Triển lãm như một cuốn biên niên sử, với gần 350 hình ảnh tư liệu và hiện vật tiêu biểu, giới thiệu đến người xem quá trình xây dựng và phát triển của Đoàn qua các thời kỳ lịch sử, thể hiện quá trình ra đời, cống hiến, trưởng thành và phát triển của tổ chức Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi Việt Nam từ năm 1931 đến nay, cùng những sự kiện, hình ảnh của 9 kỳ Đại hội Đoàn.

Nội dung Triển lãm chia làm 2 phần:

Phần I: Thế hệ anh hùng - Chiến thắng vẻ vang (1931-1975) - giới thiệu khái quát lịch sử ra đời, sự cống hiến và trưởng thành của Đoàn, của các thế hệ thanh niên Việt Nam. Trải qua quá trình phát triển và đồng hành cùng lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN, tổ chức Đoàn đã đoàn kết, tập hợp thanh niên thành đội ngũ đi theo Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Họ với sức mạnh của lòng yêu nước, ý chí và tinh thần quyết tâm cùng bầu nhiệt huyết: "Không có việc gì khó/ Chỉ sợ lòng không bền/ Đào núi và lấp biển/ Quyết chí ắt làm nên" của tuổi trẻ như Bác Hồ từng khẳng định, đã đóng góp sức mình trên mọi lĩnh vực, ở mọi thời điểm: quá trình thành lập Đảng, giải phóng dân tộc, sáng lập Nhà nước Việt Nam DCCH và chiến thắng vĩ đại của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ, giành độc lập tự do, thống nhất toàn vẹn non sông vào mùa xuân năm 1975.

Phần II: Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xung kích, tình nguyện xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa (1975 đến nay) - khắc hoạ sinh động hình ảnh của tổ chức Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi trên tất cả các mặt hoạt động của tuổi trẻ cả nước từ sau Đại thắng mùa Xuân 1975 đến nay. Trong đó, những hình ảnh, tài liệu và hiện vật trưng bày đã giúp người xem cảm nhận được những hoạt động phong phú, sôi nổi của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và phong trào thanh thiếu nhi trong nhiệm kỳ Đại hội Đoàn lần thứ IX, nhiệm kỳ 2007-2012.

Triển lãm khai mạc nhân Đại hội Đoàn lần thứ X như một lời tri ân của thế hệ trẻ hôm nay đối với các thế hệ thanh niên năm xưa - những người đã trải qua bao gian khó, đấu tranh để giành độc lập, tự do, ấm no, hạnh phúc cho một nước Việt Nam hòa bình, độc lập, thống nhất và đi lên CNXH. Cùng với các hoạt động sôi nổi của tuổi trẻ cả nước, Triển lãm góp phần tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước, lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ và bồi đắp niềm tin, lý tưởng của thanh niên vào con đường mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn - con đường vì một nước Việt Nam: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh./.

Thái Thu Hà - Bảo tàng Hồ Chí Minh