Tại hội thảo “Quy hoạch không gian xây dựng ngầm đô thị Thành phố Hồ Chí Minh” do Sở Quy hoạch và Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức ngày 12/4, ông Hoàng Tùng, Phó giám đốc Sở Quy hoạch kiến trúc Thành phố , thông tin dự kiến đến năm 2019 sẽ hoàn chỉnh quy hoạch phát triển không gian ngầm; trong đó, ưu tiên tập trung phát triển khu trung tâm (vùng lõi 930ha) và Khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2). Đây là mô hình mẫu sau đó sẽ nhân rộng ra các khu vực khác của Thành phố.

“Định hướng không gian ngầm khu trung tâm sẽ tập trung phát triển chạy dọc theo các tuyến metro đang được xây dựng. Theo quy hoạch, Thành phố sẽ có 8 tuyến metro xuyên tâm với hơn 73km đoạn tuyến đi ngầm và hơn 72 nhà ga ngầm. Vì thế, việc khai thác không gian ngầm giữ vai trò quan trọng trong quy hoạch chung phát triển Thành phố Hồ Chí Minh nhằm giải quyết các vấn đề ùn tắc giao thông, gia tăng diện tích cho giao thông ngầm, kết nối với các không gian tiện ích khác như đi bộ, thương mại”, ông Hoàng Tùng cho biết.

Theo tiến sỹ Võ Kim Cương, nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng Thành phố Hồ Chí Minh, xây dựng không gian ngầm cần có khảo sát, đánh giá về địa chất, thủy văn cùng với vấn đề khống chế không gian ngầm các tuyến metro. Vì vậy, việc lập quy hoạch nên bám theo các tuyến metro, sau đó mới chia lớp không gian để quản lý.

Trong khi đó, Lãnh đạo Ban quản lý đường sắt đô thị Thành phố cho biết vị trí nhà ga của các tuyến metro đã được xác định nên Sở Quy hoạch và Kến trúc có thể bám vào đó để lập quy hoạch không gian ngầm. Tuy nhiên, quá trình lập quy hoạch cần lưu ý đến Thông tư 37/2014 của Bộ Giao thông Vận tải quy định về phạm vi bảo vệ công trình, hành lang an toàn giao thông đường sắt đô thị để tránh xây dựng trong vùng cấm. 

Tại hội thảo, nhiều ý kiến chia sẻ về tình trạng gần đây có một số công trình nhà cao tầng khu vực trung tâm tận dụng không gian ngầm để phát triển dịch vụ, thương mại, khu vui chơi giải trí. Thành phố cũng đang xây dựng tuyến metro số 1; trong đó có nhiều đoạn đi ngầm dưới lòng đất. Tuy nhiên, việc tận dụng các không gian ngầm nói trên vẫn mang tính riêng lẻ, chưa kết nối hài hòa và trên trên diện tích rộng.

Nhiều ý kiến chuyên gia cũng chia sẻ khó khăn trong việc phát triển không gian ngầm của Thành phố khi đối mặt với việc quản lý và xử lý kết nối các công trình hạ tầng trong lòng đất hiện hữu như đường dây điện, cống nước, cấp nước, dây viễn thông. Do đó, trước mắt cần tìm đơn vị làm đầu mối tập hợp đầy đủ dữ liệu để dễ quản lý chung, đồng bộ toàn bộ hạ tầng kỹ thuật ngầm.

Về vấn đề này, ông Phan Hữu Duy Quốc, Phó Văn phòng đại diện Tập đoàn xây dựng Shimizu (Nhật Bản), cho biết tại Thành phố Hồ Chí Minh, việc thi công một số công trình ngầm gặp khó khăn do không biết dưới đất có gì. Nhiều lúc đào ống nước lên không biết chủ là ai do thiếu cơ sở dữ liệu. Tình huống này đã từng xảy ra khi thi tuyến metro số 1.

Ông Hoàng Tùng, Phó Giám đốc Sở Quy hoạch và Kiến trúc, thừa nhận việc lập quy hoạch không gian ngầm gặp khó khi tiến hành khảo sát hiện trạng hạ tầng ngầm hiện hữu để xác định từng khu vực sẽ phát triển không gian ngầm. Vì vậy, quy hoạch không gian ngầm cần có sự kết nối các không gian khác nhau như không gian ngầm giao thông, thương mại dịch vụ, hạ tầng kỹ thuật.

Với số dân lên tới 13 triệu người sinh sống, làm việc, chưa kể việc di chuyển hàng ngày của nhiều người dân các tỉnh lân cận, Thành phố Hồ Chí Minh đang đối mặt với thách thức nghiêm trọng về hạ tầng giao thông, ô nhiễm môi trường. Đặc biệt trong bối cảnh, quỹ đất nội thành ngày càng cạn kiệt, ùn tắc giao thông nhất là tại khu vực trung tâm, cửa ngõ liên tục gia tăng. Vì vậy, Thành phố Hồ Chí Minh đang lập quy hoạch xây dựng không gian ngầm để mở thêm không gian cho phương tiện giao thông, các loại hình dịch vụ, thương mại nằm dưới lòng đất, qua đó giảm áp lực kẹt xe, đáp ứng tốc độ phát triển đô thị nhanh chóng như hiện nay./.

(TTXVN)