Được bắt đầu triển khai tại Nam Định từ năm 2008, phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” đã đi qua chặng đường bốn năm và gặt hái nhiều “quả ngọt”. Sở Giáo dục và Đào tạo Nam Định cùng các ngành, đoàn thể tích cực phối hợp thực hiện đồng bộ những nội dung của phong trào, đem đến một diện mạo mới và nhiều dấu ấn mang tính tích cực cho ngành giáo dục tỉnh.
Ngay từ những ngày đầu thực hiện, các trường học trong tỉnh đều thành lập Ban chỉ đạo, xây dựng kế hoạch cụ thể phối hợp với các cơ quan, ban, ngành và Ban đại diện cha mẹ học sinh tuyên truyền, phổ biến các văn bản chỉ đạo và triển khai thành phong trào thi đua rộng khắp trong đội ngũ giáo viên, nhân viên, học sinh toàn ngành. Các trường học trong tỉnh cũng đưa nội dung của phong trào vào nội quy, qui định của nhà trường; đồng thời tích cực đưa các loại hình văn nghệ dân gian vào trường học, thành lập các câu lạc bộ văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, tổ chức thi "Tìm hiểu về di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh của địa phương", thi tìm hiểu “750 năm Thiên Trường – Nam Định”; lồng ghép nội dung của phong trào với Cuộc vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", các cuộc vận động "Hai không", "Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học, sáng tạo ” ... để tạo thêm hứng thú cho các em học sinh khi tham gia.
Theo ông Đỗ Anh Xô - Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Nam Định, điểm nổi bật của phong trào "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” ở Nam Định là tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ trong công tác xã hội hoá giáo dục. Đến nay hầu hết các trường học đã xây dựng được khuôn viên khang trang, sạch, đẹp, an toàn cho thầy và trò. Không khí thân thiện được tăng lên rõ rệt trong mối quan hệ giữa các thành viên trong trường, giữa nhà trường với gia đình, cộng đồng và chính quyền địa phương.
Hiện nay, toàn ngành đã có 818 trường có khuôn viên cây xanh, cây cảnh thoáng mát, sạch đẹp, chiếm 94,1% số trường trong toàn tỉnh, cao hơn mức bình quân chung của cả nước gần 20% ; 1.392 công trình vệ sinh được xây mới, nâng tổng số các công trình hợp vệ sinh trong trường học lên 95,99%. Thông qua phong trào, môi trường sư phạm của các trường học trong tỉnh đã tạo được diện mạo mới. Chủ trương thực hiện “ba đủ”: đủ ăn, đủ mặc, đủ đồ dùng học tập cho học sinh được các địa phương thực hiện sáng tạo với nhiều hình thức phong phú. Hiện tại, 100% số trường, trung tâm giáo dục trong tỉnh đã bảo đảm không có học sinh bỏ học do thiếu ăn, thiếu mặc, thiếu sách vở. Nhằm giúp các em có điều kiện tốt hơn để học tập và rèn luyện, các trường cũng chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, thường xuyên tổ chức các hoạt động giáo dục về bảo vệ, xây dựng trường lớp xanh, sạch, đẹp và an toàn. Đến nay, toàn ngành đã có 12.669 phòng học kiên cố và 1.793 phòng học bán kiên cố ở các cấp học.
Nằm trong nội dung của phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, ngành giáo dục Nam Định cũng quan tâm tổ chức cho học sinh tham gia tìm hiểu, chăm sóc và phát huy giá trị các di tích lịch sử, văn hoá, cách mạng ở địa phương. Toàn ngành nhận chăm sóc 490 di tích lịch sử văn hóa (trong đó có 74 di tích lịch sử cấp quốc gia, 119 cấp tỉnh và 299 nghĩa trang lịch sử, đền thờ, đài tưởng niệm) và 68 gia đình thương binh, liệt sỹ, Bà mẹ Việt Nam Anh hùng.
