18 ngân hàng thương mại đã ngồi lại với nhau, thông qua Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA), để đánh giá lại tình hình lãi suất hiện nay và định hướng thực hiện thời gian tới.

Cuộc họp trên diễn ra một tuần sau khi Ngân hàng Nhà nước có loạt chính sách hỗ trợ, lãi suất huy động và cho vay cũng vừa có một đợt điều chỉnh khá mạnh.

Điểm đáng chú ý tại cuộc họp này, một nhận định chung được đưa ra là tình hình vốn khả dụng của toàn hệ thống từ đầu năm 2008 đến nay chưa lúc nào tốt như lúc này, nhưng hoạt động cho vay ra lại khá hạn chế.

Theo báo cáo của Vụ Chính sách tiền tệ (Ngân hàng Nhà nước), lượng vốn khả dụng của các tổ chức tín dụng vào cuối tháng 10 đang dư thừa khoảng 50.000 tỷ đồng. Lượng vốn này đang thuận lợi hơn từ 20.300 tỷ đồng tín phiếu bắt buộc được thanh toán trước hạn, từ các đợt trái phiếu đáo hạn và lượng vốn huy động đang tăng lên do lạm phát hạ nhiệt, người gửi tiền đang có lợi…

Nhưng trước sự sung túc đó, nhận định chung tại cuộc họp trên cho rằng, tuy doanh số cho vay ra đã bắt đầu cao hơn so với tháng 9 trước đó, nhưng vẫn nhiều khó khăn. Theo VNBA, dù lãi suất cho vay đã có những đợt giảm vừa qua nhưng nhiều khách hàng vẫn chưa chấp nhận và có tâm lý chờ lãi suất tiếp tục giảm mới đi vay.

Trước tình hình trên, một số thành viên có mặt tại cuộc họp mong muốn có tiếng nói chung trong việc tiếp tục xem xét giảm lãi suất cho vay đầu ra.

Một điểm thuận lợi ở thời điểm này là lạm phát đang có xu hướng giảm, dù diễn biến vẫn còn phức tạp, nên các ngân hàng có thể xem xét để điều chỉnh lãi suất hợp lý, đặc biệt là có những dự báo khả năng lạm phát năm 2009 sẽ thuận lợi hơn.

Một yếu tố khác được đề cập đến trong cuộc họp là tình hình thanh khoản của hệ thống ngân hàng không còn căng thẳng. Theo VNBA, việc huy động vốn với kỳ hạn ngắn cũng đã ít được áp dụng, lãi suất huy động ở kỳ hạn cực ngắn đã giảm xuống mức hợp lý, để tạo điều kiện cho huy động với thời hạn dài hơn. Và với dự báo lạm phát năm 2009 sẽ thấp hơn năm 2008, nhiều ngân hàng đã cơ cấu lãi suất ở kỳ hạn 12 tháng và trên 12 tháng ở mức phù hợp với dự báo trên.

Về hướng giảm lãi suất cho vay thời gian tới, các thành viên tham gia cuộc họp cơ bản thống nhất nguyên tắc: Tùy điều kiện của mỗi ngân hàng, phấn đấu giảm lãi suất cho vay, nhưng phải đảm bảo an toàn, giảm thiểu rủi ro.

Sau cuộc họp trên, một ngân hàng cổ phần lớn là Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) cũng đã chính thức lên tiếng, giảm mạnh lãi suất cho vay VND từ 17,5%/năm xuống còn 16,2%/năm, áp dụng từ ngày 30/10. Đây cũng là mức lãi suất cho vay thấp nhất ở thời điểm này trong khối cổ phần và cạnh tranh ngang ngửa với các ngân hàng quốc doanh.

Ngoài ra, cuộc họp cũng thống nhất nguyên tắc từng tổ chức hội viên VNBA sẽ tiếp tục thăm dò thị trường, khả năng huy động vốn, theo dõi khả năng thanh khoản và dự báo trước những yêu cầu của nền kinh tế để quyết định mức lãi suất huy động hợp lý cho từng kỳ hạn, đáp ứng được yêu cầu vốn cho nền kinh tế.

Về đường cong lãi suất, các đại diện cùng thông nhất tinh thần chung là “nắn” dần, khắc phục những bất hợp lý ở các kỳ hạn ngắn và cực ngắn, khuyến khích tiền gửi với kỳ hạn dài.

Tuy nhiên, theo ý kiến chung của các thành viên, trong điều kiện lạm phát đang có xu hướng giảm thì đỉnh điểm của đường cong lãi suất trong năm 2008 nên dừng ở thời hạn 9 tháng, còn thời hạn từ 12 tháng trở lên lãi suất huy động nên xác định cho phù hợp với dự báo lạm phát năm 2009 (hiện nay một số tổ chức hội viên đã thực hiện theo hướng này như Eximbank, SCB, Vietinbank, Vietcombank…).
VnEconomy