DỊCH SỐT XUẤT HUYẾT BÙNG PHÁT

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có thể gây thành dịch do vi rút dengue gây ra. Bệnh lây lan do muỗi vằn đốt người bệnh nhiễm vi rút sau đó truyền bệnh cho người lành qua vết đốt. Hai loại muỗi vằn truyền bệnh có tên khoa học là Aedes aegypti và Aedes albopictus, trong đó chủ yếu là do Aedes aegypti.

Bệnh xảy ra ở tất cả các nước nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới. Ở Việt Nam, bệnh xảy ra phổ biến ở miền Bắc, Trung, Nam và Tây Nguyên; kể cả ở thành thị và vùng nông thôn. Bệnh xảy ra quanh năm, nhưng thường bùng phát thành dịch lớn vào mùa mưa, nhất là vào các tháng 7, 8, 9, 10.

Thể bệnh nhẹ: Sốt cao đột ngột 39 - 40 độ C, kéo dài 2 - 7 ngày, khó hạ sốt; đau đầu dữ dội ở vùng trán, sau nhãn cầu; có thể có nổi mẩn, phát ban.

Thể bệnh nặng (Bao gồm các dấu hiệu trên kèm theo một hoặc nhiều dấu hiệu sau): Dấu hiệu xuất huyết: Chấm xuất huyết ngoài da, chảy máu cam, chảy máu chân răng, vết bầm tím chỗ tiêm, nôn/ói ra máu, đi cầu phân đen (do bị xuất huyết nội tạng); đau bụng, buồn nôn, chân tay lạnh, người vật vã, hốt hoảng (hội chứng choáng do xuất huyết nội tạng gây mất máu, tụt huyết áp), nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.

Theo các chuyên gia y tế, các biểu hiện nhẹ của sốt xuất huyết thường gặp là sốt cao, mệt mỏi, đau đầu, đau mỏi người và những trường hợp nhẹ có thể tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu người bệnh không được chẩn đoán, điều trị sớm và chủ quan thì rất dễ bị biến chứng nặng; thậm chí khi mắc bệnh nặng có thể dẫn tới sốc, suy tạng hoặc tử vong.

Do bệnh sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc xin phòng bệnh, nên Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế đề nghị các địa phương giám sát chặt chẽ tình hình bệnh nhân sốt xuất huyết trên địa bàn, đồng thời đảm bảo phát hiện bệnh nhân sớm để điều trị kịp thời, tránh bệnh chuyển độ nặng.

Cụ thể, nếu có biểu hiện sốt cao, người dân cần đi khám, xét nghiệm để được phát hiện, điều trị sớm, hạn chế các biến chứng; đồng thời có các biện pháp để tránh lây lan ra cộng đồng. Hiện nay phác đồ điều trị sốt xuất huyết đã được phổ biến rộng rãi tại các tuyến y tế cơ sở, do đó, người dân có thể đến các cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị. Các trường hợp nặng thì chuyển lên tuyến trên, để vừa tránh quá tải cho tuyến trên vừa hạn chế tình trạng nhiễm chéo.

Theo Sở Y tế Hà Nội, từ đầu năm đến tháng 10/2019, toàn thành phố đã ghi nhận khoảng 6.000 ca mắc sốt xuất huyết Dengue, không có trường hợp tử vong. Số mắc tập trung nhiều ở một số quận, huyện như: Hà Đông, Cầu Giấy, Nam Từ Liêm, Thanh Trì, Đống Đa. Cụ thể, trong tháng 8/2019, Hà Nội có 200 ca đến 300 ca mắc sốt xuất huyết/tuần, thì tháng 9/2019, số ca mắc sốt xuất huyết đã tăng lên từ 400 đến 500 ca/tuần và xuất hiện tại tất cả các quận, huyện, thị xã. 

KHUYẾN CÁO PHÒNG TRÁNH

Cách phòng bệnh tốt nhất là diệt muỗi, lăng quăng/bọ gậy và phòng chống muỗi đốt, cụ thể: 

Một là, loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, diệt lăng quăng/bọ gậy bằng cách: Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng; thả cá hoặc mê zô vào các dụng cụ chứa nước lớn (bể, giếng, chum, vại...) để diệt lăng quăng/bọ gậy; thau rửa các dụng cụ chức nước vừa và nhỏ (lu, khạp…) hàng tuần; thu gom, hủy các vật dụng phế thải trong nhà và xung quanh nhà như chai, lọ, mảnh chai, mảnh lu vỡ, ống bơ, vỏ dừa, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá..., dọn vệ sinh môi trường, lật úp các dụng cụ chứa nước khi không dùng đến; bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn/tủ đựng chén bát, thay nước bình hoa/bình bông.

Hai là, phòng chống muỗi đốt bằng cách: Mặc quần áo dài tay.; ngủ trong màn/mùng kể cả ban ngày; dùng bình xịt diệt muỗi, hương muỗi, kem xua muỗi, vợt điện diệt muỗi; dùng rèm che, màn tẩm hóa chất diệt muỗi; cho người bị sốt xuất huyết nằm trong màn, tránh muỗi đốt để tránh lây lan bệnh cho người khác.

Ba là, tích cực phối hợp với chính quyền và ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch: Việc phun thuốc diệt muỗi rất cần, nhưng chưa phải là quan trọng nhất, bởi phun thuốc diệt muỗi chỉ là diệt phần ngọn làm hạ nhiệt dịch đang bùng phát, chỉ diệt được muỗi đang sống, phun xong vẫn có muỗi. Quan trọng và cần thiết hơn là người dân cần phải xử lý làm sạch môi trường các nơi có nước tồn đọng như đổ vôi bột để diệt bọ gậy…

Đặc biết, việc phun thuốc phải được thực hiện bởi nhân viên y tế để bảo đảm hiệu quả diệt muỗi và an toàn cho cộng đồng. Nếu chỉ phun thuốc diệt muỗi ở phạm vi một gia đình, trong khi hàng xóm không phun thuốc thì tác dụng sẽ rất ít, nhất là phun thuốc diện rộng không có nghĩa là phun thuốc cả thành phố mà cần phải tập trung vào nơi xuất hiện dịch. 

Nam Anh