Phải thừa nhận rằng, so với trước đây, cách làm báo của chúng ta ngày càng đi vào "chính quy hiện đại". Các thông tin trở nên tinh gọn hơn, tác động nhanh hơn tới nhận thức người đọc...
Lối viết rườm rà, con cà con kê, hoặc uốn éo chữ nghĩa mà nghèo thông tin, chi tiết ngày càng ít "đất sống". Các nhà báo đã ngày càng thực hiện được cách đưa tin khách quan, để tự thân sự việc nói lên bản chất vấn đề, ít có những bình… loạn, "can thiệp tình cảm" một cách quê mùa thô thiển và không đúng với căn cứ của pháp luật. Tuy nhiên, trong cách đưa tin ấy, có lẽ vì để "hấp dẫn", để "câu khách" hơn, một số phóng viên đã có cách đặt tít gây phản cảm với người đọc, nhất là khi sự việc được nêu lại là một vụ tai nạn rất cần được chia sẻ...
Xin đơn cử một vài ví dụ:
Gần đây, đọc một số tờ báo mạng, tôi thấy trở đi trở lại những cái tít cho biết thông tin về một vụ tai nạn giao thông nào đó. Hầu hết đều là những vụ tai nạn rất thương tâm. Vậy nhưng, cái tít bài xem ra lại rất dửng dưng, thậm chí còn thể hiện một sự… ưa "cảm giác mạnh" (xin lỗi tôi phải nói thế, có lẽ vì cảm giác do cái tít gợi lên), kiểu như "Xe bus cán nát ngực một phụ nữ lớn tuổi", "Một phụ nữ bị ôtô chẹt đứt cổ”, "Kinh hoàng xe buýt lại cán nát ngực phụ nữ", "Xe tải cán nát đầu một thanh niên", "Xe buýt nghiến nát một cụ bà 82 tuổi". Chao ôi, "Một phụ nữ (hay một thanh niên, một cụ bà) bị ôtô cán chết" là đủ rồi, là đau lắm rồi, cần gì phải kỹ đến "chẹt đứt cổ", "cán nát ngực" nữa. Vả chăng, ôtô đã chẹt thì ắt không vào bộ phận này cũng vào bộ phận khác của cơ thể, ai chẳng biết, cần gì phải cụ thể đến "đứt cổ", "nát ngực". Vả chăng, ôtô to thế, nói như vậy đã chính xác chưa?
Lại có trường hợp, như nạn nhân không may sơ sểnh, ngã từ tầng cao xuống. Đó là sự cố đáng tiếc mà bình thường, ai cũng chia sẻ, cảm thương. Vậy mà không hiểu xúc cảm thế nào, phóng viên lại đặt tít: "Rơi từ tầng 9, chết tại chỗ". Thiết nghĩ, thật không có cái tít nào thể hiện một sự lạnh lùng, tàn nhẫn hơn.
Cách đây ít lâu, cũng trên tờ Văn nghệ Công an này, chúng tôi đã nêu vấn đề về cách đặt tít thể hiện sự xúc phạm đối với không ít người đẹp trong làng giải trí của chúng ta, kiểu như "Hoa hậu X khoe ngực", "Người mẫu Y khoe chân dài". Ở đây, tôi xin nhắc tới một vụ việc nữa, mà theo thiển nghĩ của tôi, là đã có một số tờ báo theo nhau đưa tin và giật tít một cách thiếu nhân văn. Đấy là trường hợp xảy đến với ca sĩ nhí B.T. Chẳng là, tối 21/11/2010, trong chương trình “Đam mê và thời trang”, trong khi biểu diễn, người mẫu 12 tuổi này đã không may để chiếc quạt gió làm tốc váy, lộ quần lót bên trong. Từ sự cố trên - một sự cố mà đáng ra ai đó có thấy thì cũng im lặng "coi như không", bởi nó không phải là thứ cần được "phổ biến rộng rãi". Vậy mà, hàng trăm tờ báo vào cuộc, với rất nhiều cái tít được giật… tít mù, đa phần theo kiểu "BT lộ hàng", kèm đó là những tấm ảnh. Vậy thì thử hỏi, cách đặt tít như vậy đã chính xác chưa, và có nên không, nhất là với một nữ người mẫu còn nhỏ tuổi đời như thế.
Đồng ý là trong thời buổi nhiều thứ phải cạnh tranh này, việc đặt tít sao cho hấp dẫn là một việc cần phải tính đến. Nhưng "hấp dẫn" đến đâu chăng nữa cũng cần phải có… tình./.
(Nguyễn Văn Trường/CAND)