Triển khai phong trào “Xây dựng trường học thân thiên, học sinh tích cực", Nam Định cũng chú trọng thành lập các câu lạc bộ, tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp với nội dung giáo dục, rèn luyện các kỹ năng sống, ý thức bảo vệ sức khoẻ, phòng chống tai nạn đuối nước, thương tích cho học sinh như những chuyên đề “Văn hoá ứng xử trong học đường”, “Phòng chống bạo lực học đường”, “Thắp sáng ước mơ”, “Một số kỹ năng cần thiết dành cho học sinh bậc THPT"...
Nhiều trường học trong tỉnh đã làm tốt công tác ngoại khóa, đưa các tiết mục văn nghệ vào nhà trường. Một số trường như: THCS Nam Hồng, THCS Nghĩa Minh, Tiểu học Nam Toàn (huyện Nam Trực) còn tập huấn 11 trò chơi dân gian cho giáo viên, tổ chức thi các trò chơi dân gian, các làn điệu dân ca trong giáo viên, học sinh. Các trại hè kỹ năng, trại hè học từ thiên nhiên, trại sáng tác thơ văn tuổi học trò; Đại hội “Cháu ngoan Bác Hồ”, “Liên hoan đàn và hát dân ca”, “Liên hoan các trò chơi dân gian” cũng được tổ chức tại một số cụm huyện vào tháng 7, 8 hàng năm.
Bên cạnh đó, việc đổi mới phương pháp dạy học phù hợp với đặc điểm lứa tuổi của học sinh cũng được ngành giáo dục Nam Định đặc biệt quan tâm. Ở các nhà trường, giáo viên đều có ý thức đổi mới phương pháp dạy học, thực hiện đúng chuẩn chương trình, nâng cao chất lượng dạy và học, bảo đảm gây hứng thú, giảm bớt căng thẳng cho học sinh trong quá trình học tập, đồng thời giúp học sinh biết xây dựng ý thức tự giác học tập, ứng xử hòa đồng, thân thiện với bạn bè. Đ iển hình như cô giáo Đỗ Thị Nguyệt - trường THPT Lê Quý Đôn có sáng kiến “Sử dụng kỹ thuật sixthinkinghats – Sáu chiếc mũ tư duy” trong dạy học môn Ngữ văn giúp phát triển kỹ năng tư duy cho học sinh, được Hội đồng khoa học ngành xếp loại tốt.
Việc triển khai phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” đã mang lại những hiệu quả rõ rệt: 100% các trường học được kiểm tra có số lượng học sinh bỏ học giảm mạnh; tỷ lệ giáo viên được tập huấn về đổi mới phương pháp giảng dạy ngày càng tăng; chất lượng giáo dục trí dục và đức dục của học sinh năm sau luôn cao hơn năm trước. Năm học 2010-2011, ở khối THPT chỉ còn 13,1% số học sinh có học lực yếu, 0,91% học sinh có học lực kém. Ở khối THCS có 5,1% tổng số học sinh có học lực yếu và 0,44% học sinh có học lực kém.
Sau bốn năm thực hiện phong trào "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực", hầu hết học sinh, sinh viên trong tỉnh đã nắm được nội dung phong trào thi đua. Tổng kết phong trào 100% số trường đã được đánh giá, xếp loại trường học thân thiện, học sinh tích cực, trong đó ở các cấp học có 231 trường được xếp loại xuất sắc, 582 trường đạt loại tốt và khá. Nhiều tập thể và cá nhân trong ngành giáo dục và đào tạo tỉnh Nam Định được Bộ Gíao dục và Đào tạo khen thưởng là Trường THPT A Hải Hậu (huyện Hải Hậu), Trường THPT Giao Thủy (huyện Giao Thủy); bà Nguyễn Thị Tuyết - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Nam Đào (huyện Nam Trực), bà Nguyễn Thị Tầm - Hiệu trưởng trường THCS Nghĩa Minh (huyện Nghĩa Hưng)... Năm học 2009 - 2010, ngành giáo dục và đào tạo tỉnh Nam Định được Bộ Giáo dục và Đào tạo khen thưởng về thành tích dẫn đầu toàn quốc trong phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực"./.
Hiền Hạnh - TTXVN