Các giải pháp trọng tâm được xoay quanh ở 3 trục: Công khai minh bạch; giám sát, quản lý con người và các công cụ, biện pháp răn đe. Trong đó, giải pháp về công khai minh bạch là mấu chốt vì muốn phòng, chống tham nhũng có hiệu quả phải thực hiện công khai minh bạch. Ba trục này được coi là trụ cột trong Chiến lược phòng, chống tham nhũng đến năm 2020.

- PV: Thế nhưng, các cơ quan công quyền hiện nay còn lạm dụng quy định “bí mật nhà nước” để hạn chế công khai, hạn chế báo chí tiếp cận thông tin, thưa Tổng Thanh tra?

Ông TRẦN VĂN TRUYỀN: Tôi được các nhà tư vấn nước ngoài khuyến cáo, để chống tham nhũng có hiệu quả thì điều đầu tiên phải công khai minh bạch. Mà công khai minh bạch ở đây phải đi vào cơ chế, chính sách và những quy định của Nhà nước trong việc quản lý, điều hành xã hội. Nếu không công khai được việc này thì không tạo cho người dân điều kiện được thực thi quyền giám sát. Chúng tôi đã kiến nghị với Chính phủ sắp tới phải quy định lại những tài liệu nào của Nhà nước ban hành thì phải công bố, chỉ trừ những loại tài liệu đặc biệt về an ninh quốc phòng, bí mật quốc gia thì mới là mật. Còn không thể loại nào cũng mật; hay muốn cung cấp thì cung cấp, muốn không thì không.

- Hiện nay có một số địa phương không muốn công khai bản kết luận thanh tra và cả thông báo kết luận thanh tra, nên đóng dấu “Mật”, điều này có đúng không?

Ông TRẦN VĂN TRUYỀN: Tình trạng này theo tôi do các quy định của mình từ trên xuống dưới, có những văn bản quy phạm pháp luật chưa được điều chỉnh. Sắp tới, Chính phủ sẽ có những quy định cụ thể hơn với tinh thần giảm bớt những văn bản “khóa” lại, không công bố. Do quy định của mình hiện nay chưa chặt, nên có nơi hiểu bản kết luận thanh tra là tài liệu mật, cứ đóng dấu mật. Thật ra, tài liệu mật phải được giao cho Bộ Công an, Bộ Nội vụ xem xét, quy định. Thực tế, có ngành, có địa phương sợ bên ngoài biết nên cứ đưa vào “mật” để không phải công bố. Điều này vi phạm ngay cả pháp luật hiện hành. Sắp đến sẽ sửa việc này. Hay chủ trương của Thủ tướng Chính phủ là các cấp các ngành phải chủ động cung cấp thông tin cho xã hội, cho báo chí, nhưng nhiều nơi hiện nay không thực hiện.

- Vừa qua tại TPHCM có dư luận về Dự án Đại lộ Đông Tây, Thanh tra Chính phủ đã có tiếp nhận vụ việc và xử lý ra sao?

Ông TRẦN VĂN TRUYỀN: Thanh tra Chính phủ đã tiếp nhận thông tin và sẽ xử lý vụ việc này. Không chỉ riêng Thanh tra Chính phủ mà các cơ quan Trung ương đều có thông tin từ dự án này. Tuy nhiên đây mới chỉ nghe thông tin một phía. Phải có đầy đủ thông tin, Thanh tra Chính phủ mới quyết định thanh tra hay không và thanh tra như thế nào. Hiện chúng tôi đang giao Cục chống tham nhũng Thanh tra Chính phủ cập nhật thông tin, dữ liệu, kể cả thông tin từ đơn thư tố cáo của công dân, từ phát hiện của nội bộ và báo chí nêu.

- Về chủ trương cổ phần hóa, sau gần 10 năm thực hiện, có thông tin cho rằng, Nhà nước bị thiệt hại quá lớn?

Ông TRẦN VĂN TRUYỀN: Đánh giá chủ trương cổ phần hóa, kết quả ban đầu cho thấy đã đạt nhiều kết quả tốt. Nhờ cổ phần hóa, nhiều doanh nghiệp vượt qua được khó khăn để phát triển sản xuất – kinh doanh, nhất là giải quyết việc làm và thu nhập cho người lao động. Bên cạnh đó, cũng xuất hiện nhiều thiếu sót, khuyết điểm, thậm chí vi phạm, tiêu cực lớn. Cụ thể như, đánh giá thấp tài sản của Nhà nước, có những doanh nghiệp lỗ nghiêm trọng nhưng đánh giá cao lên. Từ đó, gây ra tiêu cực cho người tham gia mua cổ phần. Hay việc phân phối cổ phần nội bộ cũng có những vấn đề chuyện đặc quyền, đặc lợi, tình cảm, chạy chọt, để được mua cổ phần không chính đáng, không đúng quy định, dẫn đến thất thoát tài sản Nhà nước, gây thiệt hại cho công dân. Cổ phần hóa như vậy là sai và phải chấn chỉnh trong thời gian tới.

- Xin cám ơn Tổng Thanh tra.

(SGGP)