(TCTG)- Được Pháp mời tham dự hội nghị về phát triển hạt nhân dân sự, vừa kết thúc hôm thứ ba (9/3), trong đó xuất hiện những nghi ngờ về việc phổ biến vũ khí hạt nhân, Xyri mong muốn được lợi từ hội nghị này.
Theo Thứ trưởng Ngoại giao Xyri Faisal Al-Mokdad, lời mời này nằm trong khuôn khổ "chính sách phát triển quan hệ của Xyri với Pháp, có tầm quan trọng và sống còn cho cả hai nước". Trong một cuộc phỏng vấn với báo Lemonde, ông Mokdad đã giải thích rằng đất nước ông dự định sử dụng năng lượng hạt nhân để phát triển kinh tế. Ông nói: "Toàn thế giới sẽ đi theo hướng này và Xyri sẽ không là một ngoại lệ".
Trong số 60 nước tham dự, Xyri là nước duy nhất vào năm 2008 bị Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) tiến hành thanh sát. IAEA nhận được một số thông tin cho rằng Damas đang tìm cách trang bị bất hợp pháp một lò phản ứng hạt nhân cùng loại với lò phản ứng Yongbyon của Bắc Triều Tiên. Vào tháng 9/2007, không quân Ixraen đã ném bom cơ sở Al-Kibar (còn gọi là Dair Alzour) tại Đông Bắc Xyri. Theo tin tình báo Mỹ, nơi đây đang xây dựng một lò phản ứng hạt nhân.
Ông Mokdad coi những thông tin đề cao việc xây dựng lò phản ứng hạt nhân tại Xyri là "những thông tin bịa đặt của Ixraen". Ông đả kích những "tiêu chuẩn tráo trở" và "tính đạo đức giả" xung quanh việc "Ixraen là nước duy nhất tại Trung Đông có một chương trình hạt nhân quân sự". Trong khi Pháp và Mỹ tìm cách tách rời Xyri khỏi nước đồng minh Iran, ông Mokdad phản đối những lời buộc tội đối với chương trình hạt nhân Iran. Ông nói: "Theo thông tin của chúng tôi, chương trình hạt nhân của Iran được sử dụng vì mục đích hoà bình".
Lập trường ôn hoà của Pháp
Trong báo cáo cuối cùng công bố ngày 18/2, IAEA trách cứ Xyri không hợp tác "đầy đủ" với các thanh sát viên. Những nghi ngờ của IAEA càng tăng thêm khi phát hiện thấy các dấu hiệu có urani được chuyển đổi tại cơ sở Al-Kibar cũng như tại một lò phản ứng phục vụ mục đích nghiên cứu tại Thủ đô Damas. Xyri đã thông báo rằng những phân tử urani được tìm thấy ở Al-Kibar là do các máy bay của Ixraen thả xuống.
Mặt khác, Damas tiếp tục phong toả không cho các thanh sát viên quốc tế tiếp cận 3 cơ sở khác bị nghi ngờ với lý do liên quan an ninh quốc phòng. Ông Mokdad nói dứt khoát: "Điều này không phải thắc mắc, các khu vực quân sự của chúng tôi chứ không phải các địa điểm du lịch".
Để giữ gìn đối thoại với Damas, Paris tránh không đề cập đến vấn đề hạt nhân của Xyri. Hôm thứ ba (9/3), Bộ Ngoại giao Pháp đã tuyên bố dè dặt: "việc phát triển năng lượng hạt nhân phải tuân theo những tiêu chuẩn quốc tế chặt chẽ nhất".
Theo báo LEMONDE.fr (Bài dịch)