Quảng Ngãi về lý tưởng cách mạng, truyền thống gia đình, dòng tộc, quê hương đất nước. Từ đó xây dựng cho mình ý thức trách nhiệm với quê hương, với Tổ quốc. 

Mô hình "Đẩy mạnh giáo dục truyền thống và lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ tỉnh Quảng Ngãi" của Hội Cựu chiến binh cũng là một trong những mô hình hay đang được các cấp bộ hội triển khai thực ở cơ sở với nhiều hình thức phong phú, đa dạng, phù hợp với tình hình, đặc điểm của địa phương, như phối hợp với Đoàn thanh niên tổ chức nói chuyện truyền thống trong các trường học nhân các ngày lễ kỷ niệm; ông bà cha mẹ kể chuyện truyền thống cho con cháu trong gia đình, dòng tộc; hướng dẫn đội viên, đoàn viên chăm sóc nghĩa trang liệt sĩ, chăm sóc các khu di tích lịch sử cách mạng, chăm sóc, giúp đỡ gia đình thương, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, bà Mẹ Việt Nam anh hùng....

Sở Giáo dục - Đào tạo Quảng Ngãi chủ trì và phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy cùng một số ngành của tỉnh xây dựng các Bộ tài liệu giáo dục lịch sử địa phương đối với chương trình tiểu học, chương trình trung học cơ sở và chương trình trung học phổ thông. Trong ngành giáo dục có nhiều thầy cô giáo dạy lịch sử tâm huyết với nghề, đã trở thành người truyền sử. Điển hình như thầy giáo Trần Văn Vàng là giáo viên dạy môn lịch sử tại trường Trung học có sở Đức Chánh, Mộ Đức tỉnh Quảng Ngãi đã không quản ngày đêm, công sức để sưu tầm, tìm kiếm tư liệu, biên soạn nhiều bài giảng về lịch sử địa phương, đặc biệt là bài "Nhân dân Quảng Ngãi với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa", nhằm giáo dục học sinh Quảng Ngãi ý thức bảo vệ chủ quyền biển, đảo trong giai đoạn hiện nay. 

Trong nhiều năm qua, các di tích lịch sử cách mạng trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đã được các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội quan tâm đầu tư, tôn tạo, chăm sóc, bảo vệ như: Tượng đài chiến thắng Ba Gia, Vạn Tường, Khu lưu niệm Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Đền thờ Bình Tây Đại Nguyên Soái Trương Định, bệnh xá Đặng Thùy Trâm, Khu di tích Đội hoàng Sa - Bắc Hải, Khu chứng tích Sơn Mỹ, Bảo tàng Ba Tơ, Trà Bồng, Bảo tàng Tổng hợp tỉnh... Các di tích đó đã trở thành những địa chỉ đỏ, hàng năm thu hút hàng ngàn lượt người đến tham quan, thăm viếng, tìm hiểu. Những điểm di tích lịch sử cách mạng đã trở thành lớp học ngoại khóa cho các hội viên, đoàn viên và các tầng lớp nhân dân. Thế hệ trẻ, học sinh, sinh viên Quảng Ngãi đã thông qua các buổi học ngoại khóa sinh động tại các di tích lịch sử cách mạng hứng thú hơn với môn học lịch sử; biết thêm những nhân vật, sự kiện lịch sử tiêu biểu ở ngay tại địa phương mình, nhân niềm tự hào, tiếp thêm ngọn lửa về tinh thần yêu nước, cách mạng. 

Công tác giáo dục lịch sử, truyền thống cách mạng của địa phương ở Quảng Ngãi đã góp phần tích cực vào việc bồi dưỡng về chính trị, tư tưởng, xây dựng ý chí quyết tâm và phát huy truyền thống cách mạng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân trong tỉnh, đặc biệt là thế hệ trẻ. Đó cũng là một trong những việc làm cụ thể góp phần đấu tranh chống lại các thế lực thù địch mưu toan xuyên tạc lịch sử, chống lại Đảng ta và chế độ XHCN ở nước ta. Từ đó, xây dựng, vun đắp, bồi dưỡng thành tình cảm, niềm tin, lý tưởng sống; thôi thúc mỗi người có những hành động cách mạng cụ thể để góp phần xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.

Xác định giáo dục lịch sử, truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ luôn có ý nghĩa hết sức quan trọng trong giai đoạn cách mạng hiện nay. Trong thời gian tới, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Quảng Ngãi tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy chỉ đạo các cấp ủy đảng, Mặt trận và các hội, đoàn thể đẩy mạnh công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ theo tinh thần Chỉ thị 42-CT/TW của Ban Bí thư "Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015-2020", góp phần xây dựng thế hệ trẻ Việt Nam giàu lòng yêu nước, tự cường dân tộc, kiên định lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội... có bản lĩnh trong hội nhập quốc tế, có sức khỏe, có tri thức, kỹ năng lao động, trở thành công dân tốt, tích cực tham gia vào sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa./. 

Thanh Hiếu